Co „Katolik” pisał o oleskiem. 1870 – 1931, cz. 5

1919

23 grudzień

Olesno. (Teatr polski). Niniejszem donosimy szanownej publiczności z Olesna i okolicy, że w drugie święto Bożego Narodzenia urządza Koło śpiew. „Lutnia” przedstawienie teatralne pod tytułem „Swaty” (będą grane i inne sztuczki). na które ludność polską jak najserdeczniej zapraszamy.

Wachowice w Oleskiem. Skradziono tu  dwa konie ze stajni we dworze w zeszłym tygodniu. Konie te znaleziono w Opolu u pewnego rzeźnika końskiego, zabrano je i odstawiono właścicielowi. Bardzo mało już brakło do przemiany tych koni na kiełbasy.

1920

28 luty

Zębowice w Oleskiem. W lesie tutejszym w oddaleniu około 100 m od miejsca, gdzie nie tak dawno znaleziono zwłoki zamordowanego rzeźnika Ludwika Października z Huty Laury, znaleziono teraz jeszcze zwłoki drugiego rzeźnika Jana Wąsa, również Huty Laury. – Jak wiadomo obaj ci rzeźnicy zostali swojego czasu zwabieni telegramem z Olesno do wyjazdu w tutejsze strony za po zakup bydła, tu potem do lasu na ubocze zaprowadzeni, zamordowani i obrabowani. Mordercy jeszcze nieznani.

27 kwiecień

Olesno. Niemiłe zajście z podoficerem francuskim mieli w ubiegłym tygodniu masarze J. Weber Struchowski i robotnik Grzyb. Wymienieni szli szybkim krokiem trotuarem w rynku i zderzyli się na narożniku z również szybko idącym żołnierzem. Zamiast sobie wybaczyć, zaczęli obywatele Francuza lżyć, a nawet go dość mocno poturbowali. Struchowski i Grzyb zostali przyaresztowani a Weber się ulotnił; na pochwycenie jego wyznaczył powiatowy komisarz koalicyjny 500 mk. nagrody.

4 maja

Wielkie święto narodowe na Górnym Śląsku.

Olesno. Tutaj sformował się pochód złożony z 6000 uczestników, który ruszył na Rynek. Gdy tamże ksiądz proboszcz Kuczka rozpoczął przemawiać, do tłumów, Niemcy zorganizowali w tak zwanych „stosstrupach” poczęli śpiewać, aby Polakom przeszkodzić. Kiedy pochód ze sztandarami miał ruszyć, Niemcy z tył rzucili się na Polaków. Seminarzyści niemieccy wraz z policyą ciskali kamieniami i zrywali sztandary. Raniono 2 do 3 Polaków, przyczem jednak Niemców niezgorzej obito. Zielona policya groziła Polakom rewolwerami. Dopiero wojsko francuskie opróżniło Rynek i przywróciło spokój zakłócony przez zieloną policję i cywilne „stosstrupy”.

17 czerwiec

Olesno. Miejska cegielnia będąca zaledwo cztery tygodnie w ruchu, wyfabrykowała w tym krótkim czasie 180 tyś. cegieł. Spodziewać się należy, że fabrykacya się wzmoże, bo popyt na cegłę w naszym powiecie wielki.

19 czerwiec

Olesno. Przy rozbieraniu bardzo starej, walącej się stodoły, należącej do piekarza i gospodarza p. Klimasa znaleziono pod sąsiekiem garniec gliniany w plecionce koszykowej, napełniony złotemi i srebrnemi pieniędzmi z lat 1637 i 1687 z wizerunkiem cesarza Leopolda. Znalezione pieniądze są tak wielkie, jak nasze pięciomakówki i przedstawiają spory kapitał.

29 czerwiec

Olesno. Wydział powiatowy ogłosił 11. czerwca następujące ceny za mięso i wyroby mięsne sprzedaży drobnej: wołowina 10 mk., cielęcina 10 mk., wieprzowina 6 mk., kiełbasa czosnkowa 8 mk. Któryby masarz więcej brał, będzie karany więzieniem do 1 roku lub grzywną do 10 tyś. marek.

