Aleksander Lubina

 Zaniechania liderów „mniejszości niemieckiej” wobec nauczania języka niemieckiego według Tomasza Kamuselli

 Profesor Tomasz Kamusella 16 i 28 lutego 2022 opublikował w wachtyrzu.eu dwa teksty na temat „zaniechań” liderów Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców w Polsce.

W obu tekstach stawia Kamusella  tezę o braku dbałości o język niemiecki jako źródło i nośnik kultury oraz cywilizacji Niemek i Niemców.

Dalszŏ tajla artykułu niżyj

To poważnych zarzut, bo bez  języka niemieckiego nie sposób  mówić o Niemcach.

Teksty nie wywołały pożadanej dyskusji, która jest potrzebna środowiskom górnośląskim, więc wracam do tekstów Kamuselli. ⁸⁾

O Tomaszu Kamuselli

Profesor Tomasz Kamusella pracuje w  w Szkocji w University of St Andrews, który od roku 1413 ma prawo nadawania tytułów naukowych, a w rankingach mieści się w pierwszej setce wszechnic światowych. Dla porównania uniwersytety Warszawski i Jagielloński lokują się w setce piątej. Uniwersytet Opolski jest na 38 miejscu… w Polsce.

Kamusella to naukowiec, który   „w roku 2020 opublikował w europejskim periodyku New Eastern Europe tekst pod tytule „Multicultural Opole? ‘Multilingualism’ in an ethnolinguistic nation-state”. Ponadto w najnowszym numerze słoweńskiego społeczno-politycznego Razpotja, ukazał się jego artykuł: „Jezik, ki je pozabil samega sebe”.  Traktuje on o planowym niszczeniu i zanikaniu języka niemieckiego w Górnym Śląsku po roku 1945.

Wachtyrz.eu upowszechnia istotny dla środowisk górnośląskich wszystkich języków dorobek naukowy Profesora.

Wygnanie Kamuselli

Czytając i słuchając Kamuselli, należy pamiętać, że  profesor Kamusella na przełomie XXI stulecia próbował opublikować eseje o sytuacji oraz historii językowej górnośląskich Niemców w Wochenblatcie. Jednak pismo Niemców w Polsce z jakiś powodów przyłączyło się do osób i instytucji skazujących Kamusellę na ostracyzm owocujący wygnaniem go wraz z najbliższą rodziną z kraju. To  samo można  także powiedzieć o audycjach radiowych i programach telewizyjnych wymienianych na portalu Związku Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych w Polsce (VdG).

Po wydaniu w 2004 r. Polsko-angielsko-niemieckiego glosariusza regionalnego województwa opolskiego” przez  prof. Tomasza Kamusellę opolski Urząd Marszałkowski oraz Uniwersytet Opolski podjęli i publikowali w prasie współbrzmiące uchwały potępiające Kamusellę jako naukowca, pracownika i obywatela za to iż w Glosariuszu podał opinię RFN i Aliantów zachodnich (tj. Francji, USA oraz Wielkiej Brytanii), którzy utrzymywali, że w świetle prawa międzynarodowego powojenna granica niemiecko-polska została skutecznie uznana dopiero w roku 1992, tj. wraz z ratyfikacją polsko-niemieckiego traktatu granicznego z 1990 roku. (Konferencja 2+4 jest przemilczana do dziś.)

Kamusella pisze dalej: „Za poduszczeniem posła i polskiego etnonacjonalisty, Jerzego Czerwińskiego, Marszałek wystosował też nagłośnione w prasie doniesienie do prokuratury, iż „naruszyłem polską racje stanu”. Rektor UO ubolewał, iż nie ma instrumentów prawnych, aby mnie ukarać i rozwiązać z mną stosunek pracy. A radny wojewódzki z Kędzierzyna-Koźla nawoływał do zwolnienia mej żony z pracy w kozielskim szpitalu za przewinę bycia „małżonką rewizjonisty”. W prasie porównywano inkryminowaną informację podaną w Glosariuszu do „kłamstwa oświęcimskiego”, czyli byłem także winny Holocaust denial (zaprzeczaniu Zagłady)! Może nawet to ja podpaliłem tą stodołę w Jedwabnym?”

„[w] nagonkę wpisał się również ówczesny wicemarszałek województwa opolskiego reprezentujący mniejszość niemiecką”, lecz nie podaje jego nazwiska. A jednak był to ten sam „poseł Ryszard Galla[,co] naraził się obozowi władzy i naraził się na krytykę medialną ze strony polityków Solidarnej Polski”.

Dwa lata wcześniej, w ramach „oczyszczania” UM Opole z nieprawomyślnych, w roku 2002 Poseł Galla zwolnił Kamusellę z UM.

