Jiří Grygar: Zadeklaruję narodowość śląską

Śląską narodowość zadeklarowałem także w poprzednim czeskim spisie i zrobię to znów. Jestem przecież Ślązakiem. Urodziłem się we wsi, która w tamtym czasie była w Niemczech, dzisiaj jest w Polsce, ale wciąż jest to i będzie Śląsk. Później mieszkałem w Opawie, skąd wygoniła nas nazistowska okupacja, ale po wojnie znowu wróciłem i widziałem, jak powstawała z popiołów. Imponowało mi to i widziałem na własne oczy, że Ślązacy umieją się dogadać i postarać o swój hajmat. Musieli się też dogadywać między wojnami, ponieważ w Opawie i wtedy żyło mnóstwo Niemców, a także Żydów i Polaków. Mój ojciec mi opowiadał, że wtedy stosunki między narodowościami były względnie przyzwoite i uczciwe.

Po przeprowadzce do Pragi poznałem wielu śląskich intelektualistów. Na pierwszym miejscy pianistę, kompozytora i i pisarza, Ilję Hurníka, który również był zafascynowany wszechświatem, a od którego ponownie uzyskałem pogląd na świat muzyki. Spotkałem także tenora Ivo Žídka, który w czasie, gdy chodziłem do szkoły w Opawie, pracował jako student ostrawskiego konserwatorium na naszych szkolnych spotkaniach. Także podczas pracy w Instytucie Fizyki spotykam kolegów i koleżanki, które pochodzą ze Śląska, więc myślę, że jesteśmy w większości ludźmi dość wytrwałymi, dzięki śląskim korzeniom, do których zawsze z dumą się przyznawałem.

Jiří Grygar (* 17. marca 1936 Heinersdorf, Niemcy, dziś Dziewiętlice, Polska) jest astrofizykiem, popularyzatorem nauki i związku nauki z wiarą. Jego imieniem nazwana jest planetoida (3336) Grygar odkryta 26. października 1971.W Republice Czeskiej i na Słowacji znany jest głównie dzięki telewizyjnym programom i publicznym wykładom, w których przybliża astronomię i astrofizykę szerokim masom, za co zyskał szereg prestiżowych nagród (m.in. Nagroda Kalinga, 1996). Był m.in. prezesem Czeskiego Towarzystwa Astronomicznego (1992-1998), Towarzystwa Naukowego Republiki Czeskiej (2004-2008) oraz Rady Telewizji Czeskiej. Jego badania naukowe związane są z fotometrią i spektroskopią gwiazd, materią międzyplanetarną i promieniowaniem kosmicznym. W ostatnich latach jego badania koncentrowały się na promieniowaniu kosmicznym w związku z Międzynarodowym Obserwatorium Pierra Augera w Argentynie.

Dalszŏ tajla artykułu niżyj

Jiří Grygar jest dobrze znany publiczności w Czechach i na Słowacji z serialu telewizyjnego o Wszechświecie pt. Okna vesmíru dokořán (Szeroko otwarte okna Wszechświata; 1982–1990). Jest również zaangażowany w walkę z szarlatanerią w ramach czeskiego klubu sceptyków Sisyfos, będąc jednocześnie katolikiem.

Foto: Slezská univerzita v Opavě

Przygotował: Leoš Kyša

Powyższy tekst jest odpowiedzią na ankietę portalu Wachtyrz.eu, w której bohemistka Anna Musioł wraz z Kamilem Kotasem przepytują znanych Ślązaków z Republiki Czeskiej czy i dlaczego zadeklarują w nadchodzącym spisie powszechnym śląską tożsamość.

Odpowiedzieli:

Tomáš Kočko: Zadeklaruję śląską i morawską narodowość

Anna Malchárková: Zadeklaruję przynależność do narodowości śląskiej

Petr Čichoň: Zadeklaruję tożsamość śląską

Eva Tvrdá: Zadeklaruję tożsamość śląską

Analogiczną ankietę Kamil Kotas przeprowadził wśród Ślązaków żyjących w granicach RP. Dotychczas odpowiedzieli:

Henryk Waniek: Potwierdzę swą śląską narodowość

Alojzy Lysko: Tożsamość jest siłą duchową regionu

Zbigniew Rokita: Zadeklaruję narodowość śląską oraz polską

Szczepan Twardoch: Śląska tożsamość wyrasta ze mnie samego

Marcin Melon: Byda deklarować norodowość ślōnsko

Henryk Jaroszewicz: Rozumiem i czuję, że jestem Ślązakiem

Wojciech Browarny: Śląskość jako tożsamość (post)narodowa

Artur Ganszyniec: Śląskość — filar mojej tożsamości

Dariusz Zalega: Postawię na narodowość śląską i polską

Joanna Rostropowicz: Zadeklaruję narodowość śląską i niemiecką

Aleksander Lubina: Naszkryflōm prowda

Tomasz Słupik: Zadeklaruję narodowość i język śląski

Klaudiusz Kaufmann: Wpisza nŏrodność ślōnskŏ

Monika Kassner: Zadeklaruję swoją śląskość

ks. Marek Uglorz: Śląska deklaracja

Arkadiusz Kuzio-Podrucki: Zadeklaruję narodowość śląską łączoną z polską

Wojciech Kostka: Zadeklaruję narodowość śląską łączoną z polską

Bernadeta Prandzioch: Śląskość jest dla mnie wyborem, ale i przywilejem

Výše uvedený text je odpovědí na dotazník portálu Wachtyrz.eu, ve kterém se bohemistka Anna Musioł spolu s Kamilem Kotasem ptají významných Slezanů z České republiky, zda a proč v blížícím sčítání lidu uvedou svoji slezskou identitu.

Tomáš Kočko se přihlási ke slezské a moravské národnosti

Anna Malchárková: Hlásím se k národnosti slezské

Petr Čichoň: Přihlásím se ke slezské identitě

Jiří Grygar: Přihlásím se ke slezské národnosti

Eva Tvrdá: Přihlásím se ke slezské identitě

Pavel Kotlář: Budu hlásit pouze ke slezské národnosti