Klaudiusz Kaufmann: Co by my zrobiyli bez Babōw?
Tak se myśla #2
Marzec to je taki miejsiōnc, we ftorym nawet te nojgorsze paciulŏki sie przipōminajōm ô swoich babach. 9 marca już zapōminajōm, potyn na chwila jeszcze przipōminajōm sie w maju, a potyn dugo, dugo nic. Baby ôd tych chopōw marudzōm, ale tak po prŏwdzie to same sōm sie winne – po co brały do dōm take cielynta. Choć niy ô tym żech chcioł pisać, barzi mi idzie ô te baby, kere sōm tōm prawdziwōm drugōm połōwkōm. Jak jŏ co napisza, to potyn te wypociny idōm na przeglōnd do mojij Baby – tu zapōmna przecinka (ś nimi to niy ma leko), tam trza skrōcić zdanie, jeszcze kaj indzij za gibko żech polŏz dali i czytelnik moge niy wiedzieć, ô co idzie. Niby wszyjsko wiymy, ale bez tego ôka niy bōłoby leko. I niy je żech jedyny, kery tak mŏ. Nawet jak ôstanymy na ślōnskim placu, to niyjedyn sie sam taki znojdzie. Marcin Melon nawet na kōńcu “Kōmisorza Hanusika” sie do tego prziznoł.
A na świecie? Moge takego Stephena Kinga by niy bōło, keby niy ôd niego Tabitha – te miano brzmi trocha jak kobiyta… możno ôna je ze Ślōnska? Fto wiy, czy niy bōło tak, że jak pisoł “Carrie”, to na poczōntku wcale sie tak ta ksiōnżka niy nazywała, yno „Johnny” i bōła ô jakimś rubym synku, a jak Tabitha to przeczytała, to padała: „Steven, klupnij sie w łeb, to mi sie miyrznie po 15 strōnach… Możno lepij niech to bydzie ô jaki dziousze… Dzisiej we kolyjce żech spotkała ta pofyrtano Carrie, ôna to by była ciekawszŏ!” I tak sie napoczła historia.
Czy jak Alan J. Pakula szukoł szauszpilerki, kero by zagrała Zofia we „Wyborze Zofii” (“Sophie’s choice”), ôd niego baba niy padała: „Dej sie pokōj ze tōm Czeszkōm czy Liv, nojlepi sie wejś Meryl, ôna – tak czuja – ci to richtich gryfnie szafnie”? Fto niy widzioł tego filmu, to musi to gibko nadrobić. Ôstatniŏ scyna Meryl Streep zagrała yno rŏz, bo pedziała, że już drugi rŏz taki traumy odgrywać niy bydzie. Ta scyna je tak mocnŏ, że na zicher całŏ ekipa filmowŏ niy mogła sie bez chwila pozbiyrać.
Niby sie niyftorym zdŏwŏ, że i bez baby idzie napisać dobrŏ ksiōnżka. Je to prŏwda, ale keby jako Rōuzka abo Ana wziyna pŏra strōn ze „Poszukiwania stracōnego czasu” na rozpałka, to możno by z tego wyszła jeszcze lepszŏ ksiōnżka. Keby fto chcioł tak na szybko poszukać tam receptu na magdalynki, to zamiast sie wczytywać bez dwa miesiōnce, lepij sie upiyc szplitrōw. Z tym skrōcaniym to problym majōm i inksi. Je taki znany reżyser tyjatralny Krystian Lupa, kery robi tak duge spektakle, że szło by z nich narychtować serial, yno sam je problym, bo niyftore ôdcinki tak by sie miyrzły, że szło by przi nich biglować. I przidałaby sie jako baba, kero by mu padała: „Wyciep te nudne scyny, przeca ône sōm ciekawe yno dlo ciebie i tych szauszpilerōw, a nawet udo mi sie wyciōngnōńć na nastympny spektakl moje kamratki”. Jak Lupa grŏ co we Francji, to musi trocha skrōcić, bo by mu te Francuzy we przerwie pouciekali do dōm i bez to, jak mu jako Franca ze Francji powiy, żeby skrōciōł, to i dwie godziny umiy wyciepnōńć, a czowiek na widowni siedzi już yno cztyry.
Dalszŏ tajla artykułu niżyj
Bez babōw jednak niy idzie, nojważniyjsze to yno znojś ta właściwŏ.
Wiela te baby pozmiyniały historyjōw… Niystety niy zawsze na dobre, a przekōnoł sie ô tym niyrŏz mōj imiynnik, kerymu ta Messalina narobiyła kans ôstudy. Bez babōw jednak niy idzie, nojważniyjsze to yno znojś ta właściwŏ. Jak jeszcze ji niy mŏcie, to pamiyntejcie, co by niy zaglōndać yno na gryfnŏ gymba, bo sie moge potyn ôkŏzać, że z tego fajnego talyrza to sie czowiek niy pojy. Pamiyntocie, wiela ôstudy mioł Menelaos ze Lyjnōm Trojańskōm. Porwali mu jōm, była z tego całŏ wojna, ludzi kupa poginōło, a na kōniec zajś jōm wziōn do dōm i jyj przebŏczōł, choć ta już w lyżu bōła ze inkszym. I sie tak myśla, czy ôna aby umiała posztopować dziurawŏ zoka.
Z tym wybiyraniym to je jeszcze jadna ważnŏ sprawa. Wejrzijcie sie i na prziszłŏ teściowŏ, czy za pŏra lŏt, jak sie Wasza baba dō ni trocha zrobi podobno, to niy bydziecie chcieli iś sie dobrowolnie zawrzyć do herestu, żeby yno mieć trocha spokoju. Dobrŏ baba je jak wygranŏ we totolotka, bez to pamiyntejcie ô nich niy yno w marcu.
Klaudiusz Kaufmann – urodzōny we Gliwicach szauszpiler. We 2002 ukōńczōł warszawsko Akadymia Teatralnŏ, ôd tego czasu groł we roztomajtych filmach i serialach we Polsce i Niymcach – nojczyńścij we Polsce gro Niymcōw, a we Niymcach Polŏkōw, np. ôd 2015 jako Wiktor Król we „Polizeiruf 110”, a Schmidt we „Belle Epoque”. Cołki czas słyszeć go idzie we roztōmajtych dubbingach. Ôd niego głosym gŏdo zebra Marty we Madagaskarze i kupa inkszych animowanych postaci. Ôd 2015 pisze po ślōnsku bloga kulinarnego „Chop w kuchni”, na kerym idzie znojś i dania ze heimatu, i kuchnie świata, i ôd niego autorske wynŏkwiania kulinarne.
