Jak uczyć się śląskiego? Poradnik dla samouków – cz. IV
Czwarta część – porady od 61 do 80
61.
Na zakończenie gorąco polecam oglądanie arcydzieł śląskiej amatorskiej sztuki filmowej w oryginale. Nie zapomnij
o klasyce tej sztuki w internecie. Łącz przyjemne z pożytecznym.
Niech dobry smak i rozsądek będą z tobą.
62.
Przy nauce śląskiego trzeba nauczyć się słówek. W tym niestety nie można nikogo wyręczyć. Ale wypracuj sobie swój własny sposób uczenia się.
Powtarzam: słówka tak, ale jeszcze lepiej zdania.
63.
Niewątpliwie łatwiej jest opanować 10 słówek dziennie, niż 300 raz w miesiącu. Uwierz! Niewielu ludzi ma pamięć fotograficzną. Ty – jak sądzę – komputerem też nie jesteś. Jedno zaprogramowanie ci nie wystarczy. Trzeba powtarzać.
64.
Podkreślam – możesz sobie sam pomóc, nie ucząc się słówek, lecz pełnych zdań i całych tekstów. Zapamiętasz więcej. Jeszcze więcej zapamiętasz, jeśli będziesz się uczył takich zdań i takich tekstów, które ci się podobają i które cię interesują.
65.
Łącz przyjemne z pożytecznym! Z pewnością chciałabyś się dowiedzieć czegoś nowego o Śląsku. Nie wykonuj podwójnej pracy. Zamiast zdobywać informacje po polsku rób to po śląsku. Czytaj i słuchaj po śląsku o Śląsku, o Ślązakach. Być może będziesz rozumiał mniej słówek, ale na pewno zbliżysz się do prawdy o Ślązakach, Ślązaczkach i Śląsku.
66.
Korzystając z opracowań polskojęzycznych, podejmujesz podwójne ryzyko. Po pierwsze, musisz – założyć biegłość rzetelność autora. Po drugie musisz przyjąć, że wszystkie pojęcia właściwe dla śląskiego są przetłumaczalne – a tak nie jest.
67.
Z uczeniem się – nie tylko języków – związane jest ocenianie. Nie myślę tutaj wyłącznie o ocenach wystawionych przez nauczycieli. Chodzi przede wszystkim o samoocenę. Ocenianie jest zadaniem bardzo trudnym, podobnie jak określenie miejsca, w którym zgubiliśmy się spacerując po nieznanym lesie. Las wtedy przypomina dżunglę. Żeby przetrwać, trzeba najpierw nauczyć się w niej żyć, a dopiero później szukać wyjścia. Tak samo jest z uczeniem się. Zdecydowanie szukaj własnych ścieżek! Bazuj na własnych możliwościach!
68.
Nie martw się i nie zniechęcaj niepowodzeniami. Ciesz się z tego, co już umiesz. Z drugiej strony nie popadaj też w samouwielbienie. Staraj się trzeźwo ocenić, ile języka już opanowałaś. Zwłaszcza, że im dalej w las, tym więcej drzew. Szukaj w tym satysfakcji.
69.
Kiedy się potkniesz i upadniesz, możesz leżeć i płakać. Możesz w tym miejscu zostać i wołać o pomoc. Wybierz wyjście trzecie: otrzep się, wstań i postaraj się czerpać radość z tego, że możesz brnąć dalej. Nawet z tego, że kolejny krok może grozić ponownym upadkiem.
70.
Jeżeli nie umiesz czegoś, czego nie lubisz, spróbuj to polubić – może będziesz umiała.
Co prawda koniec wieńczy dzieło, lecz tak naprawdę z górskiej wspinaczki pamięta się trudną drogę na wierzchołek góry i widok, jaki się z niego rozpościera, nie zaś sam szczyt. Tym bardziej, że szczyt marzeń zdobywa się rzadko.
71.
Oceniany jesteś stale. Ocenia się twoją fryzurę, strój, zachowanie i wysławiania się, wiedzę i pracę. To wszystko wyrabia ci opinię. Nie trudno wyrobić sobie dobrą opinię. Bardzo łatwo – złą. Zmiana złej na dobrą jest nie lada sztuką.
