„Taki se tam łosprowki czyli Opowieści podsłuchane i niy yno po naszymu”

Tela sie ôstatnio godo ô naszej slōnski godce. Mōndrzi uczyni padajōm, że kożdy narod, żeby sie niy stracioł s mapy świata musi dbać ô swoj jynzyk i zwyczaje bo stwierdzōno, że połowa s 600 jynzykow świata moge zaniknōnć we ciōngu najbliższych dwu, trzech pokolyń. Wszyjscy wiymy ,że jynzyk ojczysty to tyn kierym godali nasze starziki. Majōnc na uwadze że dlo nas takim jynzykiym je slōnsko godka ôstał wydany tōmik kierego autorkōm je Regina Sobik „Taki se tam łosprowki czyli Opowieści podsłuchane i niy yno po naszymu” ilustrowany bez jej wnuczki zawiyro rozmańte ôsprowki podsłyszane kedyś za czasów młodości jak ôpisy downych zwyczajow czy świōnt .Kożdy czytelnik i tyn starszy i tyn młodszy znojdzie coś dlo sia a kto niy zno za bardzo slōnski godki może siōngnōnć do takigo mini słownika .”Taki se tam łosprowki czyli Opowieści podsłuchane i niy yno po naszymu” ôstały wydane bez Wydawnictwo św. Macieja Apostoła w Lublińcu . Pōniży prezentujemy wstęp do tōmiku, naszkryflany bez autorka ôroz wiersz i jedna s takich ôsprowek.

”Któż z nas będąc dzieckiem nie lubił czytać czy słuchać różnych legend, bajek czy opowieści, zwłaszcza tych ludowych, bowiem one, przekazując prawdę o człowieku, uczyły nas godziwego postępowania wobec innych ludzi, zwierząt czy też świata przyrody. Każda bowiem przypowieść uczy przyznawania się do winy, umiejętności przebaczenia, miłości, czy też autentycznej wiary. Tak to już jest, że takie opowieści z lat dziecinnych czy młodości, zakodowane w naszej pamięci, zostają na zawsze w nas. Nawet ja, będąc małym dzieckiem, jak gąbka wchłaniałam bajki i opowieści moich sąsiadek, znajomych, czy przypadkowo spotkanych ludzi, skoro okazji do ich słuchania było u nas, na Śląsku, bardzo dużo. Skubanie pierza, czy babcine bajki i opowiadania przed snem, to tylko niektóre z nich, na których wychowało się pokolenie moich koleżanek i kolegów. Same obserwacje zwyczajów i obrzędów też dało swoje i sprawiło, że dzisiaj – mając na uwadze współczesną rzeczywistość – chętnie wracam do nich, starając przelać na papier te, które zapamiętałam lub podsłuchałam. Najnowsze wynalazki współczesnej techniki nigdy nie zastąpią żywego słowa, przekazanego nam przez nasze babcie czy rodziców. Napisane językiem, jakim się „godało”w okolicach Rybnika, nabierają szczególnego znaczenia. Trzeba bowiem pamiętać i przekazywać młodemu pokoleniu to, co może zaginąć, a co jest cząstką nas. Mam nadzieję że, Taki se tam łosprowki Opowieści podsłuchane, czy też zapamiętane z dzieciństwa tradycje i obyczaje, będą taką odskocznią od szarości dnia codziennego i spowodują, że nie tylko dorośli, ale młodzież, zechce zatrzymać się na chwilę nad kartkami tej książeczki. Zaś najmłodsi, chociaż częściowo, w formie bajki, poznają najważniejsze miejsca swojej i okolicznych miejscowości, jak i inne opowiadania oraz wierszyki.

Dej pozōr tyż:  Krajobraz kulturowy Śląska. Grody, zamki, pałace – rycerze, arystokraci i kmiecie

Ucz mamulko swoji bajtle

Dalszŏ tajla artykułu niżyj

Ucz mamulko swoji bajtle

Ucz mamulko swoji bajtle

godki by jom w zocy miały

choć wyfurgnom jak ptok z gniozda

nigdy jom niy zapomniały

Ucz godki co konskiym Ciebie

na dycko w serce wszkryflano

bo godka to zocny geszynk

w pamiynci dziecek łostanie

Ucz słow co jak sznita chleba

w kierych je pszoci do brata

ucz słow prostych jak różaniec

to przetwiom do końca świata

Swada

Samotnoś s Utropom dycko sie spiyrały

kero s nich ważniejszo dlo ludzki niedole

Samotnoś co jyno kwilowom być moge

czy Czorno Utropa co lamyncić woli

I tak sie wadziły że aż zapomiały

że na los człowieka wiela cech sie skłodo

radoś i ciyrpiyni pszoci czy nienawiś

jak w warkoczu plecie i życi ukłodo

Toż Samotnoś pado – Wszystki dni i noce

nie som taki straszne kedy ze wyboru

dycko jednak mogom wrocić sie na droga

kaj życi nabiyro inszego koloru

Na to Ji Utropa co czorno jak smoła

poli rozum dusza i serce rozrywo

już pokombinuje tak że człek zapomni

ło bolu i s czasym spokojniejszom bywo

Samotnoś Utropa tak podane do sia

prowdom co zazwyczaj kajś w pojstrzodku leży

Samotnoś s wyboru czy Czorno Utropa

jakimś konskiym siebie kożde życi mierzi

Społym budujymy nowo ślōnsko kultura. Je żeś z nami? Spōmōż Wachtyrza

Ôstŏw ôdpowiydź

Twoja adresa email niy bydzie ôpublikowanŏ. Wymŏgane pola sōm ôznŏczōne *

Jakeście sam sōm, to mōmy małõ prośbã. Budujymy plac, co mŏ reszpekt do Ślōnska, naszyj mŏwy i naszyj kultury. Chcymy nim prōmować to niymaterialne bogajstwo nŏs i naszyj ziymie, ale to biere czas i siyły.

Mōgliby my zawrzić artykuły i dŏwać płatny dostymp, ale kultura powinna być darmowŏ do wszyjskich. Wierzymy w to, iże nasze wejzdrzynie może być tyż Waszym wejzdrzyniym i niy chcymy kŏzać Wōm za to płacić.

Ale mōgymy poprosić. Wachtyrz je za darmo, ale jak podobajōm Wōm sie nasze teksty, jak chcecie, żeby było ich wiyncyj i wiyncyj, to pōmyślcie ô finansowym spōmożyniu serwisu. Z Waszōm pōmocōm bydymy mōgli bez przikłŏd:

  • pisać wiyncyj tekstōw
  • ôbsztalować teksty u autorōw
  • rychtować relacyje ze zdarzyń w terynie
  • kupić profesjōnalny sprzynt do nagrowaniŏ wideo

Piyńć złotych, dziesiyńć abo piyńćdziesiōnt, to je jedno. Bydymy tak samo wdziynczni za spiyranie naszego serwisu. Nawet nojmyńszŏ kwota pōmoże, a dyć przekŏzanie jij to ino chwila. Dziynkujymy.

Spōmōż Wachtyrza