Do roku 2004 nie tylko o Gornym Śląsku rzeczowo rozmawiało się dzięki Thaddäusowi Schäpemu, założycielowi i dyrektorowi Haus der Deutsch-Polnischen Zusammenarbeit. Po śmierci Schäpego placówka ta znalazła się w rękach liderów TSKN/ SKGD.  Przeszłość i teraźniejszość DWP-N jest na tyle zajmująca, że warto ją poznać nie tylko w perspektywie edukacji językowej oświatowej. ²⁾

https://wachtyrz.eu/niemieckie-zaniechania-dyskusyjo/

Edukacja

Kamusella zarzuca liderom mniejszości nieskuteczne działania na rzecz szkolnictwa z językiem mniejszościowym oraz rezygnację z odtworzenia międzygeneracyjnego przekazu języka niemieckiego w rodzinach i społecznościach lokalnych. ³⁾

Zgodnie z rozporządzeniami polskiego Ministerstwa Edukacji i Nauki od 1 stycznia 2022 roku obowiązuje niższa subwencja na naukę języka niemieckiego dla uczniów mniejszości niemieckiej. Dlatego, począwszy od kolejnego roku szkolnego, czyli od 1 września 2022 roku zostanie zmniejszona liczba godzin szkolnych (45 minut) przeznaczonych na te zajęcia z obecnych trzech do jednej w tygodniu.

Werbalne protesty obecnych liderów mniejszości niemieckiej, jak i ich poprzedników oraz przedstawicieli RFN są spóźnione o co najmniej 30 lat. ⁴⁾

Kamusella pisze: „W roku 1990, po całym Górnym Śląsku mieszkało jeszcze setki tysięcy osób w wieku 52 do 61 lat, które ukończyły choć parę klas niemieckiej szkoły podstawowej przed rokiem 1945. W pierwszej połowie lat 90tych zaczęto tworzyć niemieckie szkolnictwo mniejszościowe.” Tak, w miejsce języka rosyjskiego wprowadzano języki zachodnie.  Na Górnym Śląsku przede wszystkim język niemiecki – tu skupię się na województwie katowickim/śląskim, bo w tym przedsięwzięciu uczestniczyłem w katowickim/śląskim Kuratorium Oświaty oraz w tamtejszych placówkach doskonaleniach nauczycieli. Na arenie ogólnopolskiej było to Polskie Stowarzyszenie Nauczycieli Języka Niemieckiego. ⁵⁾

Zgodzę się z profesorem Kamusella, że mniejszość  niemiecka nie rozwijała się wspaniale i kultywowała własną tradycje i kulturę – a nawet język – aż do momentu obcięcia subwencji na szkolnictwo niemieckie z początkiem 2022 roku. Liderzy zrobili wiele, aby nie rozwijać Niemców w Polsce.

Nie widzę jednak potrzeby  organizowania szkół mniejszościowych z niemieckim językiem wykładowym. ⁶⁾

Nie ma co ukrywać – po upadku komunizmu sprawę reaktywacji międzygeneracyjnego przekazu języka niemieckiego zawalili liderzy i elity mniejszości niemieckiej w Polsce. Cierpią na tym nie tylko nowe pokolenia Niemców górnośląskich w ten sposób pozbawionych możliwości nabycia własnego języka etnicznego, ale także polska demokracja. ⁷⁾

https://wachtyrz.eu/tomasz-kamusella-niemieckie-zaniechania/

Zastanawiające są podobieństwa TSKN i środowisk związanych z godką i nauczaniem regionalnym…

Proponuję cykl mówiący o „zaniechaniach” niemieckich, polskich i górnośląskich. Mam świadomość, że niewiele to zmieni, ale taka rola Kamuselli, Zdanowicza i moja, a co z tym zrobią liderzy „niemieccy, polscy i górno-śląscy”, to ich sprawa, sprawa ich mocodawców i wyborców.

—

1. Öffentlichkeitsarbeit to praca przy podniesionej kurtynie, a kurtyna podniesiona przez  profesora Kamusellę ukazuje obraz zgoła odmienny od prezentowanego przez liderów mniejszości i ich media. Naruszając godność Kamuselli Niemcy w Polsce naruszyli artykuł pierwszy niemieckiej ustawy zasadniczej.

Grundgesetz für die Bundesrepublik Deutschland

Art 1 (1) Die Würde des Menschen ist unantastbar. Sie zu achten und zu schützen ist Verpflichtung aller staatlichen Gewalt.

Godność człowieka z pierwszego artykułu niemieckiej ustawy zasadniczej została podeptana, o czym profesor Kamusella także pisze.

Oczekuję  niezamilczania na śmierć (Totschweigen) opinii profesora Kamuseli a fakty te należy ukazać według zasady Audiatur et altera pars.

2) Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej utworzono z inicjatywy Fundacji Eberta (Thaddäus Schäpe), Regionalnego Towarzystwa Polsko-Niemieckiego z siedzibą w Gliwicach (Stanisław Bieniasz) oraz Polskiego Stowarzyszenie Nauczycieli Języka Niemieckiego. Niezależność Domu w czasach Schäpego drażniła TSKN od samego początku, ale niezależność ta odpłacała jakościa pracy Domu.

