Oberschlesien, ślōnskŏ gŏdka a Silesian Texans we JEMIE
Jungwissenschaftler(k)y ze University of Exeter, Katy C. Humberstone, a ze Universität Heidelberg, Adam Kubik, poradziyjli niyskorzij, bo 25. Aprila 2023, veröffentlichować artikel ô Oberschlesien a Cornwall we festy uznŏwanym fachzeitschriftcie ô minderheitach we EU – Journal on Ethnopolitics and Minority Issues in Europe (JEMIE) przi European Centre for Minority Issues (ECMI).
We artiklu tym ôba wissenschaftler(k)y vertiefowali barzij swoje sztudia ô minderheitach mikrosprachōw keltyckij a ślōnskij gŏdki, ônych kulturze a situacyje politicznij we ôbu landach: Anglije a Polsce, ftore napoczli we juże warcyj sam na Wachtyrzu spōmniōnym artiklu na kōniec 2022 we Question Journal.
Artikel ôd Humberstone a Kubik je peer-reviewed beitragym a mianuje se ‘Celtic Meets Slavic’: The Social Sustainability of Cornish and Silesian Heritage in Europe and Overseas (Keltisch treffiōł na Slawisch: socjalny nachhaltigkeit kornijskij a ślōnskij erbowizny we Europie a Übersee). Liczy ôn 31 seitōw i je frei dostympny jako open access journal.
Tukej przikludzymy Wōm yno dziybko informacyjōw ô Oberschlesien ze artikla a auslassujymy ône ô Cornwell, ftore poradzicie sami se durchlesować we beitragu. Znŏdziycie sam ôgōlny überblick ô entwicklungu ślōnskij gŏdki we świycie wissenschaftu, a nŏnowsze publikacyje ônij, choby ône ôd Herberta Matuschek po niymiecku (2021: Das Slawoschlesische, Der junger Eichendorff in der oberschlesischen Sprachlandschaft) a ôd Hyńka Jarowszewicza po polcku (2022: Zasady ślōnskij gŏdki).
Analiza kulturowo-medialnŏ pokŏzuje entwicklung ekōnomiczny ze małymi zweigōma ślōnskich geschäftōw choby Ajncla, Gryfnie, Kaj ôn SHOW, a verlagōw choby Silesia Progress, Oberschlesisches Eichendorff-Kultur- und Begegnungszentrum, Ślōnskŏ Nacyjnŏ Ôficynã, Instýtut Ślůnskij Godki a polcke wydŏwnictwa choby Literacke, Media Rodzina, Czarne, ftore poczły drukować ślōnske texty.
Artikel szkicuje tysz situacyjŏ politycznŏ a entwicklungi we inicjatiwach politikerōw ze heimatu we regiōnie a Europie, choby Marek Plura abo Łukasz Kohut. Do tygo tysz przikludzōne sōm sam awersyje politiczne do Ślōnska ôd strōny polckij pod sztamōm Jaroslausa Kaczyńskygo, ônygo befürworterōw a ôpinije polckygo parlamyntu, ftore stŏwiajōm we narracyjach polckich ślŏskŏ gŏdka choby bedrohung do polckygo. Tukej richtig wichtig je rola schutzmechanismusōw, ftore sōm dŏwane mikrogŏdkōm ôd strōny EU a inicjatiwōm choby Minority SafePack Initiative (MSPI) kludzōne bez Federal Union of European Nationalities (FUEN). Warto tukej bemerknōnć iże Bernard Gaida ze deutsche Minderheit we Ôpŏlu/Oppeln je aktualniy vize-chefã FUEN, ftory zajś lepij poradzi rzōndzić po naszymu niże po deutsch. Skiż tygo trza sam padać, iże we ônygo verantwortungu timbarzij lejżi tysz unterstützowaniy na arynie europyjskij tako samo niymieckij gŏdki we Oberschlesien jako i uznaniŏ statusu ślōnskij gŏdki, identität a kultury bez Polcka.
Dojś interessantnym aspektym artikla je przikludzynie Silesian Texans (Ślōnske Texanery) do aktualnich entwicklungōw ślōnskich thematōw we Europie, co dŏwŏ verbindung miãndzy narracyjōma ô Ślōnzŏkach we Hamerice ze ônych starym heimatym.
Artikel ôd Humberstone a Kubik znejdziycie na seitcie ôd Journal on Ethnopolitics and Minority Issues in Europe (JEMIE) abo sam pod linkōma:
https://www.ecmi.de/JEMIE/index.php/journal/article/view/67
DOI: https://doi.org/10.53779/LMZX3988
Kejbyjście chciejli ônygo cytować:
Humberstone, K. C., & Kubik, A. (2023). ‘Celtic Meets Slavic’: The Social Sustainability of Cornish and Silesian Heritage in Europe and Overseas. Journal on Ethnopolitics and Minority Issues in Europe, 22(1), 1–31. https://doi.org/10.53779/LMZX3988
Inksze beitragi ôd autor(k)ōw:
Katy C. Humberstone: https://exeter.academia.edu/KatyCHumberstone
Adam Kubik: https://www.researchgate.net/profile/Adam-Kubik
Jeźli Galla mŏ endlich untestützować swojōm stimmōm ślōnskŏ gŏdkã we parlamyńcie RP, to możno i Gaida przidōm ku tyj erkenntnis, ech je gespannt…