Patrz tam jako…z wiyrchu Eugeniusz Kosmała – Ojgyn z Pnioków
Aleksander Lubina
Patrz tam jako…z wiyrchu
Eugeniusz Kosmała – Ojgyn z Pnioków
1.
Fragment gigantycznej, a niewydanej jeszcze, powieści Ojgyna Wandry a smyki starego Augusta… Fragment wieszczy finis nieunikniony.
„A jeźli wszyjsko łostanie take same, kej mie już sam niy bydzie? Eźli ksiónżki, tastatura kómputra łodbadajóm sie łod mojich palcysków, moje ancugi, hymdy i szlipsy zaboczóm wónianiô mojigo ciała? A ludzie, przociele? Eźli bydóm chocia bez łoka mrzik gôdać łó mie, bydóm sie dziwać mojij śmiyrci. Tak ci bez kwilka możno ja – zatym blank przepómnóm, zawdy wszyjske przepōminajōm. Niy kmińmy sie, przocielu, ludzie pochowióm we pamiyńci jednako wartko, jak przisujóm we ziymi, we grobie naszô truła. Naszô bolónczka, przónie, wszyjske nasze pragniyniô łodyjńdóm do kupy snami i niy łostanie po nich bali i prózny, wilgły, zgniōły plac. Na ziymi na isto, prôwdóm niy ma próznych miyjsc, bala prōznych placōw!”
Wandry a smyki starego Augusta… to powieść na wagę Lat nauki Johanna Wolfganga von Goethego, Niepokojów Wychowanka Törlessa, Jamesa Joyce’a Portretu artysty z lat młodości i jest ta opowieść Ojgyna, gawędy górnośląskiej arcymistrza, epopeją na miarę Frédérica Mistrala, który w roku 1904 otrzymał literacką Nagrodę Nobla za „świeżość i oryginalność pełnych natchnienia utworów poetyckich, prawdziwie oddających realia życia oraz ducha narodu” 1)
Takich opinii Ojgyn zdążył wysłuchać za życia.
2.
Ostatnie literackie dokonania Eugeniusza Kosmały oprócz Wandrów a smyków starego Augusta to:
– pierwsze w historii publikacje w języku górnośląskim w Zeszytach Eichendorffa pani profesor Joanny Rostropowicz;
– tłumaczenie Księgi Ducha Gór Carla Hauptmanna;
https://www.silesiaprogress.com/pl/p/Carl-Hauptmann-Ksiega-Ducha-Gor/1582
– przekład Bajek o królu (wydanie dwujęzyczne}
uhttps://www.silesiaprogress.com/pl/p/A.-Lubina-O-krolu-dla-dzieci-starych%2C-starszych-i-niestarych-SI/1607
3.
Dorobek Eugeniusza Kosmały został przekazany Bibliotece Śląskiej, bibliotece w Rudzie Śląskiej, profesor Jolancie Tamborowej oraz Klubowi Twórców Górnośląskich Karasol, którego był pracowitym i dumnym członkiem.
4.
„Eugeniusz Kosmała, znany jako Ojgyn z Pnioków, radny w latach 1994–2002, dziennikarz, propagator śląskiej godki, animator kultury, społecznik, aktywista zmarł w sobotę nad ranem (4 listopada 2023 roku) w wieku 78 lat.
Przez 40 lat pracował w Hucie Kościuszko, był również dziennikarzem, a jego audycje można było słuchać, między innymi, w Radiu Piekary.
Wszystkim znany był pod pseudonimem Ojgyn z Pnioków prowadząc swój własny blog.
W listopadzie 2021 roku został wyróżniony Złotą Odznaką Honorową za Zasługi dla Województwa Śląskiego.
Autor kilku książek (między innymi): „Pniokowe łozprôwki… abo Pnioki na wyrymbowisku” czy „Ojgynowe gowyndy”.” 2)
https://www.facebook.com/people/EugeniuszKosma%C5%82a/1398747271/?paipv=0&eav=AfYdy3h12rAL8_nafF6tkZHqNho21wtoClTQbbc4OwbO8orj2BdAq0C7cHNo00AzhL4&_rdr
1) Grzegorz Górny, Leksykon laureatów literackiej Nagrody Nobla, Agencja Wydawnicza Zebra, Kraków 1993, s. 14.
2) Zza: Marek Adamski „Panteon wybitnych ludzi”,
https://www.facebook.com/media/set/?vanity=robert.adamski.1000&set=a.149044849639099&locale=pl_PLFacebook