Czerwōnŏ Kapuca

Za starego piyrwyj była sie małŏ, piyknŏ dziouszka, co jij kożdy przoł, jak ino na nia wejrzoł. Ale nojbarzij przoła jij jeji starka, co dałaby jij wszyjsko, co ino miała. Rŏz dała jij mało kapuca z czerwōnego pliszu, w keryj dziouszka wyglōndała tak szumnie, iże dycki łaziyła ino w nij; beztōż ludzie jij gŏdali „Czerwōnŏ Kapuca”.

Rŏz jeji matka pedziała dō nij:

– Mŏsz tukej kōncek kołŏcza i flaszka wina. Zaniyś je do starki, bo je chorŏ, a to jij zrobi dobrze. Idź podwiela sie zrobi gorko, a jak bydziesz iś, to idź pozornie i cicho, i niy słaź z drōgi, bo możesz kajsik padnōńć, strzaskać flaszka i wtynczŏs starka nic niy dostanie. Jak wejdziesz do izby, to powiydz „dziyń dobry” i niy patrz po ekach, zaczym tego niy zrobisz.
– Ôbiecuja, że tak zrobia – pedziała Czerwōnŏ Kapuca, wziōnła rzeczy i poszła.

Starka miyszkała w lesie, kole pōł godziny piechty ôd wsi, i zarŏz jak Czerwōnŏ Kapuca weszła do lasa, to trefiyła wilka. Niy wiedziała, co to je za bestyjŏ i beztōż sie nic go niy bała.

– Dziyń dobry, Czerwōnŏ Kapuco – pedzioł.
– Dziyń dobry, wilku.
– Kaj to idziesz tak wczas?
– Do starki.
– A co mŏsz we fortuszku?
– Kołŏcz i wino. Wczorej my piykli, tōż starka dostanie co dobrego, coby siyły dostała.
– A kaj miyszkŏ twoja starka, Czerwōnŏ Kapuco?
– Piytnŏście minut stōnd w lesie. Ôd nij chałpa stoji pod trzyma dymbami, a blisko sōm ôrzeszyny. Musisz wiedzieć, kaj to je – pedziała dziouszka.

Wilk sie pōmyśloł: „Takŏ dziouszka by była richtich dobrŏ na śniŏdanie. Lepszŏ aniżeli ta starŏ kobiyta. Musza ôbrotnie zagrać, coby ôbie zeżrić.” Szoł chwila kole Czerwōnyj Kapucy, a niyskorzij pedzioł:

– Patrz, jake piykne kwiŏtki sam sōm. Czymu na nie ani niy wejzdrzisz? Jak piyknie ptŏki śpiywajōm, tyż ani niy słyszysz. Idziesz tak chobyś szła do szkoły, a przeca sam je tak radośnie w lesie.

Kapuca podniosła ôczy i ôbejzdrzała piykne słōńce świycić bez strōmy i piykne kwiycie rōść wszyndy. Pōmyślała sie: „Prziniesa starce pŏra kwiŏtkōw, to sie ucieszy. Je tak wczas, iże tak by tak niy byda niyskornŏ.” Zeszła z drōgi, coby nawybiyrać kwiŏtkōw i co znŏdła jaki jedyn piykny, to kōncek dalij ôbejzdrzała jeszcze piykniyjszy, i tak szła i szła corŏz to dalij w las.
Wtynczŏs wilk polecioł prosto do chałpy ôd starki i zaklupoł na dźwiyrze.

– Fto tam?
– Czerwōnŏ Kapuca – pedzioł wilk – prziniosłach kołŏcz i wino. Ôtwōrz dźwiyrze.
– Naciś na klōmka – pedziała starka. – Za słabŏ żech je i niy poradza wstŏć.

Wilk nacis na klōmka, dźwiyrze sie ôtwarły, bez słowa prziszoł do łōżka ôd starki i ja łyknōł. Ôblyk sie w ôd nij ôblyczynie i mycka, wlŏz do łōżka i zasłōniōł gardiny.
Czerwōnŏ Kapuca durch zbiyrała kwiŏtki i jak miała ich tela, iże niy mogła wiyncyj niyś, spōmniała sie ô starce i poszła dō nij.

Zadziwiyło ja, że dźwiyrze ôd chałpy były ôtwarte i jak weszła do izby, miała take cudaczne uczucie, iże pōmyślała sie: „Jezderkusie! Jak sam dzisiej strasznie, a przeca dycki mi u starki było wesoło”. Pedziała:

– Dziyń dobry, starko!

