Krisztofek z Raciborza

Wszyscy chyba znōmy nojwiynkszych filozfōw greckich takich jak Sokrates, Pitagoras z Samos, Tales z Miletu, a jo ôpowoża sie dodać Krisztofka z Raciborza…

Tak mie jakoś naszło co by Wōm w tym Wielkim Tydniu napisać ô postaci kiero całe swoje życie robiła błozna, a Prima Aprilis przeca hned. Powiycie nie pasuje Wielki Tydziyń i Prima Aprilis, ale jo znolozłach tako postać kiero przez swoje wice chciała pokozać coś wiyncyj niż yno to, że idzie sie z nich pochichrać, ale problematyka i syns życia. Hugo Christoph, kiery żył downo tymu przed wojnōm, a godali na niego Krisztof. Był ôn ikōnōm starego Raciborza w robiyniu ludzi za błozna. Nie musiałach sam wiela wertować starych zakurzōnych ksiōnżkōw, bo ôpowieści ô nim znōm ôd mojego opy, a nikierzy starziki w Raciborzu jeszcze go przy czornej bōnkawie i cigarecie spōminajōm.

Hugo Christoph był postawnym, dycki wysztinglowanym kawalerym, kierymu spod huta wylazowało mocka lukatych wosōw, za to grosza przy duszy nimioł, zaś na kożdy dziyń inkszy wic.

Był to sowiżdżoł co rod robił ludziōm błozna, a nojbardziej urzyndujōncym władzōm i żandarmōm. Za te swoje wice to ôn sztyjc siedzioł w hareszcie jeszcze doporzōndku nie wyloz a zaś mu sie za coś nazbiyrało  a jak sie go pytali Krisztof, a za co to żeś zaś siedzioł, to godoł “a dyć za nic”. Jego błozna były fest filozoficzne, bo chłop co by sie nikierym niezdowało był mōndry i w tym kierunku szkolōnym, a nikierych nie idzie do dzisiej spokopić. Jedna tako historyjka do dzisioj krōnży po Raciborzu i szło by jōm nawet nazwać hepeningiym. Posuchejcie.

Dalszŏ tajla artykułu niżyj

Roz Krisztof na jednym z raciborskich mostōw napisoł „gesprengt”, a że po nimiecku to znaczy dwojako wysadzić i polywać, a czasy były ciynżkie i niepewne, bo gynał była wojna, to ludziōm do gowy przyszło to gorsze skojarzynie i mocka ich przyszło pozaglōndać, co to tyż bydzie sie dzioło, a do tego postawił całe wojsko na nogi . Wszyscy w nerwach czekali, a tu wylazuje Krisztof z giskanōm i polywo most wodōm, i zaś go swinyli do haresztu.

Inkszym razym kozoł chopowi na chwila yno wachować hut pod kierym, padoł mu, że je ptok. Krisztofek sie stracił. Ze chwili zrobiło sie pomału pōł dnia i chop niezdzierżoł i wejżoł pod niego. A tam co? Psinco.

Pomału mōmy Wielkanoc, toż mōm też wic ô jajcach. Roz tyż Krisztofek ôbroł sie za cyl chopa, kiery handlowoł jajcami na torgu. Kozoł mu poukłodać jajca na rynkach, bo chcioł się powybiyrać te nojlepsze. Jak chop nie poradził sie ruszyć, to Krisztof wziōn i ścingnył mu galoty. Borok niewiedzioł za kiere jajca sie chycić, a cały torg mioł sie z czego śmioć.

Mōj opa, kiery był masorzym, tyż mu sie doł za błozna zrobić. Roz Krisztof prziszoł do masarni i kozoł sie nakroć 5 kg miynsa. Toż opa mu powykrowoł nojlepsze kościczki, co by tyn nie wymyśloł, bo go dobrze znoł. A Krisztof yno pozaglōndoł i padoł „a to tela żech schudnył w tym lazarecie” – ôbrōcił sie i poszoł… Bezmała jak mioł gyburtstag, to rozdowoł ludziōm kwiotki, bo chcioł przekozać, że to życie je nojwiynkszym geszynkiym i mono wszystkim by nōm sie lepij żyło, jak by my radowali sie z tego co mōmy i za wiela ôd niego nie wychcuwali.

Krisztofek mono niejednymu wloz za skōra, ale jo bych go dzisiaj nazwała czowiekiym „pozytywnie zakrencōnym”, bo chciał swoimi wicami pokozać, że na świat nie zaglōndo sie yno ôczami, ale przede wszystkim sercym i rozumym. A wy jak bydziecie dociyrni, to w czeluściach internetu znojdziecie wice z Krisztofkym i jego morałami. Polecōm. Bo jak je przestudyrujecie, to mono znejdziecie ôdpowiedź na niejedyn życiowy problym. I se tak myśla, co taki Krisztofek to by sie dzisiaj przydoł w niejednym naszym mieście, bo ôn był by wartszy ze swoim wicym niż nie jedna poprawka do ustawy.

Tyn kawalarz chodził po Raciborzu, robił ludzi za błozna, ludzie mu pszoli. No coż, chop stracił sie bez pogrzebu. Bezmała za swoje wice zapłacił nojwiynkszo cyna – Życie.

Nikieży w swoich miastach majōm swoje kabarety, my mōmy swojego nietuzinkowego Krisztofka z ponadczasowymi wicami, kierego nieporadzymy wypromōwać, może skuli tego, że chcymy być zbyt poprawni politycznie i zbyt polscy. A wy porozglōndejcie sie po waszych placach i nienerwujcie sie, jak tam kiery wasz szteruje, bo to te nasze chachary z placu tworzōm tyn nasz Humor Ślōnski. Nikiedy szukōmy po całej Polsce bohaterōw, coby nazwać jaki plac abo droga, a nasi yno czekajōm, co by nanich wejrzeć.

A jo trefiłach sie z Krisztofkiym na “Końcu Świata”. To tako kafejka. Stoi tam jego drewniany dynkmal i czeko na lepsze czasy i przychylność władz, co by nasz znany nie yno w Raciborzu filozof Krisztofek stanył na jakim raciborskim placu abo  szoszeji, tam kaj je jego miejsce, miyndzy ludziami…

Ewa Grzesik

Miyszkōm w Raciborzu, robia na banie fest, przaja tymu miastu i ślōnskej godce, mōm swoje lata, ôdchowane bajtle, a teroz sie chyciłach pisanio. Laureatka kōnkursu „Po naszymu, czyli po Ślōnsku” w 2017 roku o tytuł “Ślōnzoka Roku”. Jak mōm trocha czasu to ôdnowiōm jakeś stare meble.