Krōtko a korzynnie #6 Kandy podzioło sie nasze “Szczyńść Boże” a “Z Bogiym”?

Szczyńść Boże!

Tak a niy inaczyj wŏs rotomili czytŏcze dziesiej witōm do lektury. Polonizacyjŏ je transportowanŏ rostomajtymi drōgōma. Choćby i tym jakiymi słowōma sie pozdrŏwiōmy miyndzy sobōm. Gōrny Ślōnsk sie pod tym zglyndym rōżni ôder Polski. U nŏs słychać rostomajte powitania, krōm tych typowo polskich jak “Cześć” i “Dzień Dobry/Dowidzenia”, ftore wyprziły za kōmuny abo lepij pedzieć bez kōmuna nasze formy piyrwyjsze. Słychać tyż czynsto bayerowske “Servus”, niymieckie “Hallo/Tschau Tschüss (stond cheba szpasowne (urōngliwe) “dżist”)”. I mono porã inkszych, ftore poskludzali Ślōnzŏki, ze rostomajtych krajōw, kandy jich rozwioł wiater ôd wschodu.
Co ciekawe siyła jynzykowŏ ślōnskigo je dośc żyjźwŏ i ześlōnszczōła polske “Dzień Dobry” na krōtke ślōnskie “Dobry”.
Mōmy ale tyż nasze Ślōnskie “Szczyńść Boże” a “Z Bogiym” Je to dość elymyntarne, coby te formy zachować we umlaufie, a po czyńści nauczyć modsze pokolynie, co ta forma niy je ino dlŏ ksiynży, pastorōw a klosztornych pannōw zarezerwowanŏ, a co mogymy jōm mieć we uzusie my świecke Gōrnoślōnzŏ(cz)ki miyndzy sobōm. Tōż niy dziwcie sie, jeźli wōm ftoś bez koloratki powiy “Szczyńść Boże” abo “Z Bogiym” je to tedy ino zachowaniym naszyj rodzimyj kultury. Jeźli tera czujecie jaki ôpur ku tymu, mogecie zaczōńć tak gŏdać do pokolyń narodzōnych przed wojnōm na Gōrnym Ślōnsku, ze uśmiychym na twŏrzy tyż wōm rade ôdpedzōm “Szczyńść Boże/Z Bogiym (abo jako tã forma mŏocie u wŏs we uzusie, “Z Pōnbōczkiym, Z Pōnbōczkau…?)”, inkszōm grupōm ftoro niy bydzie sie na wŏs dziwnie spoziyrać, to byńdzie w/w ksiōndz, pastor abo klosztornŏ panna, no i niy nŏleży zapōmnieć ô naszych bergmannach ze wchodu Gōrnygo Ślōnska, ftorzi tyż ta forma znajōm i mōm nadziejã, co ja ôbchowujōm! We praktyce, możecie tyż czynsto trefić na zrozumiynie u ludzi, dlŏ ftorych te nŏstarsze pokolynie je ôjcōma. Znajōm je nŏczyńscij, ale już sami miyndzy sobōm go niy stosujōm.
Ekstra formōm, ftorōm mogecie sie zwrōcić do ludzi podczas roboty je jeszcze “Boże pomogej” a we ôdpowiedzi usłyszycie “Dej Panie Boże, dej”.
Formy take religine sōm typowe dlŏ krajōw ze backgroundym katolickim, jak chociŏżby Bayery, Spanijŏ. I majōm sie toli tyż dobrze we krajach moc zsekularyzowanych, bez przikłŏd we Katalōniji abo Francyji.
Tōż nŏsz landszaft je dość wizdrzity, jeźli rozłazi sie ô formy güßowaniŏ. Rŏd zachyncōm do ôbchowaniŏ a ôdrodzyniŏ naszyj kultury grüßowaniŏ, a fto ze kościołym je blank na baker, to se tyż co do siã wynojdzie!

Tōż z Bogiym, Chowcie sie!

Do terŏzka toli erscheinowało na Wachtyrzu.eu:

In der Kürze liegt die Würze #5 – 21. Juli 2022 Łukasz Kohut und Birgit Sippel schauen sich die Lage der Sprachdiskriminierung im oberschlesischen Rosenberg (Ôlesno) an
In der Kürze liegt die Würze #4 Autonomiemarsch 2022
Krōtko a korzynnie #3 “Reisememoiren” abo “Kajś” richtig a niy po sielach?
Krōtko a korzynnie #2 “Przemilczane” ôd Moniki Neumann
Krōtko a korzynnie #1 Annaberg – Oberschlesien vel niydupowate Ślōnzŏki

Hannes Sowistscholl

Oberschlesier reinster krwi, ejźli fto wierzi, co co takigo existieruje…

D.. dżi.. dżi? tsch[i], tschüss klinguje!

A jako wy sie begrüßujecie a verabschiedujecie jeszcze?