Z dawnej prasy śląskiej: “Dziennik Zachodni” 1945
To miejsce doskonale ilustruje zmienne losy naszej krainy w ostatnim stuleciu. Pewnie wielu z was je zna: Katowice plac Wolności, a na jego środku pomnik. Pomnik zawsze zdobił plac, choć wciąż zmieniał bohaterów. Przed I wojną światową sławił dwóch pierwszych cesarzy Hohenzollernów. W międzywojniu, gdy Katowice zostały przyłączone do Polski, miejsce na cokole zajęli Powstańcy Śląscy. W 1939 r. Niemcy rozbili polską płytę i wstawili czarnego orła. Zaś w 1945, już w miesiąc po zajęciu miasta przez Rosjan upamiętniono czerwonoarmistów, którzy „wyzwolili” miasto. A było to tak…
„Symbol wdzięczności śląska. Odsłonięcie pomnika na Placu Wolności w Katowicach
W piątkowy poranek mimo niesprzyjającej pogody ulice miasta ożywione są niecodziennym ruchem. Ze wszystkich domów zwisają flagi narodowe polskie, rosyjskie, chorągwie partyjne i organizacyjne. Ulicami przeciągają delegaci związków, jak kolejarzy, górników, metalowców, delegaci partii, młodzież szkolna i inne zespoły z wielobarwnymi sztandarami i transparentami na czele. Miasto, do niedawna zmuszone wysłuchiwać różnych „Nibelungenmarszów”, rozbrzmiewa dzisiaj dźwiękami polskich marszów i pieśni. Każdemu pochodowi towarzyszą nieodłączni przyjaciele wszystkich orkiestr i marszów dzieci. Co chwila ze strony zgromadzonej wzdłuż trasy pochodów publiczności padają okrzyki na cześć Armii Czerwonej, Państwa Polskiego i Wojska Polskiego. Ulicą 3-go Maja kierują się i pochody i publiczność na Plac Wolności, na którym odsłonięty zostanie ku czci Czerwonej Armii pomnik będący wyrazem wdzięczności społeczeństwa polskiego za oswobodzenie Ziemi Śląskiej i symbolem zjednoczenia dwóch bratnich narodów. Na udekorowanym flagami radzieckimi i polskimi Placu Wolności odbył się wobec tysięcznych tłumów delegatów organizacyj ze sztandarami akt odsłonięcia pomnika ku czci Armii Czerwonej, w którym brali udział przedstawiciele Armii Czerwonej i Polskiej oraz przedstawiciele władz. Pomnik ten, wielki, kamienny obelisk ozdobiony wykutymi symbolami Związku Radzieckiego, ufundowany został przez miasto Katowice. Uroczystość odsłonięcia pomnika rozpoczęła się przemówieniem gospodarza miasta, Prezydenta inż. Wesołowskiego, po czym Pełnomocnik Tymczasowego Rządu Rzeczypospolitej gen. Zawadzki dokonał przydźwiękach hymnu polskiego i radzieckiego odsłonięcia pomnika, wygłaszając płomienne przemówienie. W imieniu Armii Czerwonej przemawiał Jej Przedstawiciel, podkreślając wartość sojuszu dwóch bratnich słowiańskich narodów. Następnie składały poszczególne delegacje wieńce u stóp pomnika. Uroczystość przedpołudniowa zakończyła się defiladą oddziałów wojskowych i przemarszem związków, stowarzeszeń i organizacji. W godzinach popołudniowych odbyła się w Teatrze Polskim uroczysta Akademia ku czci Armii Czerwonej.”
Dalszŏ tajla artykułu niżyj
(Cytowany tekst pochodzi z gazety „Dziennik Zachodni ” nr 17, luty 1945 r. Pisownia oryginalna.
Dostępny w Śląskiej Bibliotece Cyfrowej. Załączona ilustracja również że zbiorów ŚBC).