7 września

Olesno. (Włamanie się do biura plebiscytowego). Gromada gwałtowników włamała się w nocy z dnia 21 na 22 sierpnia do tutejszego polskiego biura plebiscytowego gdzie po wyłamaniu zamku zniszczyli bandyci urządzenie biurowe, rozbili szafy, porozrzucani broszury i przyrządy kancelaryjne. Włamywaczy zniszczyli nadto maszynę do pisania i skradli rower. Nie udało się tylko zniszczyć aktów, bowiem pracownicy biura usunęli je na czas, napadu się spodziewając. Część sprawców jest już stwierdzona i akt oskarżenia wniesiony.

14 wrzesień

Kierownik napadu na biuro plebiscytowe w Oleśnie wykryty. Stwierdzono że napadem na polskie biuro plebiscytowe w Oleśnie kierował syn rzeźnika Franciszka Guroka z Olesna. Zrabowane chorągiewki wywiózł sprawca bandyckiego napadu do Namysłowa.

26 październik

Bocianowice w Oleskiem. We wtorek późnym wieczorem odwiedziło cztery uzbrojonych bandytów młyn P. Paprotnego. Pod groźbą rozstrzelania domowników wymusili na młynarzu wydania 10 tyś. marek gotówki. Policya kryminalna jest na tropie rabusiów.

13 listopad

Wysoka pod Olesnem. (Morderstwo). W poniedziałek 1 listopada godzinach przedpołudniowych zostali w tamtejszej karczmie z nienacka zastrzeleni, siedzący za stołem gościnnym: żandarm Krahl i nauczyciel Janda. Zabójstwo spełniono ze zemsty, ponieważ żandarm Krahl aresztował jednego przestępcę.

1921

5 marzec

Olesno. Zamach na więzienie oleskie. Kilku bandytów podeszło onegdaj w nocy pod więzienie oleskie i rzuciło pod drzwi kilka granatów ręcznych, chcąc tym sposobem wywalić bramę i uwięzionych kamratów uwolnić. Atoli tak drzwi jako też zamki okazały się silniejszymi od granatów i zamach się nie udał. Co widząc opodal stojący bandyci znikli w ciemnościach nocnych, nie chcąc się narazić na wstępną, niepewną walkę z nadbiegającą policją plebiscytową.

14 maj

Olesno. (Wojska powstańcze). Do miasta wkroczyły wojska powstańcze i obsadziły je. Wszystkie urzędy objęli Polacy. Kluczborek powstańcy okrążyli do koła i spodziewają się, że zdobędą pomimo że w mieście jest bardzo wielu uciekinierów i bojówek niemieckich, którzy postanowili nie poddawać się. Francuzi dowiedzieli się, że Niemcy zamierzają rzucić się na nich i rozbroić ich, wobec czego postanowili podobno pozostawić Niemców na łasce losu.

14 czerwiec

Olesno. (Odparcie ataków nieprzyjacielskich). Na odcinku północnym dnia 8 b. m. powstańcy odparli częściowy atak nieprzyjacielski na Jastrzygowice. Niemcy wtargnęli podstępem do Grodziska skąd po krótkiej walce zostali wypędzeni. W rejonie Boroszowa i Zębowic nieprzyjaciel dnia 9 b. m. ponowił swoje ataki za pomocą dwóch pociągów pancernych, które pomimo otoczenia przez nieprzyjaciela trzymały swoje pozycye, ataki odparto z wielkiemi stratami dla Niemców.

23 czerwiec

Olesno. (Wymiana jeńców rozpoczęta). W obecności dwóch delegatów międzynarodowego towarzystwa „Czerwonego Krzyża” rozpoczęła się w Oleśnie wymiana jeńców. Jeńcy Polacy zgodnie stwierdzają okrutne traktowanie ich przez Niemców w obozach koncentracyjnych. Polskie towarzystwo „Czerwonego Krzyża” zarządziło szczegółowe spisywanie tych zeznań. Protokoły z tymi zeznaniami będą przedłużone międzynarodowemu towarzystwu „Czerwonego Krzyża” i ogłoszone w dziennikach. Delegacja „Czerwonego Krzyża” przebywa stale w Opolu. Ze strony polskiego „Czerwonego Krzyża” wyznaczono dwie osoby, pośredniczące między polskim „Czerwonym Krzyżem” a delegacyją.

