Dymokracke nowiny 6.01.1912

Wachtyrz prezyntuje ślōnske artykuły ze starych cajtōngōw przepisane do alfabetu ślabikŏrzowego. Trzeba je rozumieć we kōntekście historycznym i niy przedstawiajōm ône ôpiniji ôd redakcyje.

12 stycznia 1912 roku bōł u nos federalny welōnek i głosowało sie na posłōw do Reichstagu, stōnd tyla autōr godo ô tym, na kogo niy głosować.

Piszymy terazki już rok 1912.

Ludzie chcieli go przijōńć godnie, tak jak inksze, to niekerzi lecieli do kościoła rzykać na Sylwestra, jeszcze inksi błozny strojili po ulicach a po ôberżach i w chałpach tyż. Ale to wszycko bele co. Zbytki a bozny sōm dobre na zmocniynie, ale nie śmiōm za tylo kosztować ani nikōmu szkodzić. Same tyż nie pōmogōm, trza medykować a robić.

Dalszŏ tajla artykułu niżyj

A chto jino rzyko, tyn wszyjsko robota a starość ô byt lepszy ôstawio Panu Bogu, a sōm pado, iże włosny łeb a włosne pazury mo jino do parady albo do roboty dlo panoczkōw a nie dlo siebie, hned a hned do branio prymiji za liziłapstwo i do jałmużny a nie do rynty, jako sie noleży tymu, chto przez całe 50 i wiynkszy rokōw na nia fedrowoł.

No, jo tam cierpistōm nie je ani nie byda, Bo to sie wiy, iże to potōmstwo cynirowe, co je zwiōm cierpisty, nie śmiōm upōminać sie ô swoje prawa, jino chcōm i radzōm wszyjskim prosić a czekać cierpliwie łaski i smiłowanio panoczkōw, a nie chcōm strejku, bo to niby padajōm: „Kochaj biźniygō, — co tobie nie miło, tego drugiymu nie czyń”, ale nijak nie spamiyntajōm sie, iże to przikozanie je dlo wszyjskich, dlo robotnikōw a dlo kapitalistōw tyż. Nie spamiyntajōm sie nijak, iże wołać a molestować ô lepszy dyng nie je krziwdōm dlo kapitalistōw ani nijakōm ale nie wołać, to je krziwda prawie wiynkszo swojim braciōm inkszym robotnikōm a swojim dzieckōm a kobiytōm, no, i sobie samymu tyż niymało. Ale ich ksiynżoszki cyntrowe uczōm, iże Bōg tak chce. To hned ōni majōm pōno inkszygo Boga, bo tyn rychtyczny, Sprawiedliwy, z takich krziwdzicieli włosnyj rodziny i braci porobi chyba same smarżōnki piekelne. To powiydzcie terazki tym ciymnym kamratōm jeszcze przed wyborami, możno sie kerzi namyślōm, czy ôddać głos na cyntrowca.

Bo to Cyntrum, co to za Bilowa do kupy z nami a z Polokami narodowcami było sztacerofajndym, co to sie zwie wrōg wewnyntrzny futterlandu, to Cyntrum terazki przez cołke 5 rokōw chmotrowało sie i jeszczy pije bruderszaft ônymi z nojlepszym i podporami państwa a włosnyj kabzy, z tymi junkrami a barōnami, z tymi, ô chtōrych napisano jesta, iże nie ôrzōm, nie siejōm, a jednak żyjōm. A ōni nie żyjōm ale tuczōm sie potym robotnika.

A co te junkry saske wkrōtce wymedykowały piyknygo na dzieciōntko robotnikōm? Take chcōm prawo, coby wszyjskich robotnikōw, chtōrzi nie chcōm panoczkōm robić darmo, dać na sztacwalda, tych, chtōrzi ich ôdmowiajōm ôd roboty po dziadosku ôpłacanyj, zaśperować razym, zaś tych, co kludzōm inkszych do strejku, nojlepszy powiesić, ale iże to nie idzie, wiync padajōm jino, coby tym dać wycug na zōmkach sōndowych aż do kōńca życio. Przez to takich, co państwo ś nich żyje, koraliby srogo za nic, ale zbrodnie rostmajitych darmozjodōw korałoby sie łagodnie albo wcale nie. Panoczkōm, zaś, ktōrzi pokradli piyniōndze i inksze popełniyli zbrodnie, daje sie dobre posady, a pikelhałbōm, chtōrzi porōmbali spokojnych ôbywateli, daje sie nadgrody a pochwały publiczne.

Ano, tak musi być, kaj rzōnd trzimo sztanga z panoczkami a panoczki padajōm: państwo to my. I minister Vitztun mo tylo „wica”, iże ôbiycuje poparcie takiymu prawu piydknymu! Niech sie radujōm, tym lepszy. 12 stycznia hned, a kejby pierōn na pierōnie jechoł, to psim naszym ôbowiōnzkiym zachodzić, aby czorno-modre farby zmalować na czerwōno.

Takech se medykowoł na Sylwestra, a nieskorzi chciołech podziwać sie, co tyż niekerzi uloli se z ôłowiu a cyny, bo na Andrzejki nie miołech czasu. Wziōnech se wiync cepelina, dobry nowy telefōn bez drōtu wraziōłech w kabza, radjum do prześwietlanio tyż i pojechołech w świat. Ale cepelin mi sie spolōł, ô ech musioł pożyczyć francuski aeroplan, chtōry wdycki lepszy. Ale bo tyż francuzy majōm wdycki i mieli wiynkszy filipa jak niymiecke michle.

Skirz tego widziołech tyż, jak uloł sie Francyji żyzny kans Maroka, a Niymcōm jino nowo targaczka skirz kolōniji, a nowe wydatki tyż na tyn nowy nabytek w Kōngo. Mogōm tam robić sztuczne kamiynie a cegły pioskowe na nagrobki do tych murzinōw, co ich pōmordujōm. Ale tyż mogōm sie pocieszyć, iże jino chcieli brać cudzo włosność świynto, jino im sie nie udało, zaś biydno arcyckrześcijańsko Hiszpanijo musi sie jeszczy ô niōm bić. Katolicke cyntrum tyż bydzie głosowało w parlamyncie za ôdbiyraniym ziymi, miynio a życio murzinōm a piyniyndzy biednym robotnikōm jako podatkōw na take miłosierne uczynki co do duszy i co do ciała,

Chinōm ułoła sie nowo wojna z państwami kōnstytucyjnymi ô lepszo kōnstytucyjo, jak te państwa majōm same.

Na podoba tego w Persyji, kaj Moskwa chce zaprowadzać porzōndek, bo to terazki wszyńdzie majōm być carske rzōndy z łapōwkami, nahajami a szubiynicami.

Turcyji tyż sie ułoło uznanie nauki norodōw pōno cywilzowanych: „Bracie, co twoje to moje, a co mojego, tobie wara ôd tego!”

Dalej widziołech, jak uloło sie:

Austro-Wyngrōm: nowe apetyty na Sandżak nowobazarski.

Prusōm: nowy ślub a nowy prorok w rodzinie panujōncyj z boży łaski.

Ziymiōm polskim: mynij albo wiyknszyj głośne kiwanie palcym w bōcie na nowe bezprawia.

Gōrnymu Slōnskowi: dziwy wyborcze.

Gustlik Beskuryjo.