Ale żŏdyn niy ôdpedzioł, tōż prziszła do łōżka i ôdsłōniyła gardiny. Była tam starka w mycce zaciōngniyntyj na bezma cołke ôblicze i wyglōndała śmiysznie.

– O, starko! – pedziała. – Jake ty mŏsz sroge uszy!
– Coby cie lepij słyszeć.
– Ale starko, jake ty mŏsz sroge ôczy! – pedziała.
– Coby cie lepij widzieć.
– Ale starko, jake ty mŏsz sroge rynce!
– Coby cie lepij tulić.
– O! Ale starko, jako ty mŏsz ôszkliwo srogo gymba!
– Coby cie lepij zeżrić!

I zarŏz jak wilk to pedzioł, to wyskoczōł z łōżka i łyknōł Czerwōno Kapuca.

Jak sie już pojŏd, legnōł sie nazŏd do łōżka, coby sie drzymnōńć i zaczōn fest głośno chrapać. Kole chałpy przechodziōł myśliwiec i pōmyśloł sie: „Jak ta starŏ kobiyta głośno chrapie! Musza ôbejzdrzeć, jeźli czego jij trza”. Wlŏz do izby i jak podszoł do łōżka, to ôbejzdrzoł w nim wilka.

– Sam żeś je, ty stary grzyszniku! – pedzioł. – Dugoch cie szukoł!

I jak już mioł w niego sztrzylać, to sie pōmyśloł, co dyć wilk mōg łyknōńć starka i możno bydzie ja szło jeszcze uratować, tōż niy sztrzylōł, ino wziōn nożyce i zaczōn tnōńć wilkowi brzuch, jak tyn społ. Jak zrobiōł dwa tniyńcia, ôbejzdrzoł Czerwōno Kapuca, tōż zrobiōł jeszcze dwa nastympne i z brzucha wyskoczyła dziouszka i zaczła lamyntować:

– Jakigo stracha żech miała! Jakŏ we pojstrzodku wilka ćma była!

I wyciōngli tyż z bachorza żywo starka, chociŏż ôna ledwa dychała. Czerwōnŏ Kapuca prziniosła zarŏz sroge bergi, co je wraziyli wilkowi do brzucha i jak ôn ôcuciōł, to chcioł uciykać, ale bergi były take ciynżke, iże zarŏz sie ôbalōł i zdech.

Wszyjscy byli ucieszyni. Myśliwiec ściōng z wilka skōra i poszoł z niōm do dōm. Starka zjadła kołŏcz, wypiyła wino, co Kapuca prziniosła, i zarŏz sie lepij poczuła. A dziouszka sie pōmyślała: „Jak dugo żyja, nigdy wiyncyj niy zejda z drōgi do lasa, tak jak matka mi pedziała, coby tego niy robić.”

A rŏz pōnoć Czerwōnŏ Kapuca zaś szła z kołŏczym do starki, inkszy wilk dō nij zagŏdoł i prōbowoł ja ôdkludzić ôd drōgi. Czerwōnŏ Kapuca ale pamiyntała, co było piyrwyj, poszła drogōm prosto do starki i pedziała jij, że trefiyła wilka i tyn jij pedzioł „dziyń dobry”, ale mioł take cudaczne ôczy, iże keby niy byli na publicznyj drōdze, to na isto by ja zjŏd.

– No ja – pedziała starka, – zawrzij dźwiyrze, coby niy mōg wlyź.

I zarŏz prziszoł wilk, zaklupoł na dźwiyrze i pedzioł:

– Ôtwōrz, starko! To jŏ, Czerwōnŏ Kapuca! Prziniosłach ci kołŏcze.

Ale ône nic niy ôdpedziały, tōż wilk przeszoł dwa abo trzi razy naôbkoło chałpy i wlŏz na dach, coby poczekać na Kapuca, jak pōdzie na wieczōr do dōm, i zeżrić ja po ćmŏku. Starka ale dōmyślyła sie, co ôn chce zrobić. Przed chałpōm stało sroge kamiynne koryto, tōż pedziała do dziouszki:

– Weź ajmer. Zrobiyłach wczorej wuszty. Zaniyś woda z nich do koryta.

Czerwōnŏ Kapuca niosła woda, aż koryto było połne. Wōń ze wusztōw doszła do wilka i ôn wōnioł i dziwoł sie na dōł. Narŏz wychylōł sie za fest, slecioł do koryta i sie utopiōł. Czerwōnŏ Kapuca poszła bezpiecznie do dōm i nigdy żŏdnymu krziwdy niy zrobiyła.