Artur Ganszyniec: Śląskość — filar mojej tożsamości
W nadchodzącym spisie powszechnym, tak jak i w poprzednich, zadeklaruję narodowość śląską. Od kiedy tylko zastanawiałem się nad takimi sprawami, zdawałem sobie sprawę, że jestem Ślązakiem. Ślązakiem żyjącym w Polsce, uczącym się po polsku i dorastającym w polskim kręgu kulturowym, ale jednak zdecydowanie Ślązakiem. Od wielu szkolnych kolegów i koleżanek różniły mnie opowiadane historie rodzinne, sposób obchodzenia świąt, znajomość śląskich słów, używane przysłowia i zwroty, prababciowe wspomnienia raczej o Donnersmarckach niż o Radziwiłłach, zapożyczenia raczej z niemieckiego niż z rosyjskiego, opowiadane dowcipy, domowa kuchnia. Dla wszystkich było jasne, że część z nas była “stąd”, a część napłynęła “stamtąd”, czyli z Polski. Od wielu lat nie mieszkam na Śląsku, a jednak śląskość i poczucie osadzenia w skomplikowanych śląskich historiach jest jednym z głównych filarów mojej tożsamości.
W poprzednich spisach deklarowałem dwie narodowości – śląską i polską. Nie da się ukryć, że piszę ten tekst po polsku, że na polskich książkach wyrosłem i w Polsce spędziłem większość dorosłego życia. Jednocześnie to, co się obecnie w Polsce dzieje i stosunek polskich władz do tematu Śląska, rodzi we mnie pokusę, by trochę może z przekory, a trochę z poczucia odrzucenia zaznaczyć tym razem tylko jedną narodowość – śląską.
Z językiem to skomplikowana sprawa. W szkole wstydziłem się śląskiego, a przez lata mieszkania w Polsce praktycznie zapomniałem, jak sie godo. Po śląsku lub śląskawu zdarza mi się gotować, jeść, złościć, wspominać, rozmawiać z rodzicami i rodzeństwem. Zarabiam na życie pisaniem, jednak na dość specyficznym rynku. Większość opublikowanych tekstów, które napisałem w ciągu ostatnich dziesięciu lat, napisałem po angielsku. Gdybym więc miał szczerze opisać codzienność językową w moim gospodarstwie domowym, musiałbym wpisać polski i angielski. Śląski znam i rozumiem, jednak w praktyce ujawnia się on jedynie jako odcień mojego polskiego.
Artur Ganszyniec – twórca gier video, fabularnych i planszowych. Autor scenariusza gry Wiedźmin, współtwórca m.in. gier Wiedźmin 2: Zabójcy królów, Call of Juarez: The Cartel i Werewolf: the Apocalypse – Heart of the Forest. Wykładowca Politechniki Łódzkiej.
Dalszŏ tajla artykułu niżyj
Powyższy tekst jest odpowiedzią na ankietę portalu Wachtyrz.eu, w której Kamil Kotas przepytuje znanych Ślązaków czy i dlaczego zadeklarują w nadchodzącym spisie powszechnym śląską tożsamość oraz używanie języka śląskiego.
Dotychczas odpowiedzieli:
Henryk Waniek: Potwierdzę swą śląską narodowość
Alojzy Lysko: Tożsamość jest siłą duchową regionu
Zbigniew Rokita: Zadeklaruję narodowość śląską oraz polską
Szczepan Twardoch: Śląska tożsamość wyrasta ze mnie samego
Marcin Melon: Byda deklarować norodowość ślōnsko
Henryk Jaroszewicz: Rozumiem i czuję, że jestem Ślązakiem
Wojciech Browarny: śląskość jako tożsamość (post)narodowa