Za bajtla

Ogień wesoło tańczy w kominku. Złociste języki skaczą to w jedną, to drugą stronę, odbijając się od ciemnych ścian małego, oszklonego pomieszczenia.  Emil, zanim fizycznie czuje ciepło, czuje, jak już sam dźwięk trzaskającego ognia i widok płomyków liżących brzozowe drewno ogrzewa go od wewnątrz. Nieprzytomnie siada na rydźce i wpatruje się w jasność, wyciągając zmarznięte dłonie przed siebie. Sweterek jest przemoczony, mokre kosmyki słomianych włosów kleją się do jego czoła. Najdłuższe z nich opadają aż na nos. Woda kapie z nich na zaczerwienione, dziecięce usta, wydęte jak do płaczu. Wargi mu lekko drżą, gdy wyciąga przed siebie nogi, chłonąc już całą swoją postacią ciepło emanujące z domowego ogniska.

–Jezichkusie! Emil! Heiliger Gott… Synecku, kajś sie tak w wodzie utŏploł? Coś ty utoplca sukoł w stawie sōmsiada?- krzyczy, wzdycha, mankolicy wchodząca do izby kobieta. Dłonie ma mocno przyciśnięte do piersi, ale już po chwili wyrzuca je teatralnym gestem w powietrze. Otwiera usta i je znowu zamyka, wyczekując odpowiedzi dziecka.

-Ni- mówi lakonicznie chłopiec, nie odwracając wzroku od gorących płomieni, jakby szukał tam jakiego Pieronka, skarbu, czegokolwiek do życia potrzebnego.

Kobieta zakłada uparte, srebrne pasmo za ucho i już po chwili, Emil nie wie kiedy, jak ani skąd, podchodzi do niego z wielkim, puchatym ręcznikiem i owija jego teraz już czerwone od ciepła ciałko szczelnie. Za chwilę chłopczyk czuje, jak szorstkie ręce przebierają go, na stopach czuje ciepłe skarpety, które jeszcze kilka dni temu dyndały wesoło na drutach, kiedy Oma je śtrykowała. Ta sama dłoń przeczesuje jasne kosmyki i odgarnia je sprzed oczu. Te nadal z uporem wpatrują się w płomieniem, a czerwone usta zaciskają w wąska linię.

Dalszŏ tajla artykułu niżyj

Kobieta podchodzi do pieca, na czarnych kaflach grzeje się woda, która po chwili zacznie bulgotać. Kobieta wrzuca do garnka kilka zielonych liści. Emil ukradkiem się obraca i widzi, że Oma miesza w garnku. Szybko jednak skupia swój wzrok znów na płomieniach. Słyszy, jak woda wpada do jego ulubionego kubka. Nie musi się oglądać, by wiedzieć, że to jego kubek. Po chwili czuje aromatyczny zapach. Kwiaty dzikiego bzu. Już wie, że łyżka syropu wyląduje w jego kubku. Słyszy, jak metalowa łyżka obija się o szkło i po chwili w jego rękach ląduje herbatka.

–A teroski, Emilku, powiydz Omie, camu wyglōndŏs, chobyś mioł sie za chwila ryceć.

-Podciep- wyrzuca szybko z siebie chłopiec i pochyla się nad kubkiem. O dziwo napój nie jest aż taki gorący, jak mógłby się tego spodziewać.

–Jaki podciep?

–Bercik pedzioł, zech jes podciep- mówi znowu chłopiec i tym razem obraca się do omy twarzą. Ona widzi w jego wielkich, dziecięcych oczach niesamowitą krzywdę, jaką w tym momencie odczuwa. Widzi wszystkie pytania, których nie potrafi postawić, bo nie jest w stanie ująć ich w słowa. Widzi bezradność dziecka, które mierzy się z czymś, co go w tym momencie przerasta i widzi swoje własne odbicie, rozbawienie, jakie gości jej w oczach nad tym, co zdaje się w tym momencie łamać świat jej wnuka.

–A Ty wiys, co to jes podciep?- pyta w końcu, biorąc z dłoni chłopca kubek i obejmując jego ramię, prowadzi na dużą drewnianą ławę przy wielkim kuchennym stole. Usadawia go na wielkim zygōwku, sama podsuwa sobie posfijanŏ deka pod siedzenie.

–Jakiś bebŏk- odpowiada dziecko.

–Ja. Casym, piyrwej, sie zdarzało, ze kobiytōm, kiej nie pilnowały dziejcia, jakiś pierōn podmiyniōł bajtla. Zabiyroł grzeczne, sumne dzieciōntko, a podciepowoł swojego pierōnka. To bōł podciep. Brzidki bōł i durch no rycoł. Casym starziki padali, że kiej bandzie prać, ale tak fest prać, takiygo podciepa, to bebŏk przijdzie po swojego bajtla a ôddŏ kobiycie jej dziejcie. Jŏ tam nie wia, co te małe winne bōło i bych nawet podciepa nie prała- mówi i patrzy na dziecko, które wpatruje się w nią. Ogarnia ją nieopisana fala czułości wobec wnuka- A tyś jes takim sumnym synkiym, na zŏdnego podciepa mi nie wyglōndŏs- dodaje. Nagle widzi, że całe zmartwienie i troska opada z jego twarzy.

Kobieta uśmiecha się. Przez drzwi wchodzi mężczyzna w zabrudzonej koszuli, a dziecko zrywa się z ławy i biegnie w jego kierunku. Kobieta kiwa głową. Podtrzymuje plecy, gdy próbuje wstać, by pójść do swojej izby. W końcu udaje jej się wstać i wciąż się uśmiecha. Za bajtla wszystko było prostsze. Nie było zmartwienia, którego nie mogło zażegnać dobre słowo kochanej osoby. Spogląda na ogień, który wciąż skacze w kominku. Jedyny problem polega na tym, że za bajtla się tego jeszcze nie wie.