2 lipiec

Olesno. (Plugawe kłamstwa). W ostatnich dniach prasa niemiecka zamieszcza systematycznie zmyślone wiadomości o polskiem powstaniu na Górnym Śląsku. Szczególnie kłamliwymi wiadomościami może się szczycić berliński „Lokalanzeiger”, wedle którego trzy kompanie wojsk polskich (!) urządzają w Zębowicach w Oleskiem systematyczne plądrowanie zamku. Pismo to podaje, że znajdujący się w pobliżu zamku Korfanty, dowiedziawszy się o zamiarze przez żołnierzy wywiezienia zrabowanych sreber do Polski (!!) polecił żołnierzom przynieść jako osobisty łup dla siebie (!!!) dwa ciężkie kandelabry (pająki) srebrne, poczem zapytał żołnierzy, co chcą uczynić ze zrabowanymi przedmiotami. Pismo zauważa, że w ten sposób chciał on powiedzieć, że i jemu srebra się przydadzą. – Są to kłamstwa tem bezwstydniejsze, że znana jest dokładnie niezmierna surowość, z jaką władze powstańcze przestrzegają poszanowanie mienia i bezpieczeństwa.

15 grudzień

Olesno. (Szkody powstaniowe.) Landrat powiatu oleskiego donosi, te szkody, jakie powstały podczas ostatniego powstania z powodu utraty ubrania roboczego lub też narzędzi roboczych należy zameldować najpóźniej do 31. grudnia b. r. Późniejsze zgłoszenia nie będą uwzględnione. Zgłoszenia piśmienne lub ustne przyjmuje się w landraturze, pokój 6-ty.

20 grudzień

Z powiatu oleskiego piszą nam: Napady na polskich obywateli nie ustają. O powrocie naszych uchodźców dotąd nie może być mowy. W licznych wsiach znajdują się jeszcze stosunkowo silne oddziały orgeszowców i innych wywrotowców, którzy sprawiają coś w rodzaju władzy policyjnej w naszych gminach. Władze koalicyjne są na wszystkie skargi głuche. Kiedy nareszcie doczekamy się normalnych stosunków ?

29 grudzień

Olesno. Klasztor OO. Franciszkanów ma powstać w najbliższym czasie w Oleśnie. Mianowicie OO. Franciszkanie z Wielkich Borków mają być przeniesieni do Olesna. Stare probostwo zostanie zamienione na klasztor, zaś stary kościół parafialny będzie kościołem klasztornym. Poczyniono już wszelkie przygotowania. Mianowicie zarząd kościelny zamierza powiększyć dom Schlesingera przez dobudowanie drugiego piętra i przeznaczyć go na probostwo i mieszkania duchowieństwa parafialnego. Odnośny plan przebudowy został jut wygotowany; koszta przebudowy obliczono na 75 tysięcy marek. Do urzeczywistnienia tego planu będzie można przystąpić po ukończeniu budowy domu dla 10 rodzin, rozpoczętej przez miasto. W domu tym możnaby pomieścić rodziny mieszkające teraz w domu Schlesingera. Klasztor w Wielkich Borkach ma objąć inny zakon.

1922

7 styczeń

Olesno (Oświadczenie). W numerze 156 „Katolika” podaliśmy wiadomość z Olesna, według której OO. Franciszkanie z Wielkich Borków mają być przeniesieni do Olesna. W tej sprawie urząd parafialny w Oleśnie nadesłał nam oświadczenie, z którego wynika. że wiadomość taka jest conajmniej przedwczesna i częściowo zupełnie nie prawdziwa.

24 styczeń

Olesno. (Szkody powstańcze). Kontroler powiatowy przypomina, że wszystkie szkody powstańcze, wyrządzone w okresie zeszłorocznego powstania należy zgłosić w Wydziale powiatowym dla ustalenia szkód powstańczych najpóźniej do 31. bm. Późniejsze zgłoszenia nie będą uwzględnione. Biuro Wydziału powiatowego znajduje się w landraturze w Oleśnie, w biurach kontrolera powiatowego.

26 stycznia

Chudoba w Oleskiem. (Napady rabunkowe.) Uzbrojeni bandyci wtargnęli do mieszkania cieśli Franciszka Wolnego i skradli 11 300 marek pieniędzy i białego płótna wartości 750 marek. Niewątpliwie ci sami bandyci zakradli się także do mieszkania cieśli Bartyli, któremu zabrali 700 marek gotówki i różnych materyi za 16 tysięcy marek. Sprawców obu napadów rabunkowych nie zdołano dotąd wyśledzić.

