Pŏtka

Gyszichta ze zbioru „Gwara Schodni i okolicy” autorstwa Pietra Gołōmba.

Jedyn chop mioł bardzo kans dzieci. Jak potyn mu sie urodziyło te ôstatniy, żŏdyn mu nie chcioł być pŏtkym do tego ôstatniygo dziecia. Zaszoł do bogatego, nie chcioł iś, zaszoł do ubogygo tyż, nie chcioł iś. Prziszoł do kobiyty i prawiōł jyj, ize żŏdyn za pŏtka do tego dziecia nie chcioł iś. Ta kobiyta potym mu pedziała:

– Idź, wele kerchowa robiōm robotnicy, jeli fto z tych robotnikōw nie przidzie za tego pŏtka.

Tyż żŏdyn nie chcioł iś, ani z tych robotnikōw. Tak sie ôbrōciōł zaś do tego dōmu, żeby tej kobiycie pedzieć, ize żŏdyn nie chce iś, ani z tych robotnikōw.

Jak sie ôbrōciōł ku tymu dōmowi zajś do swojyj kobiyty, tak na rogu tego kerchowa stoła takŏ srogŏ pani i ôdezwała sie do tego chopa:

– Idź po te dziecio do dōmu, jŏ ci pōjdã ś nim, co jy ôkrzcimy.

A tyn chop tak wejzdrzoł na niã i padoł:

– Panuchno, niech mie za błŏzna nie robiōm, bo ôni by mi niej śli z tym dzieciym.

A ôna zajś na nowo:

– Idźcie po te dziecio, my jy pōjdziymy ôkrzcić.

No, tyn chop poszoł do tego dōmu po te dziecio. Prziniōs tej pani te dziecio i pojśli do kojścioła i ôkrzciyli. Potyn ta pani dŏwŏ te dziecio nazŏd i padŏ:

– Tego wiōnzka jŏ niy mōm dlŏ tego dziecia. No, ale jŏ wōm dōm taky ziely, bańdziecie ludziōm pōmŏgać. Ftory chory bańdzie, to jyno pŏrã kropelek dŏcie z tego, to ôsdrowieje. To kans piniyndzy za to dostaniecie.

No, a tōż potym sie dōmōwiyli ize ôn przi kozdym chorym jōm bańdzie widzioł:

– Tōż jak przidziesz do tego chorego a jŏ banã przi gowie siedziała, tōż już nie dŏwej, to już mu nie pōmoże.

No i to tak poszoł i przi pŏru zrobiōł, jak ôna padała i kożdymu pōmōgło, co ta pani przi nogach siedziała. I to sie po całym świecie ôzeszło, ize ôn taki mōndry. I potym przi dwiōch ta pani siedziała przi gowie. Bardzo mu to w gowie bōło, co mŏ robić. I wziōn to łōżko prandko ôbrōciōł, kajń były nogi, to potyn gowã doł. Ôna mu pogroziyła i musiała ôdyjś. Zajś bōł drugi, co u gowy siedziała, bardzo bogaty. Zajś tyż posłali pō niego do drugygo. No, jak zaszoł do tego bogatego, bardzo bōł smutny, a bardzo widzioł kans piniyndzy, coby bōł dostoł te piniōndze, jak mu pōmoże tymu bogatymu. Wyskocōł po chopōw prandko i ôbrōciōł te łōżko, co była gowa, kajń były nogi. Ôna mu pogroziyła palcym i żeby jyj wiyncyj nie robiōł za błŏzna.

Bardzo zajś chodziōł do tych chorych, a jyno im pōmŏgoł. Potym na kōniu pojechoł do tych ludzi. I potyn jak na tym kōniu jechoł, to ôna już ku niymu szła, co na niego już tyn lōz prziszoł. Ôni sie potyn na drōdze zejśli s tōm pani srogōm. Ta mu potym pedziała:

– Teraz mie juz za błŏzna nie zrobisz, teraz ty pōjdziesz sy mnōm.

Ôn ślŏz z tego kōnia. Projsi tej panuchny:

– A dyć niech mi dajōm pokōj, bo jŏ sie teraz tak dobrze mōm, tela piniyndzy mōm, do dopiyro chcã żyć na świecie.

No, tōż jōm uprosiōł. Potym ôn musioł iś ś niōm, aże zajśli do wsi, kaj ôna chciała. Zawiōdła go do takygo srogygo zŏlu.

– Pōdź sy mnōm do tego zŏlu, jŏ ci pokŏżã twojã familijõ.

No, jak wlejźli do tego zŏlu, tam bardzo kans świycek gorało. Tak zaszła i pokazuje mu tã jego familijõ, wiela mŏ dzieci: Kajń te dzieci te świycki miały i ci ôjcowie ôbadwa mieli swojy świycki. A jego już dogorŏwała. A tego syna tã pani, coby dobyła tã świyckã, co dogorowała, a inszõ tam dała. I uprojsiōł jyj. Ôna dobywŏ tã świyckã i chciała tam inszõ dać. Jak dobyła tyn ôstatek, tak ôn też pŏd i kōniec jego. Bo jak ôna jōm dobiyła, tak ta świycka zgasła przityn.

Foto na wiyrchu: Casey Horner