William Shakespeare: Śnik latowyj nocy

We kwietniu je geburstak i rocznica śmierci ôd Williama Shakespeare’a. Mioł sie narodzić 23 kwiytnia 1565 roku (zachowoł sie papiōr z jego krzcinōw z 26 kwietnia), a umrzić 23 kwiytnia 1616 roku. Skuli tego spōmniynio publikujymy kōnsek nojnowszego dzieła ôd Mirosława Syniawy, kerym je tumaczynie “Śniku latowyj nocy” (org. A Midsummer Night’s Dream, pol. Sen nocy letniej) ôd tego angelskygo artysty.

ŚNIK LATOWYJ NOCY

AKT I

SCYNA I. Atyny. TEZEUSZŌW pałac.

Wchodzōm TEZEUSZ, HIPOLITA, FILOSTRAT i ôrszak.

TEZEUSZ
Godzina ślubu, zŏcnŏ Hipolito,
Nadciōngŏ wartko; sztyry dni szczyńśliwe
Nowy miesiōnczek przikludzōm, dyć stary
Poleku chudnie, zniyskorzŏ uciechã,
Choćby macocha abo gdowa, kerŏ
Niy chce dopuścić synka do erbizny.

HIPOLITA
Utynōm wartko te dni sztyry w nocy,
A sztyry noce czas zmitrynżōm w śnikach;
Potym miesiōnczek, jak rozpiynty w niebie
Nowy łuk strzybny, bydzie widzioł nockã
Naszych zaślubin.

TEZEUSZ
Idź no, Filostracie,
I młōdź atyńskõ podburz do zabawy;
Ôcuć weselŏ ducha frechownego;
Jankōr na pogrzyb poślij – tyn gizd blady
To na nasz fajer lichŏ kōmpanijŏ.

FILOSTRAT wychodzi

Szołch na zŏlyty z mieczym, Hipolito,
I kejch cie krziwdziōł, tyś mi przŏć zaczyna,
Dyć żynić chcã sie z tobōm blank inakszyj,
Szumnie, z tryjōmfym i wielgom gościnōm.

Wchodzōm EGEUSZ, HERMIA, LIZANDER i DYMETRIUSZ

EGEUSZ
Niych wōm sie darzi, fyszcie Tezeuszu!

TEZEUSZ
Dziynkujã piyknie. Co nowego u ciã?

EGEUSZ
Fest zestarany przichodzã ze skargōm
Na moje dziycio, mojã cerã Hermiã.
Pōjdź, Dymetriuszu. Mōj przezŏcny panie,
Tymuch doł zgodã, by sie ś niōm ôżyniōł.
Pōjdź sam, Lizandrze. Tyn, fyszcie łaskawy,
Mojego dziycia serce zaczarowoł;
Ty, ty, Lizandrze, rymy żeś jyj skłŏdoł
I ś niōm sie miynioł na miyłosne darki,
Pod jeji ôknym przi miesiōnczku śpiywoł
Udanym głosym udŏwane przōnie;
Wziōn żeś w niywolõ jeji fantazyjõ
Pleciōnkōm z włosōw, słōwkami, piestrzōnkym,
Graczkōm, bawidłym, kiczkōm, maszketami,
Wszyjskim, co wpływ mŏ na modość bez szprymōw.
Chytrościōm chabnōłś serce mojyj cery
I usuchliwość, kerõ je mi winna,
W spōrność ôbrōciōł. Ôch, mōj zŏcny fyszcie,
Jak ôna tukej, przed waszōm miyłościōm,
Niy zgodzi wydać sie za Dymetriusza,
Do dŏwnych praw sie ôdwołōm atyńskich:
Moja je, mogã zrobić ś niōm to, co chcã.
Tōż abo weźnie tego sam panŏczka,
Abo jōm czekŏ śmierć, jak przewidujōm
Na take razy świynte nasze prawa.

TEZEUSZ
Cōż powiysz, Hermio? Dej se, dzioucho, pozōr.
Dlŏ ciã twōj ôjciec bogym być powiniyn,
Takim, co stworzōł twojã piykność, takim,
Co żeś dlō niego jak figōrka z wosku,
Kerõ sōm ôdcis i w jego je mocy,
Czy jōm zniweczy, czy ôstawi całõ.
Panŏczek jak trza z tego Dymetriusza.

HERMIA
Tak jak z Lizandra.

TEZEUSZ
Niy bydã sie wadziōł,
Dyć kej twōj ôjciec przi nim niy ôbstŏwŏ,
To trza tamtego uznać za lepszego.

HERMIA
Niychby jyn ôjciec wejzdrzoł mojim ôkym.

TEZEUSZ
Twoje sie musi z jego zdaniym zgodzić.