7 luty

Olesno. (Wynik wyborów do Rady miejskiej). W niedzielę odbyty się ponowne  wybory do Rady miejskiej. Z liczby 3.200 wyborców głosowało tylko 1.227 obywateli. Głosów otrzymali: przemysł i kupiectwo 487, centrum 453, inwalidzi wojenni 287. Z 24 mandatów przypadną, przemysłowi i kupiectwu 9, centrum także 9, inwalidom wojennym 6. Polacy nie brali udziału w wyborach, gdyż ze względu na obecne stosunki było niemożliwem.

30 marzec

Olesno. (Budowa nowego dworca kolejowego) Na wiosnę rozpocząć ma się budowa nowego dworca kolejowego. Koszta budowy obliczono na 3 miliony marek. Prócz obszernych poczekalni i biur w gmachu dworcowym znajdą pomieszczenie 4 rodziny urzędnicze. Pozatem stanie w pobliżu dworca nowy dom mieszkalny, w którym znajdą pomieszczenie trzy rodziny urzędnicze. Przypuszczać należy, iż do jesieni budowle zastaną wykończone.

2 maj

Olesno. (Zamach na oficera francuskiego.) Dnia 26. kwietnia około godziny 11-tej w nocy nieznany dotychczas sprawca wrzucił nabój wybuchowy pod mieszkanie adiutanta francuskiego przy kontrolerze powiatowym. Przypadkowo przechodzący oficer angielski został ciężko okaleczony. Kontroler powiatowy wyznaczył 10 tysięcy marek nagrody na wykrycie zamachowca.

1 czerwiec 1922 r.

Sowczyce w Oleskiem. (Milionowa kradzież w pociągu.) W nocy na niedzielę dokonano między Sowczycami, a Sierakowem napadu rabunkowego na pociąg jeżdżący z Krakowa do Poznania. Dwaj mężczyźni w mundurze zielonej policyi i jeden cywilista wtargnęli do przedziału drugiej klasy jadącego pociągu i skradli jednemu podróżującemu przeszło 4 miliony marek. Przed dworcem sowczyckim zatrzymali pociąg i umknęli. Pościg był niemożliwy, gdyż bandyci ostrzeliwali ścigające ich osoby.

6 czerwiec

Sieraków w Lublinieckiem. (Wykrycie bandytów.) Pisaliśmy o napadzie na pociąg osobowy Szczakowa – Kępno, dokonanym pod Sierakowicami i kradzieży 4 milionów marek. Obecnie policya kryminalna ujęła 7 osób (4 zielonych policyantów, 3 cywilistów), podejrzanych o udział w tymże napadzie rabunkowym.

1 lipca

Olesno. (Wejście Reichswehry). W niedzielę w południe przeszła władza w mieście i powiecie, znajdująca się dotychczas w rękach Koalicyi, na rząd niemiecki. Akt przejęcia odbył się w obecności przedstawicieli władz koalicyjnych i niemieckich. Równocześnie zdjęto sztandary koalicyjne, a na ich miejsce wywieszono sztandary niemieckie. W poniedziałek w południe wkroczyła do miasta Reichswehra: batalion piechoty, dwa szwadrony konnicy, dwa oddziały z kulomiotami, oddział kołowników i oddział artyleryi. Na Rynku odbyto się uroczyste powitanie wojsk i policyi bezpieczeństwa, która weszła do miasta już w sobotę. Mowy powitalne wygłosili landrat von Deines i burmistrz Kasperowski. Odpowiedział dowódca Reichswehry, pułkownik von Rödern. Pochód wojsk i towarzystw niemieckich zakończył uroczystość przyjęcia.

6 lipiec

Olesno. (Spalenie chorągwi polskiej). Gazety niemieckie donoszą z wielkim zadowoleniem o spaleniu chorągwi polskiej, która podczas zeszłorocznego powstania powiewała na ratuszu. W dzień wkroczenia Reichswehry przyniesiono chorągiew na środek Rynku i spalono ją wśród okrzyków zgromadzonych tłumów. Snać Niemcy sądzą, że temsamem dokonali imponującego bohaterstwa.

