Obrazy Górnego Śląska (#16): Złotniki (niem. Zlattnik)

1 września 20222 września 2022 Redakcyjŏ 1 Kōmyntŏrz

Złotniki (niem. Zlattnik)

Nieduża wioska położona przy trasie nr 414 z Opola do Prószkowa, która pojawiła się na kartach historii pod koniec XIII wieku na dokumencie księcia opolskiego Władysława.

Zespół Szkolno-Przedszkolny im. Pisarzy Śląskich w Złotnikach (ul. Opolska 40)

Ulica Opolska w Złotnikach w kierunku Chrząszczyc

Tradycyjne zabudowania przy ul. Opolskiej

Tradycyjne bramy wjazdowe do gospodarstwa

Polna droga do Nowej Kuźni i wzgórza na granicy miejscowości

Pola wokół Złotnik. Na horyzoncie Chrząszczyce

Pola na zachód od Złotnik. Na horyzoncie Nowa Kuźnia i Domecko

Otoczenie pomnika poległych w wojnach światowych

Lato na polach Złotnik. W oddali Domecko

Krzyż na polach Złotnik. Droga w kierunku Domecka i Nowej Kuźni. W tle kościół w Chrząszczycach

Kapliczka z dzwonem (ul. Opolska) z figurą Matki Boskiej („Notre Dame du Sacre Coeur”) Data 1878

Droga w kierunku wzgórz na polach Złotnik

Droga polna w kierunku Nowej Kuźni i Domecka

Chrząszczyce widziane z pól w Złotnikach

Parafialnie związana z Chrząszczycami (parafia katolicka) i Prószkowem (parafia ewangelicka). Stąd badania genealogiczne osób związanych z tą miejscowością przed 1874 r. można prowadzić w oparciu o księgi metrykalne tych parafii. Od października 1874 r. ludność Złotnik rejestrowana była w Prószkowie i obecnie starsze księgi dostępne są w zasobie Archiwum Państwowego w Opolu w ramach zespołu nr 1020 Urząd Stanu Cywilnego w Prószkowie Zamku.

Kościół parafialny w Chrząszczyczach. W tle Złotniki

Nazwa – według Heinricha Adamy oraz Konstantego Damrota – ma wywodzić się od trudniących się złotnictwem dawnych mieszkańców tej miejscowości, w co raczej trudno uwierzyć, ponieważ cechy rzemieślnicze, w ramach których działalność taka mogła być prowadzona były zdecydowanie domeną miast. W okresie nazistowskim miejscowość przybrała nazwę Goldenau (1936-1945), też nawiązująca do złotnictwa.

Dalszŏ tajla artykułu niżyj

Dawna pieczęć gminna sięgająca początków XVIII w. nawiązuje do podstawowego zajęcia ludności w tym czasie, czyli rolnictwa. Można ją zobaczyć w katalogu pieczęci na Śląsku dostępnym pod adresem https://pieczeciegminne.pl/wyszukiwarka?_sfm_n_polska_miejsc=Z%C5%82otniki

Według Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2011 roku liczba ludności we wsi Złotniki to 501 z czego 51,9% mieszkańców stanowiły kobiety, a 48,1% ludności to mężczyźni (źródło: https://www.polskawliczbach.pl/wies_Zlotniki_proszkow_opolskie).

Na terenie miejscowości znajduje się kilka kapliczek, krzyży, pomnik ku czci walczących w wojnach światowych oraz stosunkowo dużo dobrze zachowanych i utrzymanych gospodarstw w tradycyjnej zabudowie, w tym z dawnymi bramami wjazdowymi.

Pomnik poległych w wojnach światowych. Polegli w I wojnie światowej

Pomnik poległych w wojnach światowych (ul. Opolska)

Pośród zabytków warto wspomnieć o:

Dej pozōr tyż: Katowice: Teatr Korez w grudniu

Krzyż „Gromady” – ufundowany przez gromadę ze Złotnik w roku 1897 (Errichtet von der Gemeinde Zlattnik 1897). Na cokole napis po polsku i niemiecku: „Dokonało się”. Podobno w miejscu tym pochowane zostały ofiary wojny trzydziestoletniej (1618-1648). Chociaż rok postawienia krzyża sugeruje raczej miejsce pochówku ofiar jednej z wielu epidemii, jakie nawiedzały Górny Śląsk w XIX w. Podczas prowadzonych współcześnie prac natrafiono na szczątki ludzkie.

Kapliczka Kochanka (ul. Zimnicka) – wybudowana w latach 1897-1898 przez Jakuba Kochanka jako wotum błagalne o życie dla swoich potomków płci męskiej, ponieważ każdy chłopiec po urodzeniu umierał. Dziewczynki zaś zostawały przy życiu. Zrozpaczony Jakub prosząc Boga o życie dla synów wybudował tę oto kapliczkę. Po jej wybudowaniu urodziło mu się trzech synów. Wewnątrz kaplicy Pieta, niestety nie zachował się obraz św. Izydora na desce, datowany na lata 1898 – 99. Nie ma też już brzóz rosnących niegdyś obok kapliczki.

Krzyż Dobisa (ul. Zimnicka) – ufundowany przez Jakoba i Katarzinę Dobis ze Złotnik (Clotnik) w roku 1928. Tekst z przodu krzyża: „Na krzyżu umarłem grzeszniku za ciebie. Byś raz po śmierci żył ze mną w niebie”.

Henryk Niestrój – Górnoślązak z dziada pradziada. Absolwent historii oraz administracji Uniwersytetu Opolskiego, doktor nauk historycznych (Uniwersytet Opolski, 2006). W latach 2000-2002 studia w Szkole Archiwalnej w Marburgu (Archivschule Marburg – Institut für Archivwissenschaft) kształcącej kadry zarządzające archiwami.

Dej pozōr tyż: O „Tkoczach” – na gibko

W archiwach państwowych przeszedł wszystkie szczeble – od archiwisty do Zastępcy Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych. Obecnie znów pracuje jako archiwista w Archiwum Państwowym w Opolu.

Zajmuje się fotografią (https://arcaion.pl/) oraz odczytywaniem i tłumaczeniem dawnego pisma niemieckiego (https://kurrenta.pl/).