Gŏdka Klachuli 24.06.1920

Wachtyrz prezyntuje teksty ze starych cajtōngōw we zŏpisie ślabikŏrzowym. Wszyjske teksty muszōm być rozumiane we kōntekście historycznym i niy przedstawiajōm ôpiniji redakcyje Wachtyrza.

Godka Klachuli…
Zebyście, sie w ziymia zapadli, wy gizdy! Aze cało drża – aze drża – i anich kōnska śniodanio nie mōgła w ta sobota rano przełknōńć, coch sie wōm padōm, tak zgorsyła aze zgorsyła, jakech sie dowiedziała, co te gizdy germańske w ta noc w Bytōmiu porobili. Jak my z mojim rano pośli se ôbejrzeć tyn Lōmnic, to wōm padōm, ze mōj chłop i moji chłopcy potym w dōma cały dziyń nic nie godali, jyno kożdy z nich w kōńcie to kryka to kilof ôglōndoł i po cichu pierōnowoł. Jo wiym, ze w taki cos to nic nie śmia pedzieć, bo by mnie ôfukli, zech głupio i nie rozumia polityki, ale jo bych im tez słowecka marnego nie pedziała, bo jo juz też łopatka i hok mōm na podoredzi. Mōj synek Karlik ktōry wrōcił z wojny pado mi: „Widzieliście teraz mamulko choć trocha Belgije i Francyje, w tym kabarecie w Lōmnicu – tak te pierōńske germany tam i też w Polsce robili i takby ôni z całym Slōnskym chcieli zrobić ze złości, iże widzōm iż Ślōnsk przijdzie do Polski.

Teraz bardzo pyskujōm, że ta nasza wacha w Lōmnicu do tych zbōjōw i złodzieji strzelała. Dzis go se! Ôni myślōm, że im sie wszyńdzie tak udo jak w Ôpolu i że nasi ludzie bydōm cicho stoć, pozwolōm sie zamordować i możno za żywa spolić w Lōmnicu, a nie bedōm sie wcale brōnić.

Ale im nasi chłopcy, jak widzieli że po ludzku z tymi złodziejami i smykami nie idzie pogodać, dali ôdpowiedź, że jōm se popamiyntajōm. Bo tez cłowiek sie dziwo jak bez miasto idzie, co tych gizdōw cudzych sie tu smyko a szwandrzōm tak po berlińsku, po hambursku, że zaroz z daleka poznać, że nie sōm ze Slōnska. Sōm tez i tutejsi, ale to jyno głupi „papagaje” co powtarzajōm to, co im z Berlina i Wrocławia nagodajōm i napiszōm. Ale niektōrzy to sami prziznajōm, że nasz Ślōnsk już nie nolezy do Niymiec. Naprzykłod taki dochtōr Urbanek założōł w Katowicach Kōmitet Plebiscytowy niymiecki, ale sōm przyznoł, że tyn Kōmitet w Katowicach na Ślōnsku, juz za Niymcami lezy, bo go nazwoł: „Kōmitat Plebiszczytowy za Niymcami”.

Dalszŏ tajla artykułu niżyj

Jak Niymcy nie mogōm żywych przechrzcić, to aby umarłych, i tego nieboszczyka Aleksego z Szōmbierek to po śmierci zrobili Niymcym a zaś Niymca Haidego, ktōry przezywoł na Francuzōw a z Ameryki tu przyjechoł, zrobili po śmierci Anglikym. Jak im tak prawie pasuje, tak cyganiōm i przerobiajōm nieboszczykōw.

Potym ech wōm tez chciała pedzieć, że nie jyno Krakōw mo swoja ulica żydowsko, co sie nazywo Kazimierz, ale teraz i Bytōm katolicki mo swoja Judejo. Idźcie jyno w Bytōmiu na Ritterstrasse to pełno Ickōw i Leibōw ôbocycie. Ci tez wrzeszczōm po drogach i agitujōm, za Niymcami, bo uciekli z Polski przed wojskym i teraz sie bojōm, bo wiedzōm, co ich ceko tych judosōw, jak Ślōnsk przijdzie do Polski. W Bytōmiu porzōmny cłowiek nie może dostać mieszkanio, ale takich Mośkōw i Chajmōw z pejsami i bez pejsōw to tu pełno mieszko – bez pōłpaskōw.

Pytałach sie tez mojego synka, z kiz cego to na to zielōne wojsko, co sie nazywo policyjōm, padajōm „zielōne żaby”. A ôn mi pado: „To mamulko tego jesce nie wiecie? Adyć to wōm kazdy synek powie. Kozdo żaba a nojbardziej zielōno po descu wyłazi – a zielōne wojsko, abo mōm pedzieć zielōno policyjo, tez dopiero przijdzie, jak cłowieka ôkradnōm i zabijōm a napewno nie przyjdzie, jak Polakōw pokalycōm i ôkna i wszystko potrzaskajōm, aż dopiero po dyscu, to jest po burzy. A tak brōni Polokōw, ze ich zawrze do herestu a tych Niymcōw to puści. Casym sie tez wydarzy, że już jak burza jest to „żaby” wylezōm i wtedy pōmogajōm niscyć a potym chcōm pōmogać i brōnić i zaś Polokōw bierōm pod „ôpieka” coby im sie krziwda nie stała.

Jak widzicie to ci zielōnkowie wcale nie źli ludzie. Dyć ôni nawet za darmo bierōm ludzi na nocleg, na tyn przikłod jak ida na torg wcas rano, to widza jak z kasarnie wyłazōm same młode niymiecke buksy. Ale to jakeś cudze buksy, bo szwandrzōm nie po naszymu, a bez dziyń to sie kajś kryjōm.

Ô tych zielōnych wojokach (by tyz potym kto nie słyszoł) abo mōm padać ô tych zielōnych policyjantach to wōm jesce na drugi roz napisa. Dzisioj już nie mōm casu, bo teraz musa iść nazdać
rechtōrce, co mi dziołcha zbiła za to, że nie chciała ôdebrać ôd niej drugi roz tego „cornego ôrła”. Tak jyno cało sierca – aze sierca – na nia i jak mi tak słōwko głupie powie, to jutro bydzie z „cornym ôrłym” na pysku chodziła ta dioblo smarkula.

Tōz do widzynio
Rōźla Pyscycka.