3) W latach 1990-1995 jako nauczycielki i nauczyciele języka niemieckiego w województwie katowickim/śląskim w szkołach wszelkiego typu zgłosiły się panie i panowie (najczęściej z wykształceniem wyższym magisterskim, wykształceniem wyższym oraz po szkołach pedagogicznych; byli także absolwenci kierunków niepedagogicznych) z bardzo dobrą znajomością języka niemieckiego, co udowodnili zdając wymagane przez ministerstwo oświaty językowe egzaminy ZMP (poziom B1/B2) a nastepnie KDS (poziom C1) – cykl kształcenia zakończyły kursy pedagogiczno-metodyczny (200h).

4) Od 1 września 2008 wprowadzono w RP obowiązkową naukę pierwszego języka obcego od klasy pierwszej szkoły podstawowej (w wymiarze 2-3 godzin lekcyjnych tygodniowo), a od 1 wrześnie 2009 drugiego języka obcego (w wymiarze 2-3 godzin lekcyjnych tygodniowo). Jak tłumaczyła Magdalena Szpotowicz z Centrum Kształcenia Nauczycieli Języków Obcych i Edukacji Europejskiej Uniwersytetu Warszawskiego, która kierowała zespołem pracującym nad nowymi podstawami nauczania języków obcych – uczeń będzie się uczył w czasie całego cyklu kształcenia, czyli od I klasy podstawówki do matury, pierwszego języka obcego 12 lat, a drugiego 6 lat lub pierwszego – 9 lat, drugiego – 6 lat i trzeciego 3 lata.

5) Polskie Stowarzyszenie Nauczycieli Języka Niemieckiego w Gliwicach współpracowało z Szwajcarską Centralę Doskonalenia (WBZ), Instytutami Goethego w Warszawie i Krakowie, Ministerstwem Edukacji Austrii, zarządami powiatowymi i wojewódzkim TSKN Niemców w województwie katowickim/śląskim, z Haus der Heimat des Landes Baden-Württemberg, Kuratorium Berlin, miastem Eggenfelden i Pfarrkirchen. PSNJN Gliwice współorganizowało nauczanie dwujęzyczne, kursy kwalifikacyjne dla nauczycieli, konkursy, stypendia oraz wyjazdy edukacyjne. Współpracę z TSKN Niemców w województwie katowickim/śląskim opisałem na wachtyrzu.eu w tekstach o Albercie Ciupke, Hansie-Dieterze Koschnymoraz Friedrichu Schikorze.

6) Nie wiem, czy nowe pokolenia Niemców górnośląskich cierpią z powodu niemożności opanowania własnego języka etnicznego, bo np. 14 listopada 2012 w Sali audytoryjnej Biblioteki Śląskiej przeprowadzono konferencję Die deutsche Sprache – eine ungenutzte Chance In der Region? Moi uczniowie/absolwenci nie przyjęli jej do wiadomości, bo jak stwierdzili, że szansy nie stracili, ale to nie dzięki liderom mniejszości instytucjonalnym, a przede wszystkim dzięki rodzicom i dziadkom.

https://ibr.bs.katowice.pl/wp-content/uploads/2012/10/konferencja2012.pdf

Mam to szczęście, że znam i dziś wielu użytkowników języka niemieckiego w wieku 25-50 lat, którzy językiem posługiwali się w domach. Nie przeczę, że mogło to być nie po myśli liderów mniejszości niemieckiej, którzy usprawiedliwiali swoje ułomności prześladowaniami. Owszem, język niemiecki był prześladowany, ale…

7) Organizowanie szkół mniejszościowych z niemieckim językiem wykładowym byłoby ryzykowne, bo trudno przypuścić, żeby szkoły te wyrosły ponad poziom edukacji w RP. Szkoły niemieckie istniały w Polsce do końca lat siedemdziesiątych – psze o tym Thomas Urban w Niemcy w Polsce. Historia mniejszości w XX wieku; W-wo Instytutu Śląskiego, Opole 1994; ISBN 83-901680-4-9. Nie wiem, czy z braku języka niemieckiego w przestrzeni publicznej powodu cierpi polska demokracja, bo „polska demokracja” jest specyficzna, a udział w  liderów TSKN w rozwoju takiej właśnie demokracji od roku 1991jest moim zdaniem aż nadto widoczny. W pierwszym sejmie (1991) zasiadało 7 posłów mniejszości niemieckiej… oddano na nich 132 000 głosów. W wyborach 2019 przeszedł jeden poseł, a głosów oddano  32 000.

8)

https://wachtyrz.eu/waldemar-gielzok-odpowiada-tomaszowi-kamusella/

https://wachtyrz.eu/niemieckie-zaniechania-glos-aleksandra-lubiny/

https://wachtyrz.eu/piotr-zdanowicz-slazak-czyli-polak-a-wlasciwie-niemiec/