Dymokracke medykacyje, 9.03.1912

Wachtyrz prezyntuje ślōnske artykuły ze starych cajtōngōw przepisane do alfabetu ślabikorzowego. Trzeba je rozumieć we kōntekście historycznym i niy przedstawiajōm ône ôpiniji ôd redakcyje.

Gōrny Ślōnsk w mandatach poselskich ôdstawiōł dwie roboty do parlamyntu, jedna dambowo, a wtōro sosnowo.

Ta piyrwszo, to jino staro kłoda dambowo, zakōnserwowano kajsik we wilgoci a pleśni, to sie i psu na buda nie zdo, bo zmurszało; a ta sosnowo robota hrubo ale słabo, bo synkato a lekko, to wiater niej hned dziurami poleci, bo nie zdzierży. Tak my prawili po wyborach.

Terazki sie pokozało, iże my mieli prawie. Bo Dōmbek sie jino przeciōngo na łowie poselskiyj, a na posiedzyniach Koła a po gazytach rzōndzi przeca ô „pracy pozytywnyj”, za to Sosiński ziōn na ôdwoga i pedzioł mowa, ale lepszy bōłby sie strzimoł na zadku. Ô niedoli robotniczyj prawiōł, niewiele nowygo pedzioł ale byłoby jeszczy za telo. Ale kej pedzioł, iże krygerferajny wyciepli polokōw zato, iże na niego gosowali i kiwoł rzōndowi palicym w bucie, iże za to poloki nie majōm do rzōndu zaufanio, miasto z uznaniym pochwolić taki porzōndek, bo niech se krygrzi bydōm czym chcōm a sōm, to możno pedzieć: norody, klynkejcie, dziwejcie sie, a nie rżyjcie takij mōndrości.

Dalszŏ tajla artykułu niżyj

Jużech tyż padoł, iże tak dalszy nie możno s tym Kołym, to jak je kedy pizna w szprychy, to wszyjske buksy wyfruknōm.

„Dziynnik Poznański” jeszczy w śniku prawi ô anielskiyj dobroci kapitalistōw, s chtōrymi robotnicy mogōm śmiało żyć w pokoju a w drożyźnie tyż. Nie czytoł pōno, iże minister angelski Asqujith musioł zagrozić kapitalistōm ustawōm ô płacy minimalnyj a jeszczy im rury nie smiynkły. A nasza gōrnoślōnsko spōłka kopalniano i cynkowo wypłaciła terazki 18 procynt dywidyndy, ale na 15 procynt podwyżki zorobku dlo robotnikōw niy mo skisz kosztōw wiynkszych.

Bo tyź w Prusach sprawiedliwych niy ma wtōrygo Asqujitha, a jeszczy miyniyj takiygo ministra, coby przeprowadziōł tako ustawa, nie jino ôbiecoł.
W parlamyncie naszo partia a Koło polske wyfedrowały cało hołda wnioskōw, nogłych a miyniyj nogłych. Rzōnd wszyjsko przijmuje do wiadōmości, ale robi swoje. Kej to wszycko przijdzie pod ôbrady, tego żodyn prorok nie wymedykuje, ale to sie wiy, iże prziszłe wybory pōmogōm nieco rzōndowi w tyj robocie, bo tak dalszy nie idzie, coby ôbywatele jino pracowali na podatki a sami z głodu marli a s tych podatkōw nie mieli nic, jino ôstuda s rostmajitymi urzyndami, co te podatki źrōm i jeszczy człeka za nic majōm.

Ubolywanie a rozgoryczynie wielge, lud widzi już nieco, kaj go zawiodło Cyntrum, chtōre hań panowało wkrōtce jeszczy, to tyż żynie je pōmału bliżej Ôdry. Ale cyntrowcy majōm jeszczy piyniōndze, nasnoszōne ksiynżoszkōm cyntrowym przez ciymny lud polski i za te piyniōndze chcōm mu sprawić nowygo jadu, coby mu jeszczy wiynkszy zawrōciōł pałety. Tak postanowili ôd apryla wydować „Tygodnik katolicki”. Jak wielo tam bydzie katolickiyj wiary a ôbyczajōw katolickich w tym nowym cyntrowo-niymieckim Tygodniku pisanym jino w mowie polskiyj, to możno wiedzieć, kej sie spamiynto na cyntrowo agitacjo wyborczo s tego roku. Bydzie to pismo na podoba „poważnyj damy” s Krōlewskij Huty, ale tyż na podoba ōnyj zaśnie w Bogu hned.

Do popuku były ôdwiedziny złodzieji u prokuratora w Bytōniu a na wasze w Krōlohucie. Prokurator medykowoł pōno albo śniōł zaś ô politycznym śpiewie i inkszych wiecach, a tu mu ziyni kuferek. Policaj zaś dowała pozōr na polityczne piwo a tu im ziyni rewolwery a zeble sużbowe; to sie zaś bydōm mogli kryminoły chwolić, iże lepszy sie znajōm na polityce jak na złodziejstwie.

Drożyzna pizła tyż farorzika Zielōnkoskego w Niymieckich Piykarach, choć ōn mioł piyńć trzidzieści tysiōncōw przez rok dochodu. Zrobili mu rewizjo kasy kościelnyj i nie znojdli 14000 markōw. Ano, toć hned ziōn urlop a pojechoł do Szwajcarii, to potrzebowoł na podrōż nadzwyczajno. W łaurahuckim folksbanku dali papiyry dyrechtorowi a kasjerowi, bo ze zrewidowanych ksiōng tyż pōno sie przekōnali, iże naprowiali drożyzna.

Gustlik Beskuryjo.

Społym budujymy nowo ślōnsko kultura. Je żeś z nami? Spōmōż Wachtyrza

Jōnek Swaczyna sjeździōł cołki świat bez Google Maps, przeczytoł Wikipedyjõ, a adresy do Firefoksa wpisuje z pamiyńci. Nawiydzŏ wszyjske eki internetu i rŏz za kedy przinosi do Wachtyrza to, co znojdzie.

Śledź autora:

Ôstŏw ôdpowiydź

Twoja adresa email niy bydzie ôpublikowanŏ. Wymŏgane pola sōm ôznŏczōne *

Jakeście sam sōm, to mōmy małõ prośbã. Budujymy plac, co mŏ reszpekt do Ślōnska, naszyj mŏwy i naszyj kultury. Chcymy nim prōmować to niymaterialne bogajstwo nŏs i naszyj ziymie, ale to biere czas i siyły.

Mōgliby my zawrzić artykuły i dŏwać płatny dostymp, ale kultura powinna być darmowŏ do wszyjskich. Wierzymy w to, iże nasze wejzdrzynie może być tyż Waszym wejzdrzyniym i niy chcymy kŏzać Wōm za to płacić.

Ale mōgymy poprosić. Wachtyrz je za darmo, ale jak podobajōm Wōm sie nasze teksty, jak chcecie, żeby było ich wiyncyj i wiyncyj, to pōmyślcie ô finansowym spōmożyniu serwisu. Z Waszōm pōmocōm bydymy mōgli bez przikłŏd:

  • pisać wiyncyj tekstōw
  • ôbsztalować teksty u autorōw
  • rychtować relacyje ze zdarzyń w terynie
  • kupić profesjōnalny sprzynt do nagrowaniŏ wideo

Piyńć złotych, dziesiyńć abo piyńćdziesiōnt, to je jedno. Bydymy tak samo wdziynczni za spiyranie naszego serwisu. Nawet nojmyńszŏ kwota pōmoże, a dyć przekŏzanie jij to ino chwila. Dziynkujymy.

Spōmōż Wachtyrza