Francek Fyrtok 20.11.1920

Wachtyrz prezyntuje ślōnske artykuły ze starych cajtōngōw przepisane do alfabetu ślabikŏrzowego. Trzeba je rozumieć we kōntekście historycznym i niy przedstawiajōm ône ôpiniji ôd redakcyje.

Kochany Hanysie!

Alech cie dostoł! Musiało cie dopolić, że aż „Steckbief” postawiłeś do „Kocyndra”, aby mie najść. Kebyś był wydrukowoł moja fotografio, to byłbych pisoł, ale jo nie jest ôd macochy i jak nie było w „Kocyndrze” fotografii toch i nie pisoł.

Ô tym „Steckbriefie” pogodōmy ekstra, boś mie nim ubōdł, ale ci dziynkuja, iżeś sie ô mie staroł i płakoł. Iże mie hajmatstroje zabiły aboch zmorzł na hołdzie jakeś to pisoł w Steckbriefie, tego ci nie zapōmni a choćbyś i sztery achtliki z kōniakym ôdwalił.

Dalszŏ tajla artykułu niżyj

Kaj ech był bez tyn czos, tego ci tak blank przi ludziach pedzieć nie moga. Iżech sie bił w Zobrzu kole Kōnkordyji, to prowda, joch doł sztous a szwoby przewrocały sie jak trupy. Iżech potym był na starczynym weselu, to też prowda. Była tam nowo libsta, to ô pisaniu nie było godki. Ciebiech ômalował tak, że Maryśka już z tobōm rzōńdzić nie bydzie. Manuś sie z tego rzoł jak stary hynkszt. Ale tyś sie zymścił w Steckbriefie. S my teraz kwit.

Jakech wrōcił do chałupy toch dopiero mioł wykopki. Staro zrobiła mi wojna, jakej jeszcze nie było ôd kedy my sōm społym. Bez trzi dni trajkotała jak na nowej klekotce. Synek mi zachorowoł. Chodzi już do szkoły na polsko nauka. Nauczyciel ôpowiadoł w szkole, iże Pan Bōg wyjōnł Adamowi ziebro i zrobił z niego Ewa. Na drugi dziyń synek rano stynko, chyto sie za bok i pado: „mamo, jo też dostana Ewa jak Adam”. Darymniech go pocieszoł, iże to stanie sie, jak mu wōns urośnie, ale synek nic, bo już mu brak ziebra i bok go boli. Teraz to płacze skirz Ewy, a jak urośnie, to go ani na powrozach nie udzierża, bo jest synym swojego ôjca. Za to moja cera, co mo piyńć lot, do szkoły nie chodzi, ale jest bardzo porzōndno, bo jeszcze nic nie wie.

Nojgorszy kłopot to staro libsta, co z niejednego pieca chleb jadła, a zerwiesz z niōm i nie wystarosz sie lo niej ô ersatz. Joch sie też lo niej nie postaroł ô ersatz i teroz mōm ôstuda tako, jak Niymcy z hautōnōmijōm. Jużech myśloł, żeby jej narajić Urbanka, bo jest młodszy ôd niej i lo niej by pasował, abo też jakego żyda, bo żydōw ôkrutnie lubi. Już jej głowa siwieje, a pytel jej loce jak cyntryfuga, to by jōm Urbanek umioł przetelegrafować, abo by jōm zasypoł notami. Miołby Urbanek z niōm robota i nie robiłby inszych głupstw. Ôna by sie uspokojiła, młodzi ludzie mieliby też pokōj, jo zaś bych szukoł libsty u masarza, bo mi to jest potrzebne.

Drukowołeś Hanysie ô niymieckej hautōnōmiji a to miało być tak: haut-ōnōmija, niby to pruske przirzeczynie, iże bydzie hautōnōmija z Berlina lo Gōrnego Ślōnska.

Mieszkōm teroz na hołdzie. Sōm tam gazy, ale jo sie nie boja ô moja cnota, że sie uwyńdzi. Kole hołdy bawiōm sie chłopcy we fusbol. Wczora poszełech sie im przijrzeć i co? Jedni chłopcy walili we fusbol a drudzy leżeli do gōry brzuchami. Pytōm sie ich, czymu leżōm i czymu sie też nie bawiōm, a ôni mi pedzieli: „my sie też bawimy, ale w Kōmitet plebiscytowy”.

Niymcy szukajōm na Gōrnym Slōnsku głupich. Tak im chodzi ô nich, że za każdego głupiego płacōm. Ale kożdy głupi musi być robotnikym, nie beamtrym. Moc tysiyncy takich głupich Niymcy chcōm wywieść z Gōrnego Ślōnska do Rumunji, a to skirz tego, iże na Niymcach roboty niyma i swojich ekynsztejerōw chcōm przisłać do roboty na Gōrny Ślōnsk. Ale gōrnoślōnski berchmōn nie głupi robić miejsce lo niymieckich grynzbulikōw, mogōm mu pod łata skoczyć.

Ôgłoś Hanysie wszystkim Niymcōm, co chcōm przijść na Gōrny Ślōnsk do roboty, iże gōrnoślōnski berchmōn mo dużo miejsca pod łatōm.

Pozdrowio cie na kopaset razy Twōj
Francek Fyrtok.