11 lipiec

Grodzisko w Oleskiem. (Napady i rabunki). Już po wkroczeniu Reichswehry obrabowano właściciela karczmy Jana Johema, zabrawszy mu rzeczy wartości 18 tysięcy marek. W nocy na 28. czerwca sześciu orgeszowców napadło na mieszkanie p. Kozioła i zabrała 35 tysięcy marek niemieckich oraz 150 marek w srebrze.

7 wrzesień

Olesno. (Wynik oddawania broni). W czasie od 15. lipca do 18. sierpnia oddano: 241 karabinów odnośnie luf do karabinów, 7 skrzyń z częściami do karabinów, około 12.500 naboi do karabinów, 750 granatów jajkowatych, 170 granatów ręcznych, 210 granatów do rzucania, różne części do karabinów maszynowych i 12 skrzyń amunicy do karabinów maszynowych.

10 październik

Olesno. Do kościoła św. Anny włamali się onegdaj w nocy złodzieje. Przez zakratowane okno zakrystii dostali się do świątyni, w której rozbili wszystkie skrzynki na datki ofiarne. W zakrystyi otworzyli szafy i skradli z nich trzy wartościowe części baldachinu, rewerendę i komżę.

21 październik

Olesno. Ruch budowlany w naszem mieście jest bardzo ożywiony. Nowy dworzec kolejowy jest prawie na wykończeniu. Prawdopodobnie z wiosną przyszłego roku zostanie oddany do ruchu publicznego. Pozatem ma stanąć w mieście 11 domów mieszkalnych dla urzędników. Na budowę tych domów wyznaczyło miasto tymczasowo 1½ miliona marek.

16 grudzień

Wędrynia w Oleskiem. (Świętokradztwo). Nieznani złodzieje wtargnęli onegdaj w nocy do tutejszego kościoła katolickiego i gwałtem otworzyli tabernakulum, który był próżny. Potem połamali wszystkie świece, zanieczyścili świątynię, a na odchodnem zabrali bieliznę kościelną.

1923

6 styczeń

Olesno. (Korespondencya). Od czasu, jak się pojawiła pogłoska o nowem obsadzeniu Śląska Opolskiego, widać w naszem mieście coraz więcej obcych ludzi. Są to członkowie organizacyi bojowej „Hackenkreuz” i jeszcze innej organizacyi, której nazwy dotąd nie stwierdzono. Wstępnego płaci się 50 marek, a tygodniowa składka wynosi 5 marek. To tylko na pozór, bo w rzeczywistości organizacye te mają inny cel. Pewien członek organizacyi Hakenkreuz powiedział, że najpóźniej w lutym wybuchnie wojna przeciwko Koalicyi i Polsce. Z przekąsem dodał: A to ich będziemy rznąć! Najpóźniej za rok będzie koniec wojny, a do tego czasu wytrzymamy, bo spichrze są wszystkie pełne, to nam chleba starczy. Mówił też jeszcze, że Niemcy zaprowadzą na wypadek wojny przymusową gospodarkę i będą zabierali gospodarzom bydło i zboże.

5 lipiec

Olesno. Poświęcenie gmachu dworcowego. W niedzielę 1 lipca odbyło się poświęcenie nową zbudowanego gmachu dworcowego. Przed południem odbyły się uroczyste nabożeństwa w kościołach katolickim i ewangelickim, a po nabożeństwie sam akt poświęcenia. Potem był obiad w poczekalniach dworcowych. W uroczystości wzięli udział przedstawiciele dyrekcji kolei w Opolu oraz delegacji z miasta i powiatu, jakoteż liczni zaproszeni goście.

23 sierpień

Olesno. Rzadki jubileusz. Było to dnia 14 września 1769 r. gdy z Olesna przy wielkim udziale wiernych parafian wyszła pierwsza procesja na Górę św. Anny. Procesyę prowadzili ówcześni zawiadowcy parafii oleskiej ojcowie Augustianie. W aktach klasztornych czytamy, że była to procesja najliczniejsza. Już przed czterech laty wypadło święcić 150 rocznicę wyjścia pierwszej procesji z Olesno na Górę św. Anny. Ze względu na ówczesne czasy niespokojne odbędzie się obchód ten dopiero w roku bieżącym. Z okazji tej widzie procesja na górę św. Anny dnia 5 września.

