Familijŏ von Tiele-Winckler
Niyma to starŏ familijŏ; jedyn ze nojstarszych znanych czōnkōw ôd nij to bōł Franc Winkler, kery narodziōł sie w 1724 roku, a drugi to Johann Christian von Tiele, kery we pōłowie XVIII stoleciŏ przekludziōł sie z Berlina do Kurlandyje. Potōmni ôd nich – Waleska von Winkler i Hubert von Tiele – wziōnli ślub 7 listopada 1854 roku w Miechowicach. Pō miesiōncu wielgi fyrszt Meklymburgije przizwolōł im połōnczyć miana i wapyny. Ôd tego mōmyntu zaczynŏ sie historyjŏ familije von Tiele-Winckler. Bez XIX stolecie zrobiyli ôni kariera jak Rotschildy abo Rockefellery.
Jejich pałac bōł w Miechowicach i stamtōnd prŏcowali przi powiynkszaniu swojigo bogajstwa.
W 1866 ôd Henrika von Erdmansorfa kupiyli statek w Mosznyj, kery niyskorzij erbnōł ôd nich jejich nojstarszy syn Franc Hubert. Pałac wyglōndoł cołkym inakszyj aniżeli dzisiej. Franc przebudowoł go po ôgniu z lipca 1896 roku. Familijŏ przekludziyła sie do nowyj siedziby w 1901 roku, kaj ôstała do 1945.
Pałac wyglōndŏ choby z bojki i pōnoć skuli tego z Tiele-Wincklerōw sie lachali, iże sie zrobiyli nowobogajsko chałpa, a niy pałac. Wele pałacu je stohektarowy park, a za nim smyntŏrz ôd familije.
Niy idzie tyż niy spōmnieć ô Matce Ewie z Miechowic. Była ôna modszōm siostrōm ôd Franca Huberta, a cołke swoje życie pōmŏgała chorym i biydnym. Cołki swōj majōntek wydŏwała na pōmoc potrzebujōncym, a wedle woli jij ôjca, co rok dwa tysiōnce szły na ausflug, coby dychła. Działała niy ino w Miechowicach, bo stawiała dōmy dlŏ bezdōmnych w Norwegiji, Egipcie, Syryji, Chinach, Indyjach, Gwatymali i na Wyspach Salōmōna. Umrziła 21 czerwca 1930 roku, a na grobie ôd nij je ino napisane Ancilla Domini 1866-1930 (Sużebnica Pańskŏ 1866-1930).
Dalszŏ tajla artykułu niżyj
Ôba pałace doznały ciynżkich zniszczyń w 1945 roku. Miechowicki bōł cołkym spŏlōny, a w 1954 roku to co ôstało, było wysadzōne w luft. W Mosznyj ruske wojŏki spŏlyli dokumynty ôd familije, a ôbrŏzy wytli z rōm i użyli do przikryciŏ taboru. Wytrzaskali tyż zdrzadła, a w kaplicy zrobiyli masztalnia.
Dzisiej Pałac w Mosznyj je srogōm atrakcyjōm turystycznōm. W Miechowicach bez lata stoły ino kōncki rujin, a niydŏwno zaczło sie ôdnŏwianie ôficyny i ôna mŏ być ôtwartŏ do zwiydzaniŏ.
Richtich ślōnskŏ arystokracyjŏ
Tiele-Wincklery byli richtich ślōnskōm arystokracyjōm, a dowody sōm dwa. Rŏz, że w 1907 roku byli przeciwni pruskimu ôrdōnkowi ô ekspropriacyji, kerŏ była krokym we polityce germanizacyje wschodnij tajle Prus. Franc Hubert w Landtagu stoł po strōnie Polŏkōw i Ślōnzŏkōw. Matka Ewa zaś we swojich wierszach pisała po niymiecku ô podziale Ślōnska miyndzy Niymcy i Polska. Deklarowała, że u nij plac sie znojdzie dlŏ kożdego, niyważne jakŏ bydzie jego nŏrodowość. To nojlepij pokŏzuje, że realia swoje, a stolica swoje. Kejś bōł to Berlin, a terŏzki Warszawa.
Werci sie pamiyntać ô Tiele-Winklerach. Dyć bez nich Gōrny Ślōnsk by niy bōł tym czym je terŏzki, a nojbarzij chyba dziynkować muszōm Katowice, bo jakby sie ta familijŏ tam niy wkludziyła, to pewnikym by były wsiōm kajś z boku GÔP. Ale to je już tymat na inkszo ôsprŏwka.
