Mirosław Syniawa “Cebulowŏ Ksiynga Umartych” – patrōnat Wachtyrza
Ukŏzała sie nowŏ ksiōnżka ôd ôjca ślōnskij poezyje, Mirosława Syniawy. Terŏzki je to autorski tōmik poezyje “Cebulowŏ Ksiynga Umartych“, kery ukozoł sie we raji CANON SILESIAE. W tym tomiku Syniawa nojpiyrw zbudowoł genealogiczny strōm swojej familyji (niekiedy do dziesiōntego pokolyniŏ!), a potym do porŏdziesiynciu śnich napisoł poetycke życiorysy. A czymu te familijne historyje sōm dlŏ nŏs ważne? Mirosław Syniawa ôdpowiadŏ na to we stympie do tej ksiōnżki:
Piszã tyż ale z myślōm ô tych wszyjskich, kerzi weznōm tã ksiōnżeczkã do rynki, bo chciołbych ich zachyńcić do dokumyntowaniŏ tego, co wiedzōm ô swojich przodkach. Na naszã ślōnskõ historyjõ skłŏdajōm sie przecã dzieje pojedynczych ludzi i familij, a niyrŏz w tych dziejach znojdymy wiyncyj prŏwdy, jak w tyj ôsztymplowanyj bez beamtrōw historyji, kerōm chcieliby nŏs futrować.
Myślã czynsto ô mojich starkach i starzikach – ô tyj rzyce dusz i gynōw – i jak profesōr Bynedykt Kouska starōm sie pamiyntać, że kożdy czowiek je jak głōwnŏ wygranŏ w loteryji, i to ku tymu w takij, w keryj wygrywŏ jedyn los na teragigamegamulticyntylijōny. Myślã czynsto ô tych bauerach i bergmanach, krankynwerterach i torszrajberach, huzarach i muszketerach, młynŏrzach, kamiyniŏrzach i kowŏlach, ô tych zŏwitkach i bynkartach, słepŏkach i fechciŏrzach. Niyrŏz – jak Kenneth White w “Familijnyj alchymiji” – zaziyrōm przi tym do zdrzadła. I tak jak ôn niy przestŏwōm sie dziwić.
Tyla autor. A jake znojdziymy sam wiersze? Roztomaite – jak to życie. Jedne dlŏ szpasu, inksze smutne, jeszcze inksze, te ô ludziach, kerym prziszło żyć we czasach wojyn, połne bōlu i strachu.
Dalszŏ tajla artykułu niżyj
Jedyn z wierszy, bōł już publikowany na Wachtyrzu. To “Ludzke zboże“, wiersz kery autor dedykuje “wszyjskim Syniawōm, Synawōm, Schynawōm, Schinawōm, Siniawōm, Sieniawōm i Schönawōm z Verlustlisten 1914–1919.”
A dlŏ tych, co jeszcze nie mieli sposobności poznać żŏdnej ksiōnżki autora, pŏra słōw ô nim samym.
MIROSŁAW SYNIAWA urodziōł sie w roku 1958 w Chorzowie. Do terŏzka wydali my dwa tōmy poezyj tumaczōnych ôd niego na ślōnski i jedyn rōman, kery napisoł po polsku. Tyn rŏz prezyntujymy jego włosne wiersze, w kerych rozprawiŏ ô swojich przodkach. Rychtuje, jak nōm pedzioł, dwa nowe rōmany – jedyn po polsku i jedyn po ślōnsku – a ku tym nastympny tōm ślōnskich wierszy, kery mŏ sie mianować (blank niy po ślōnsku) “Mappa mundi”.
Ksiōnżka ukŏzała sie pod patronatym Wachtyrza, ale nie yno skuli tego jōm gorko polecōmy.
Mirosław Syniawa: “Cebulowŏ Ksiynga Umartych“, wyd. Silesia Progress, Kotōrz Mały 2018