13 październik

Olesno. Oświetlenie elektryczne. Za mniej więcej trzy tygodnie otrzyma miasto oświetlenie elektryczne.

1924

5 czerwiec

Olesno. Wypadek samochodowy. Przy zakręceniu na wąskiej ulicy wpadł do rowu przydrożnego samochód osobowy niejakiego Fon Pan wice. Samochód uległ poważnemu uszkodzeniu zaś właściciel tegoż oraz Szofer doznali złamania rąk.

15 lipiec

Kiki w Oleskiem. Znów nieszczęsny dynamit. Zagrodnik Andrzej Ligędza i 18 Kucz zamierzali łowić ryby przy pomocy dynamitu. Przy sporządzaniu naboju dynamitowego nastąpił wybuch, który okaleczył Kucza okropny sposób. Nieszczęśliwego odstawiono do lecznicy, gdzie mu odjęto obie ręce, poza tym grozi mu utrata jednego oka. Stan jego jest beznadziejny.

11 wrzesień

Sowczyce w Oleckiem. Bójka pomiędzy cyganami. W tych dniach zjawiła się tu banda cyganów, która za kwaterowała się w lesie. Pomiędzy cyganami było kilku młodych mężczyzn, którzy się posprzeczali o dziewczynę. Wkrótce wywiązała się walka na śmierć i życie, w której odegrała główną rolę broń palna. Jeden z cyganów został ugodzony pięcioma strzałami, podczas gdy drugi otrzymał niebezpieczny strzał w brzuch. Okaleczonych odstawiono do lecznicy powiatowej w Oleśnie.

1925

27 styczeń

Olesno. Budowa urzędu finansowego. W bieżącym roku ma być wybudowany gmach, w którym znajdą pomieszczenie urzędy finansowy i cłowy. Budżet Rzeszy przewiduje na budowę tego gmachu 135 tyś. marek.

10 luty

Olesno. Próby wiercenia. Pruska Spółka Akcyjna dla górnictwa i hutnictwa zadzierżawiła od gospodarza Józefa Bąka w Leśnej niecałą morgę łąki przy drodze z Leśnej do Wachowa, gdzie obecnie prowadzi wiercenie za węglem. Wiercenie powierzono pewnej firmie z Magdeburgu, która zatrudnia już 18 osób. Nadejście maszyn oczekiwane jest lada dzień. Nie wiadomo jeszcze jaki będzie wynik poszukiwań. W każdym razie wzywamy rolników z powiatu Oleskiego, żeby się mieli na baczności, mianowicie żeby nie sprzedawali roli jakimś spekulantom, których pojawi się niemało na wiadomość o próbach wiercenia. Tacy spekulanci będą się starali nabyć od rolników rolę za bezcen, żeby ją później sprzedać z dobrym zyskiem. Zasadą rolnika musi być: trzymać się roli (żywicielki setek pokoleń).

12 luty

Olesno. Za przemycanie ludzi osadzono w tutejszym więzieniu sądowym żydka galicyjskiego Weichmanna, który w ubiegłym tygodniu zbiegł z więzienia. Stwierdzono że Weichmann udał się w kierunku Bodzanowic, gdzie będzie usiłował przejść granicę niemiecko-polską.

21 marzec

Leśna w Oleskiem. Wiercenie za węglem. W zeszłym tygodniu rozpoczęto wiercenia za węglem na gruntach tutejszej gospodarzy. Wiercenia są zupełnie gotowe, wieża wiertnicza jest 15 m wysoka. Jak słychać przy wierceniu ma być w najbliższym czasie zatrudnionych około 70 robotników.

9 czerwiec

Olesno. Wybory do zarządu kościelnego odbyły się w naszej parafii dnia 2 czerwca. Udział w wyborach był bardzo mały na 6200 wyborców głosowało tylko 169 to jest 3%.

30 czerwiec

Olesno. Wynik spisu ludności. W dniu spisu ludności 16-go bieżącego miesiąca obecnych było na miejscu osób 6.012 z tego 2.850 później męskiej, a 2.775 żeńskiej. Ewangelików z tej liczby było 630, żydów 123, katolików 5244. Zamieszkałych budynków naliczono 450, przedsiębiorstw 369, gospodarstw powyżej jednej piątej morgi 238. W dniu spisu obecnych było obcych osób w mieście 217.