72.
Ucząc się języka, bądź stale gotowy do podejmowania rozmowy. Mówienia i rozmawiania uczysz się wyłącznie poprzez mówienie i rozmawianie. Oczywiście, masz święte prawo powiedzieć „przepraszam”, „chwileczkę”, „chciałbym się zastanowić” – rzecz jasna w języku obcym.
73.
Trudno sobie wyobrazić kogoś, kto z Krakowa do Wrocławia idzie piechotą tylko dlatego, że na dworcu kolejowym zapomniał zwrotu „poproszę o bilet”. Przecież to sytuacja absurdalna. Nie czekaj na rozmowę – konwersacje prowokuj sam. Podczas ćwiczeń i odpytywania nieistotne są twoje poglądy.
74.
Ważne jest, abyś mówił. Na to, żeby język giętki wyraził wszystko, co pomyśli głowa, przyjdzie jeszcze czas. Najpierw opanuj strach przed mówieniem!
75.
Istnieje w języku polskim piękny wyraz „podręcznik”. Nie bierz zbyt dosłownie sugestii w nim zawartej, by mieć go zawsze… pod ręką. Nie trzymaj go też pod poduszką. Poważnie potraktuj za to radę, by wybrać dobry podręcznik. Kupując go, sprawdź rok pierwszej edycji. Jeżeli wydań było wiele, a pierwsze ukazało się dawno, wcale nie musi to świadczyć o wysokiej wartości podręcznika. Przeciwnie – z reguły jest on już tylko ciekawostką.
76.
Do niedawna zalecało się pracę z podręcznikiem obudowanym, na który składa się komplet złożony z książki, zeszytu ćwiczeń, słowniczka, DVD, CD i linków do ćwiczeń interaktywnych. Obecnie zaleca się pracę z materiałami autentycznymi – w internecie jest ich sporo.
77.
Jeżeli jednak zdecydowałeś się na pracę z podręcznikiem, to potrzebne będą ci dwa egzemplarze tego samego podręcznika. Przed zakupem przejrzyj pobieżnie, potem bardzo dokładnie swą pomoc naukową. Poznaj jej budowę, cele i wymagania. Na tym możesz poprzestać, jeśli chodzi o uczenie się podręcznika. Tak, tak – to właśnie jest uczenie się książki, ty masz komunikować się w języku drugim. Rozgranicz te dwie sprawy.
78.
Kup dwa podręczniki, albo skopiuj, a raczej zeskanuj go. Najnowsze podręczniki nie stawiają wymogu pracy strona po stronie, ćwiczenie po ćwiczeniu, lekcja po lekcji. Nikt też nie wymaga od ciebie przerobienia podręcznika w całości, „od deski do deski”. Jeżeli cię znudzi, zmień go na inny. Nigdy jednak nie wyrzucaj starego i raczej nie sprzedawaj go.
79.
Nie zapomnij, że podręczniki są bardzo drogie. Masz święte prawo uczyć się z nich tego, co cię interesuje i co sprawia ci przyjemność – nawet gdybyś uzasadnił to wyłącznie takimi, a nie innymi preferencjami. O reszcie w większości pomyśleli już autorzy książki.
80.
Pamiętaj, że żadnego przedmiotu nie nauczysz się szybko i rozumnie, pracując tylko i wyłącznie z jedną pomocą naukową. Bowiem prawdziwe jest stwierdzenie, iż nauka z kilku podręczników daje zdecydowanie lepsze efekty niż posługiwanie się tylko jednym.
C.d.n.
Aleksander Lubina – germanista, andragog – zdobył wykształcenie w Polsce, Niemczech i Szwajcarii. Jest publicystą, pisarzem, tłumaczem, autorem programów nauczania, poradników i śpiewnika – był nauczycielem akademickim, licealnym, gimnazjalnym i w szkołach podstawowych oraz doradcą i konsultantem nauczyciel.
Polecamy też książkę Aleksandra Lubiny:
https://edustore.eu/publikacje-edukacyjne/31-jezyki-bez-belfra-poradnik-dla-osob-uczacych-sie.html