Francek Fyrtok 1.03.1922
Wachtyrz prezyntuje ślōnske artykuły ze starych cajtōngōw przepisane do alfabetu ślabikŏrzowego. Trzeba je rozumieć we kōntekście historycznym i niy przedstawiajōm ône ôpiniji ôd redakcyje.
Te terazniejsze ôstatki były na nic. W te insze roki toch na ôstatkach podargoł dwa kapudroki, a tego roku jakoś nie mōm szczyńścio. A przeca do dziouszej polityki ciōngnie mnie jak wilka do lasu. Dziepiero, jak sie ôstatki kōńczōm to dziouchy mi piszōm, żebych prziszeł na kreple, abo na cōmber. To jest tak samo, jak by mie zaprosili na kermasz, a nie dali mi łyżki. Zaprosić trzeba zawczasu.
Jedna dzioucha i to z Ôrzegowa zaproszo mie na kreple, ale cōż kedy antresy nie napisała. Co mi z tego przijdzie, jak mi napisze, iże Walp …. mi bardzo przaje, abo że w Ôrzegowie sōm dziouchy jak leluje? To jest tak samo jak bych patrzoł na bōnbōn za szybkōm u kupca. Jeśli Walp w Ôrzegowie robi małe dziurki w pōńczochach, to niech napisze antresa.
Kolōnia sanitarna ôchotniczej straży ôgniowej w Chropaczowie zaproszo na tańce wszystkich koleksōw z „Kocyndra”. Koleksy siee porozłazili; Hanys wyjechoł, Karlik dostoł ôd libsty pismo, a jo, jedyn Fyrtok na cało kolōna, to trocha zamało. Straż ôgniowo pisze, iże kolōna sanitarno słado sie z dziouch. To bardzo dobrze. Ale wiela tam dziouch noleży? Jak jo siebie znōm, to może być ze sztyry mōndele, to wszystkim dōm rada, i bydōm zakōntynt, ale jak ich jest wiyncej? Przeca jo sie też musza szanować. Jak by sie wszystko rozgziło, coby wtedy zrobiła straż ôgniowa za swojōm kolōnōm sanitarnōm? Czy mo dośc sikowek żeby wszystkich uspokojić?
Dalszŏ tajla artykułu niżyj
Jedyn przociel ze Zdzieszowic pisze, iże ôficer ôrgeszowy Maus mieszko i Porady i rozdowoł kopfszicery, rynkawice. W cukrowni jest 50 ôrgeszowcōw. Na Kolōnji kole banhofu założyli już 12 flaterminōw. Kajindziej też zakładajōm flaterminy. Przociel pisze dalej, iż te miny eksplodujōm bez elekstryki za 9 miesiyncy. – To jest tak, „Kocynder” tak długo nie wychodził, koleksy stali sie uchodźcami, skiż tego ôrgeszowcy wszyńdzie paskudzōm, gospodarze zaś bojōm sie wziōńść kłōnicy, a jak dzioucha zrobi jedyn jedyny fałszywy krok, to bez cołke życie jej szkodzi.
Inny przociel Fyrtoka pisze z Lipin, co bych coś wesołego napisoł ô Lipinach. Ale pismo przociela jest smutne bo w Lipinach roztōmajite „verejiny” sie dźwigajōm i agitujōm przeciw Polsce, a koleksy śpiōm. Jak z tego co wesołego napisać? Jednymu z naszych koleksōw urodziło sie szesnoste dziecko. Kwoli tego zaroz do Lipin przijechoł niymiecki misjōnarz, i zrobił Niymcōm polityczne kozanie, iże mało dzieci majōm. Keby nie tyn szesnosty radośnik u koleksa, niymiecki misjōnarz, byłby prawił ô czym inszym, ale tak, to Niymcōm musioł przipōmnieć dobry przikład Krōnprinca bez wojna we Francji. Teroz Niymki wzdychajōm co by kożdy Niymiec był Krōnprincym.
Z Pszczyny Zeflik Zeflikowski sie też ôdezwoł, bali przisłoł mōj rodzōny „Cōmber” z przed 12 lot, bo zapōmnioł, iże co jo roz puszcza, tego już nie chytōm. Ale Zeflik z Pszczyny jest gryfny chłop. Pisze i wybiciu ôkiyn żydowskich w Pszczynie. Hackynkreuzlery co tak pscyńskim żydōm ôkna i szyldy zamalowali, zrobili źle, skiż tego Zeflik prosi ô litość lo żydōw. Bez zima nie trza w tak ciynżke mrozy ôtwierać dzwierzi żydowskego sklepu, bo by sie żyd mōgł zaziōmbić, a bez lato też nie, bo by żydowi na wlatowało kupa much. To jest nojlepszy lek i recepta, jakōm Zeflik wszystkim poleco. Nasze Kobiety powinne to piersze spokopić. Skoro Zeflik dowo take piekne dorady, to trzeba bydzie go w Pszczynie ôdwiedzić. Bo i Pszczyna jest fajne miasto, a „jak sie jedzie do Pscyny to aze syny bzyncōm”.
Tożech już wszystke pisma przeczytoł, alech jeszcze nie napisoł ô bolu w Katowicach. Był to prowdziwy cōmber, bo jyno stare babki tańczyły. Niekere były ôbleczōne w gardinki, a tak rzympoliły, że na drugi dziyń gospodorz musioł trociny wymiatać.
Francek Fyrtok.