2 lipiec

Kościeliska powiat Oleski. Z wszystkich stron Górnego Śląska skarżą się ludzie na dzisiejszą przewrotność. W naszej parafii zaś rozkrzewił się ten brzydki zwyczaj, że córki polskich rodziców jeżdżąc na rowerach miejskich i to na publicznych drogach, wywołują przez to zgłorszenie u starszych ludzi. Według mego zdania dziewczyny te nie mają już żadnego wstydu i o swój honor nie dbają. Mimo że policja wyznaczyła 30 marek kary, to brzydki ten zwyczaj wcale nie ustaje. Pomału przyjdzie może do tego że ludzie chodzić będą nogami do góry.

1926

1 maj

Olesno. Liczba bezrobotnych w Oleśnie wynosi 2121 osób. Miasto znajduje się w okolicy rolniczej, przeto jest to liczba bardzo wysoka. Zapomogi otrzymuje tylko 1442 bezrobotnych mężczyzn i kobiet. Odpływ bezrobotnych do pracy na roli jest nieznaczny

10 lipiec

Olesno. Tutejsze odcinku granicznym uprawiają przemytnicy szmugiel świń i koni na wielką skalę. Z tego powodu urzędy celne i policyjne zabrały się energicznie za przemytników. Stwierdzono że przemytnicy zarabiają na jednym koniu około 200 marek. Żandarmi aresztowali kilku przemytników, pomiędzy którymi znajduje się syn właściciela młyna Wysockiego i syn rolnika Buchty.

13 lipiec

Olesno. W tutejszym wstawię kąpał się zupełnie nago pewien dorosły mężczyzna, nie biorąc względu na kilka młodych dziewczyn które kąpały się w stawie w pobliżu brzegu. Takie i podobne wypadki zdarzają się dość często nie tylko w Oleśnie, lecz także w innych gminach. Przeciw takim niewstydnikom należy występować jak najenergiczniej.

20 lipiec

Olesno. Prymicje. W tutejszym kościele parafialnym odprawił są pierwszą mszę świętą ksiądz Franciszek Kaleja. Kościół był pięknie przystrojony. Po odprawieniu Mszy świętej ks. Kaleja udzielił swoim krewnym i parafianom błogosławieństwa. Księdzu Kaleji „Szczęść Boże” w pracy winnicy pańskiej.

1927

29 marzec

Olesno. Na roli gospodarza Augustina stąd, wykopano w tych dniach jedną wielką, dwie średnie i jedną małą urnę. Najmniejszą z nich zdołano wydobyć nieuszkodzoną, podczas gdy drugie trzy przy wydobywaniu rozpadły się. Nie stwierdzono dotychczas z jakiego czasuokresu urny pochodzą.

12 kwiecień

Olesno. W ubiegłym tygodniu udało się tutejszej policji kryminalnej zlikwidować Boroszowie warsztat wyrabiania fałszywych monet. Od dawna już ukazywały się w miastach i powiatach fałszywe monety 3-markowe. Tutejsze władzy przypuszczały, że monety te są wyrabiane w Polsce. Monety z warsztatu bo Boroszowskiego przemycano poza granice, aby w ten sposób zapobiec wykryciu. Przy niespodziewanie wszczętem dochodzeniu w mieszkaniu młynarza Utytzki policja skonfiskowała różne narzędzia do wyrabiania fałszywych monet.

21 lipiec

Olesno. Pomiędzy wioskami Ligotą a Psurowem nad rzeką Prosną, podczas regulowania koryta rzeki napotkano na fundamenty domowe z czasów germańskich. Oprócz tego wykopano mały domek, postawiony z kamieni, który prawdopodobnie uległ zapadnięciu się. Z tych wykopalisk utworzono dwa modele, z których jeden będzie umieszczony w muzeum w Raciborzu, a drugi w Oleśnie.

1928

4 luty

Wołoszów powiat Oleski. Towarzystwo śpiewu „Promień” urządza swe lekcje śpiewu w każdy wtorek wieczorem o godz. 7 u pani Gladys.

