Anaberg z każdyj strōny #4 Amfiteatr
Pomiejści dużo wiynci ludzi niż katowicki Spodek, a możno nawet tela co Stadion Ślōnski w Chorzowie. Bōł świadkym burzliwyj historii i gōściŏł fest znany persōny. Kto by sto lŏt tymu pomyśloł, że tam, kaj kedyś pajśli krowy, bydzie jedyn z nŏwiynkszich amfiteatrōw w Europie!
Aż do piyrszyj wojny światowyj bōł w tym miejscu kamieniołōm – zwani tradycyjnie Krowiŏkym, keri należoł do rodziny von Francken-Sierstorpff z Żyrowy i z kerygo wydobywano wapiyniy.* Do dzisiej po tich czasach przetrwoł yno jeden wapienni piec. Tŏwor transportowano z Anabergu do Zdziyszowic tzw. rosbankōm, czyli wōnskotorowōm banōm ciōngniyntōm przez kōnie. Kedy w 1934 roku brachło surowca hrabina przekŏzała kamieniołōm nazistōm.
Nowi włajściciely szybko weźli se do roboty i w tym samym roku zaczli budowa amfiteatru, w kerym miały se ôdbywać wielky propagandowy uroczystōjści. Według rōżnich źrōdeł moge pomiejścić ôd 30 do 50 tisiynci ludzi. Ôtwarciy nastōmpiyło 22 maja 1938 roku. Krōnika klŏsztornŏ podŏwŏ, że jak tygō dnia dzwōny biyły na Anioł Pański, w amfiteatrze mōwca podkreśloł, że „tyn stari plunder tam na wiyrchu musi zniknōnć.” Amfiteatr mioł kōnkuriować z sanktuarium – faszystowsky zgōmadzynia ôrganizowano w terminach nŏwiynkszich ôdpustōw, potym zakŏzano nawet procesjy i głoszynia kŏzań. W kōńcu w 1940 roku franciszkaniy zostali wygnani z klŏsztoru.
W czasach PRL w amfiteatrze zaś ôdbywały se propagandowy imprezy – tym razym majōncy na celu podkrejślyniy polskojści Ślōnska. Po 1989 ôdbyło se tam pŏra neutralnich imprez, takich jak dożynki wojewōdzky abo kōncerty. Niestety władza po macoszymu traktowała należōnci do Skarbu Państwa ôbiekt. Zaniechano ôrganizacja imprez, a amfiteatr popŏd w ruina. Jest jednak nadzieja dlŏ tygo historycznie, przirodzniczo, akustycznie i estetycznie ciekawygo miejsca – amfiteatr wrŏz z pōmnikym czynu powstańczygo zostały wpisany do Kontraktu Terytorialnygo, co oznaczŏ, że projekt modernizacyjni zostanie dofinansowani z Urzyndu Wojewódzkygo. Reszta środkōw z ponad 12 milionōw złoti musi pokryć gmina Leśnica i powiat Strzelecki. Roboty zacznōm se już w kwietniu i potrwajōm do kōńca 2019 roku.
Dalszŏ tajla artykułu niżyj
*Chryzogōn Reisch w swojyj w 1910 roku wydanyj Historii Gōry Św. Anny na Gōrnym Ślōnsku pisze, że Anaberg je głōwnie utworzōni z bazaltu, ale tyż m.in. z wapiynia muszlowygo, kerygo wydobyciy szczegōlnie kole Gogolina było rozwiniyntym przemysłym i że na Anabergu w Krowiyj Dolinie tyż ôd niedŏwna wznowiōno eksploatacja.
Monika Twardoń – absolwentka filologii germańskiej na Uniwersytecie Wrocławskim, nauczyciel i tłumacz języka niemieckiego, flecistka, konferansjerka, Ślązaczka z pochodzenia i z zamiłowania.