Bernadeta Prandzioch: Śląskość jest dla mnie wyborem, ale i przywilejem

Czy w nadchodzącym spisie powszechnym zadeklaruję śląską tożsamość? Jeśli tak, to jaką (łączoną z inną narodowością czy samodzielną) i dlaczego? Czy zadeklaruję używanie języka śląskiego?

Czuję się Ślązaczką, dlatego w nadchodzącym spisie zadeklaruję śląską narodowość. Chociaż na Śląsku się urodziłam i wychowałam, to tylko połowa mojej rodziny stąd pochodzi. Dlatego śląskość jest dla mnie wyborem, ale i przywilejem. Nikt mi jej nie narzucił, nikt jej dla mnie nie wymyślił, ani nie określił – to ja w tej śląskości odnajduję siebie, i to odnajduję stale na nowo.

W poprzednim spisie deklarowałam tożsamość śląską w połączeniu z polską – dla uchwycenia dychotomii, w której dorastałam. Tym razem zadeklaruję wyłącznie śląską tożsamość, bo to ona najlepiej i najpełniej mnie opisuje. A ponieważ Ślązakom wciąż odmawia się uznania ich narodowości, taka deklaracja wydaje mi się jedyną słuszną z mojej strony.

Wiele osób narzeka na sposób sformułowania pytania o język. Nie zostaniemy zapytani o język ojczysty, ale o język kontaktów domowych. Dla mnie jednak takie postawienie sprawy jest bardzo korzystne. Bo to mój mąż włada śląskim o wiele bieglej niż ja, dla mnie to wciąż drugi język, język w którym uczę się mówić i myśleć, ale robię to właśnie w domu, wśród najbliższych. To dla mnie także język najwcześniejszych rodzinnych wspomnień. I dlatego z całym przekonaniem zadeklaruję używanie śląskiego w domu.

Dalszŏ tajla artykułu niżyj

 

Bernadeta Prandzioch – Ślązaczka od pokoleń mieszkająca w katowickiej dzielnicy Załęże. Z wykształcenia psycholog. Autorka powieści Tabu (Rebis 2019) i Terapeutka (Rebis 2017). Publikowała m.in. na łamach „Znaku”, „FA-artu” i „Nowej Fantastyki”. Za swoją działalność literacką została nominowana do Nagrody Marszałka Województwa Śląskiego dla młodych twórców (2017).

 

Powyższy tekst jest odpowiedzią na ankietę portalu Wachtyrz.eu, w której Kamil Kotas przepytuje znanych Ślązaków czy i dlaczego zadeklarują w nadchodzącym spisie powszechnym śląską tożsamość oraz używanie języka śląskiego.

Dotychczas odpowiedzieli:

Henryk Waniek: Potwierdzę swą śląską narodowość

Alojzy Lysko: Tożsamość jest siłą duchową regionu

Zbigniew Rokita: Zadeklaruję narodowość śląską oraz polską

Szczepan Twardoch: Śląska tożsamość wyrasta ze mnie samego

Marcin Melon: Byda deklarować norodowość ślōnsko

Henryk Jaroszewicz: Rozumiem i czuję, że jestem Ślązakiem

Wojciech Browarny: Śląskość jako tożsamość (post)narodowa

Artur Ganszyniec: Śląskość — filar mojej tożsamości

Dariusz Zalega: Postawię na narodowość śląską i polską

Joanna Rostropowicz: Zadeklaruję narodowość śląską i niemiecką

Aleksander Lubina: Naszkryflōm prowda

Tomasz Słupik: Zadeklaruję narodowość i język śląski

Klaudiusz Kaufmann: Wpisza nŏrodność ślōnskŏ

Monika Kassner: Zadeklaruję swoją śląskość

ks. Marek Uglorz: Śląska deklaracja

Arkadiusz Kuzio-Podrucki: Zadeklaruję narodowość śląską łączoną z polską

Wojciech Kostka: Zadeklaruję narodowość śląską łączoną z polską

Analogiczną ankietę Kamil Kotas przeprowadził wśród Ślązaków żyjących w granicach RP. Dotychczas odpowiedzieli:

Tomáš Kočko: Zadeklaruję narodowość morawską i śląską

Anna Malchárková: Zadeklaruję przynależność do narodowości śląskiej

Petr Čichoň: Zadeklaruję tożsamość śląską

Eva Tvrdá: Zadeklaruję tożsamość śląską

Społym budujymy nowo ślōnsko kultura. Je żeś z nami? Spōmōż Wachtyrza

Ôstŏw ôdpowiydź

Twoja adresa email niy bydzie ôpublikowanŏ. Wymŏgane pola sōm ôznŏczōne *

Jakeście sam sōm, to mōmy małõ prośbã. Budujymy plac, co mŏ reszpekt do Ślōnska, naszyj mŏwy i naszyj kultury. Chcymy nim prōmować to niymaterialne bogajstwo nŏs i naszyj ziymie, ale to biere czas i siyły.

Mōgliby my zawrzić artykuły i dŏwać płatny dostymp, ale kultura powinna być darmowŏ do wszyjskich. Wierzymy w to, iże nasze wejzdrzynie może być tyż Waszym wejzdrzyniym i niy chcymy kŏzać Wōm za to płacić.

Ale mōgymy poprosić. Wachtyrz je za darmo, ale jak podobajōm Wōm sie nasze teksty, jak chcecie, żeby było ich wiyncyj i wiyncyj, to pōmyślcie ô finansowym spōmożyniu serwisu. Z Waszōm pōmocōm bydymy mōgli bez przikłŏd:

  • pisać wiyncyj tekstōw
  • ôbsztalować teksty u autorōw
  • rychtować relacyje ze zdarzyń w terynie
  • kupić profesjōnalny sprzynt do nagrowaniŏ wideo

Piyńć złotych, dziesiyńć abo piyńćdziesiōnt, to je jedno. Bydymy tak samo wdziynczni za spiyranie naszego serwisu. Nawet nojmyńszŏ kwota pōmoże, a dyć przekŏzanie jij to ino chwila. Dziynkujymy.

Spōmōż Wachtyrza