Boże Ciało w Raciborzu [fotorelacyjŏ]

Boże Ciało. Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa, jest jednym z najważniejszych świąt w Kościele Katolickim, ale też i najbardziej widowiskowym, bo towarzyszą temu świętu procesje do czterech ołtarzy, ale tu w Raciborzu i okolicach jest jeszcze coś co specjalnie wyróżnia to święto. To kwiatowe dywany (blumenteppichy), tak na nie godajōm najstarsi mieszkańcy, które układa się całymi drogami, po których idzie procesja. Te misternie poukładane obrazy to chwilowe i ulotne dzieła sztuki, które układają rok rocznie ci sami ludzie. Niekiedy całymi rodzinami. Każdy odpowiada za swoją ulicę (dzielnicę).

Mieszkańcy już bladym świtem zabierają się do roboty by z własnoręcznie zrobionych szablonów, farbowanych trocin, liści tataraku, paproci i żywych kwiatów ustroić drogę Pōnbōczkowi, im bliżej ołtarza tym więcej żywych kwiatów. W tym roku obleciały już piwonie ale za to są płatki róż, margaretki, a jak kogo styko to kupi jakie gerbery abo inksze kwiotki. Wykorzystywane są też współczesne metody, tak bym to nazwała, bo zamiast żywych kwiatowych dywanów jest dywan ze sztucznej zielone trawy, a na nim poukładane kompozycje kwiatowe. Jest to jakiś sposób gdy kwiatów brakuje ale czy daje taką satysfakcję jak ten naturalny?

W ta noc nie tylko parafianie nie śpią, tutejsi farorze przychodzōm pogodać z ludzmi poôglōndajōm jako idzie robota i dzielōm bōnbōnami. „W tym roku pogoda jest przepiykno, spokojno noc, ciepły poranek, dziynka Bogu ôminyły nas burze, aż miło sie robi.” – Mówi Pani Maria. „A co gdy pada deszcz, czy wieje wiatr?” – pytam – „To najmniejszy problem. Na to nie mamy wpływu. Deszcze można przeczekać. Roz tak loło, że po naszym dywanie nie zostało nic, a my wypłakały również wiadra łez.” – wspomina. Jak też mówi, największym problemem jest brak rąk do pracy.” Jednego roku to nas było siedym, co nikierzy już poumierali, roz yno sztyrech, wtedy to my ledwo co zdążyły przed procesyjōm wszystko poukłodć, a bywały i lata kaj nie były postrojone nikiere drogi… nie był komu to zrobić” mówi z żalem w głosie.

“Problymym tyż sōm dzisiej auta na drogach. Jest ich coroz wiyncyj i kożdymu sie śpiycho, nikiery zwolni, a nikiery przejedzie jak szaszek i wszystko rozwieje.” Pani ma już 80 lat i dywany układa od 10 lat. „Teraz już w krziżu łōmie i wiadro trocin tyż swoje woży. Ni ma młodych. Bojymy sie, że po nas żodyn już tego nie przejmie. Młodym abo sie nie chce abo ni majōm czasu. No, a dyć niedowno był koniec roku szkolnego, zadzwōnił ôstatni dzwonek i bajtle nie musiały iść do szkoły, a do pomocy jest ich jak na lekarstwo.” Te słowa dały mi do myślenia. Czy to przypadkiem nie do nas ten ostatni dzwonek, by rozpocząć edukację regionalną w szkołach? By ten ponad dwustuletni zwyczaj jak i wiele innych miały szansę przetrwania. Jeśli starsi, rodzice, nie mogą lub nie potrafią zachęcić młodych do kultywowania zwyczajów naszych przodków, to może zrobi to szkoła? Bo kto jak nie szkoła i nauczyciel przekaże tę wiedze, który jest autorytetem dla naszych dzieci i darzymy go zaufaniem. Większość z nas pewnie wychowała się w czasach, gdzie w szkole godali co innego i w dōma co innego. Przynoszone do domu wiadomości niejednokrotnie prowadziły do sporów miedzy młodymi i ojcami aż w końcu do przykrych stwierdzeń: „Mamo, tato – co wy tam wiecie. Pani w szkole powiedziała (…)”

Dalszŏ tajla artykułu niżyj

Przekazano nauka w szkole powinna w sposób prawdziwy i nieôcyganiony przekazać historię naszych przodków zamieszkujących nasz region i mōm nadzieja, że te nasze  bajtle wyrosnōm na ludzi, kierzy bydōm przoć tej ziemi, poznajōm jej potencjał i bydōm za nia ôdpowiedzialni. A te nasze tradycje i zwyczaje z dumōm bydum przez nich kultywowane jako nasze regionalne dziedzictwo, bo inaczej to mogymy wziōńś mietła, pozamiatać te dywany i wyciepać na hasiok .

Ewa Grzesik

Miyszkōm w Raciborzu, robia na banie fest, przaja tymu miastu i ślōnskej godce, mōm swoje lata, ôdchowane bajtle, a teroz sie chyciłach pisanio. Laureatka kōnkursu „Po naszymu, czyli po Ślōnsku” w 2017 roku o tytuł “Ślōnzoka Roku”. Jak mōm trocha czasu to ôdnowiōm jakeś stare meble.