HERMIA
Pokornie proszã wŏs ô wybŏczynie.
Niy wiym, skōnd tela wy mie ôpowŏgi,
Ani czy niy je to przeciw skrōmności,
Że przi wŏs myśli sam ôdkrywōm, panie,
Dyć błagōm, bydźcie tak dobrzi mi pedzieć,
Co nojgorszego mie czekŏ, jak ślubu
Ś nim, z Dymetriuszym, wziōńś niy bydã chciała.

TEZEUSZ
Jak niy chcesz umrzić, to krōm tego możesz
Na zawdy zrzec sie tŏwarzystwa ludzi.
Bezto sie, Hermio, twojich pragniyń spytej,
Miyj zglōnd na modość, swojã krew podszukej,
Jeźli, kej wybōr ôjca ci niymiyły,
Poradzisz strzimać mniszki ôbleczynie
Już dycki w ciymnym zawartŏ klŏsztorze,
Kaj dō miesiōnczka, jak ty bezpłodnego,
Do kōńca życiŏ hymny bydziesz śpiywać.
Szczyńśliwe take, co nad krwiōm panujōm
Swojōm i na pōńć ruszajōm paniyńskõ;
Dyć wiyncyj szczyńściŏ mŏ ta rōża, z keryj
Wōń wywarzyli, jak ta, co strzōd ciyrniŏ
Rośnie i żyje i umiyrŏ sama.

HERMIA
Tak bydã żyła, tak umrzã, mōj panie,
Niżeli prawo do paniyństwa ôddōm
Tymu, co jego niychcianyj jarmice
Dusza za żŏdne skarby śniyś niy może.

TEZEUSZ
Mŏsz do miesiōnczka nowego czas jeszcze,
Do dnia, kej miyndzy mnōm i lipstōm mojōm
Wieczny ślub bydzie sztymplym ôdciśniynty.
W tyn dziyń do śmierci bydź przirychtowanŏ
Za to, żeś ôjca niy chciała usuchnōńć,
Abo do ślubu z tym sam Dymetriuszym,
Abo ażeby przi Diany ôłtŏrzu
Przisiyngać życie proste i samotne.

DYMETRIUSZ
Dej pokōj, Hermio! Pociep żyż, Lizandrze,
Te pretynsyje do mojego prawa!

LIZANDER
Ciebie jyj ôjciec przaje, Dymetriuszu;
Ôstŏw mi Hermiã i weź sie ś nim ôżyń.

EGEUSZ
Bŏznuj se, bŏznuj! Jŏ mu richtig przajã
I to, co moje, ôddōm mu z miyłościōm.
Hermia je moja i jŏ moje prawa
Dymetriuszowi dō niyj przekazujã.

LIZANDER
Jŏch mu, mōj panie, rōwny pochodzyniym,
Jak i majōntkym, ale barzij przajã;
W życiu mi darzi sie isto tak samo,
Abo i lepszyj, jak Dymetriuszowi;
Dyć wiyncyj znaczy, jak ta cołkŏ chwŏlba,
Że to mie przaje roztomiyłŏ Hermia;
Tōż czamu niy mōm swojich praw dochodzić?
Dymetriusz – prosto do ôcz mu to powiym –
Zŏlyciōł z cerōm Nedara, Helynōm,
I tak tã słodkõ dziouchã zbałamōńciōł,
Że gupiŏ za nim aż do bałwochwalstwa,
Za tym niystałym karlusym bez ery.

TEZEUSZ
Ja, muszã pedzieć, żech już ô tym słyszoł
I z Dymetriuszym chcioł ô tym pogŏdać;
Alech mioł tela swojich spraw na gowie,
Żech blank zapōmnioł. Dyć pōjdź, Dymetriuszu,
I ty pōjdź zy mnōm, Egeuszu, bo chcã
Wŏs ôbuch ô czymś na boku pouczyć.
Ty, zŏcnŏ Hermio, sprōbōj przipasować
Chimery swoje do ôjcowyj wole,
Bo jak niy, to cie, podug praw atyńskich
– Kerych złagodzić jakżyw niy mogymy –
Śmierć czekŏ abo życie w samotności.
Pōjdź, Hipolito. Cōż to, moja miyłŏ?
Ty, Egeuszu, pōjdź tyż z Dymetriuszym,
Bo mōm robotã dlŏ wŏs w pŏru sprawach
Weselnych, a chcã tyż z wami pogŏdać
Ô czymś, co blisko tyczy sie wŏs ôbuch.

EGEUSZ
Radzi idymy i posuszni z wami.

Wychodzōm wszyjscy ôkrōm LIZANDRA i HERMII

Tumaczynie: Mirosław Syniawa

urodzony 1958 w Chorzowie, tłumacz poezji światowej na język śląski (m.in. wierszy zebranych w tomie “Dante i inksi”), autor poezji po śląsku jak i prozy pisanej w języku polskim (“Nunquam Otiosus”), współautor “Gōrnoślōnskygo ślabikŏrza”.

 

Foto ôd Williama Shakespeare’a: John Taylor [Public domain], via Wikimedia Commons

Foto na wiyrchu: William Blake [Public domain], via Wikimedia Commons