Polska chce cie zabić!

Musza ci wyzdradzić cosik fest ważnego. Niy godej ô tym żodnymu, to je tajymne! Normalne ludzie niy śmiōm sie ô tym przewiedzieć, ale ciebie powia, ty żeś je szprytny.

Polska chce cie zabić. Ja, ciebie, Polska. Niy wierzisz mi, pra?

Zdo ci sie, iże kożde państwo musi stoć ô swojich ôbywatelōw, bo państwo to sōm te ôbywatele. Na to je, coby dować bezpieczyństwo, ôrganizować publiczne żywobycie, flyjgować nojsłabszych… Richtich, tako je teoryjo. Podziwej sie ale, jak to wyglōndo we Polsce.

Sużba zdrowio. Coroz dugszo raja do dochtora. Coroz myńszo pula z refundowanymi medykamyntami. Coroz mynij lazaretōw. Coroz gupszy systym dowanio budżetowych piniyndzy na zdrowie. Ô co sie rozchodzi? Ô to, cobyś niy żōł za dugo.

Dalszŏ tajla artykułu niżyj

Luft. Regiyrōnek ekstra niy robi wiela, coby luft bōł czyściejszy. Chocioż smog zabijo moc ludzi i kosztuje kupa piniyndzy, kiere trza dokłodać do sużby zdrowio. Stracōne piniōndze z Unije na antysmogowy program? To niy ma nic ważnego. Luft je żadny i taki mo ôstać. Po jakimu? Cobyś niy żōł za dugo.

Transport. Wiyncyj efektywny, wiyncyj ekologiczny i tōńszy je transport publiczny – cugi, banki i co ino. Ale we Polsce bana durś ino swijali, piniōndze przeciepli na drogi do autōw. Chocioż auta polōm moc bynzyny, psujōm luft, sōm drogie i mynij bezpieczne do użytkownikōw. A czymu? Cobyś niy żōł za dugo, a podwiela żeś jeszcze niy umar, cobyś płaciōł tymu państwu piniōndze.

Klimatyczno polityka. Chocioż zdo sie, co za 30 lot bydzie już po ptokach i terozki je ôstatni czas, coby co z tym zrobić, polski regiyrōnek wiy lepij. Żodnych zgodōw, żodnego ekologicznego wynokwianio. Sam je Polska, sam je energijo z wynglo i durś bydzie, choby my mieli skludzić cołki wyngiel Rusyje. Po jakimu? Cobyś niy przeżōł do tego 2050.

Richtich, sztimuje – powiysz. – Ale skuli czego to wszysko? A jo ci ôdpowiym, bo jo znōm prowda. Skuli tego, co za dugo żyjymy. Za fest my prziszli ku tymu Zachodowi, za dobrze sie nōm zrobiyło. Starki i starziki przestały już wybiyrać sie na tamtyn świat, ino żyjōm i żyjōm: siedymdziesiōnt, ôsiymdziesiōnt, hneda i po sto lot. Żeby my jeszcze chcieli dziecka robić – ale katać! Przeca to sie zaroz ôbuli – bo fto na nos bydzie robiōł za te dziesiyńć, dwajścia, trzidziści lot!?

Tōż państwo widzi i państwo reaguje. Szło by zrychtować systym z pynzyjami, kiery niy zbankrutuje, systym zdrowio, co pochyto tych wszyskich pacjyntōw, mōndro i dugoterminowo polityka klimatyczno, transportowo i ekologiczno? Abo by szło, abo niy – ale na zicher żodyn skuli tego niy wygro przi welōnku. Tego wszyskigo niy werci sie wkludzać, jak fto chce w tym kraju se poregiyrować.

Nojwiynkszy problym to ludzie. Te, co żyjōm za dugo. Tōż jakby tak żyli krōcyj…

Godōm ci, a godōm ino prowda – ciynżko, tajymno, ale jedyno: Dej se pozōr! Być za polskigo ôbywatela to niy sōm graczki, to je sztuka przetrwanio! Polska chce cie zabić, bo jak za dugo bydziesz żōł, to sie Polska wykopyrtnie.

Teroz już wiysz. Żodnymu niy godej!