Podręcznik śląskości, odc. III
Przedstawiamy trzeci odcinek Podręcznika śląskości, w którym proponujemy artykuły naukowe o tematyce śląskiej.
Jolanta Tambor, Status języka a wola ludu i kodyfikacja. Przypadek śląski, „Forum Lingwistyczne” nr 1/2014.
„Zatem w dzisiejszych czasach i w dzisiejszym świecie kodyfikacja etnolektu śląskiego jest niezbędna. Jest niezbędna, gdyż jest w Polsce uznawana za jeden z koniecznych warunków przyznania mu prawnego statusu języka regionalnego. Ów prawny status z kolei jest niezwykle istotny choćby z dwóch powodów: prestiżowego i materialnego. Wyższy prestiż ma w społeczeństwie etnolekt, który można nazwać językiem – potocznie nazwa gwara ma wydźwięk pejoratywny (m.in. ze względu na liczne konotacje socjalne, potwierdzane w słownikach: gwara przestępcza, złodziejska, więzienna). Nie bez znaczenia są również kwestie ekonomiczne – status języka regionalnego ułatwia pozyskiwanie środków (ze źródeł krajowych i choćby unijnych) na ochronę i promocję tegoż języka: inicjatywy edukacyjne, programy medialne, publikacje itp”.
Lucyna Harc, Śląska tożsamość regionalna w okresie nowożytnym (do 1740 r.), „Sobótka” 2013, 2. Strona 311. PDF-u.
Dalszŏ tajla artykułu niżyj
„W XVI-wiecznych dziełach miejscowych twórców podejmujących śląską tematykę ich rodzinny kraj jawi się jako umiłowana ojczyzna. Nie jest gorszy od innych,
położonych na południe, zachód i wschód. W przekonaniu humanistycznych poetów i historyków miał on również swe antyczne korzenie i przeszłość wartą wychwalania. Głównym motywem sięgnięcia po pióro wskazanym przez J. Cureusa była miłość do ojczyzny rozumianej właśnie jako »nasz Śląsk« i potrzeba okazania szacunku podobnego do tego, którym darzy się matkę i ojca. M. Henel już na wstępie Silesiographii nazwał Śląsk »najlepszą, najsłodszą ojczyzną«. W opisie wyjaśniającym powstanie mapy M. Helwiga również pojawiło się określenie »nasza ukochana ojczyzna Śląsk«.”
Bartosz Borys, Kresowianie i Ślązacy – konflikty międzygrupowe w województwie śląskim w latach 1945–1948, Letnia Szkoła Historii Najnowszej 2014. Referaty. Strona 73. PDF-u, który można znaleźć u na samym dole strony.
„Ludność rodzimą wyróżniało w wielu przypadkach przywiązanie do kultury niemieckiej i języka niemieckiego. Dotyczyło to zwłaszcza przedwojennych obywateli III Rzeszy. Wpis na volkslistę był natomiast dla mieszkańców przedwojennego województwa śląskiego pewnego rodzaju stygmatem, który stawiał ich w opozycji do ludności napływowej, nieznającej miejscowych realiów i utożsamiającej wszystkich mieszkańców zasiedlanego obszaru z Niemcami. Ślązacy w stosunku do ludności napływowej pozostawali często nieufni, czego konsekwencją był brak kontaktów między obiema grupami, a także utrzymujące się przez lata stereotypy i uprzedzenia”.