26 czerwiec

Olesno. Nie wszystkim wiadomo że powiat Oleski jest największy powiatem Śląska Opolskiego. Właściwością tego powiatu jest, że równy 50% obszaru jest pokryty wysokimi lasem, 40% uprawne pola, 10% drogi i łąki. Okrągły 50% uprawianej ziemi jest własnością obszarników, a 50% roli posiadają gospodarzy. Stanu średniego powiat Oleski nie posiada. W ciągu jednego powojennego roku wyprowadziło się z powiatu oleskiego 2500 robotników i robotnic z powodu braku pracy.

18 grudzień

Olesno. Więzieniu oleskie zostanie prawdopodobnie skasowane. Obecnie odsiadują trzy osoby kary i to: dwaj mężczyźni i jedna kobieta. Dla tych trojga więźniów są potrzebni dwaj dozorcy więzienni. – Ciekawa to rzecz, że w obecnych czasach więzienia się wypróżniają, a wszelakiej hołoty coraz więcej.

1929

3 styczeń

Zamach dynamitowy w Oleśnie. Onegdaj niewyśledzeni sprawcy podłożyli w Oleśnie na Śląsku Opolskim bomby dynamitowe na podwórzu domu, w którym od dnia 1 stycznia wydzierżawił lokale biurowe nowo uruchomiony Bank Ludowy. Właściciel domu ponosi szkodę. Policja prowadzi w tej sprawie śledztwo. Czy zamach miał cel polityczny lub był atakiem zemsty osobistej przeciwko właścicielowi nie zdołano do tej chwili ustalić.

31 styczeń

Olesno. Sprawa budowy kąpieli ludowej. Miejscowa kasa chorych powzięła w ostatnim czasie plan budowy nowego zakładu kąpielowego, który miał stanąć obok szkoły ludowej naprzeciwko probostwa. Urząd parafialny jednak stanowczo się temu sprzeciwił. Na ostatnim posiedzeniu zarządu kasy chorych zapad ostateczny wyrok większość zgodziła się na budowę łazienek, tylko wtedy jeżeli miasto przeznaczy na ten cel teren obok szkoły ludowej w przeciwnym znać razie plan budowy zostanie zaniechany. Nie bardzo to licuje z obyczajnością i etykę społeczną, jeżeli stawia się kąpiele w takich miejscach gdzie dziatwa szkolna i osoby duchowne przymuszane bywają do patrzenia na kąpiących się nagusów.

9 maj

Olesno. Ostatnich dniach nadszedł nowy zegar wieżowy, przeznaczony dla tutejszego kościoła parafialnego. W najbliższym czasie zegar ma być umieszczony w wieży. Miasto posiada zatem 3 zegary wieżowe: jeden znajduje się w wieży ratuszowej, drugiej w wieży kościoła ewangelickiego, a trzeci przeznaczony jest dla kościoła katolickiego. Jeden zegar mianowicie ten który znajduje się w kościele ewangelickim, stoi już od kilku lat. Byłoby wreszcie czas go naprawić, jeżeli jest zepsuty, gdyż nie na to, go tam umieszczono by stał, lecz by nauczył ludzi punktualności, która jest niezbędnie potrzeba dla dobra miasta i całego kraju.

1930

23 styczeń

Olesno. Kobieta naczelnikiem gminy. Gmina Boroszów wybrała po raz pierwszy większością głosów naczelnikiem gminy zarządczynię dóbr do Tucholkównę. Jest ona pierwszą kobietą na Śląsku, która piastuje ten urząd.

6 luty

Olesno. Bijatyka na ulicy. W piątek około 6. h przyszła na narożniku ulicy pańskiej i szkolnej do Bijatyki między kilku młodymi ludźmi pochodzącymi z leśnej i Wojciechowa i mocno podchmielony mi. Pobrali się oni wspólnie kijami. Policja rozpędziła walczących i zaaresztowała młodego człowieka, Który miał być w posiadaniu broni palnej. Na policji przeszukano go znaleziono tylko pałkę gumową, którą skonfiskowano. Po stwierdzeniu Personali wypuszczono go z powrotem.

11 luty

Kościeliska. Krwawa bijatyka. W ubiegłą niedzielę doszło tutaj na pewnej zabawie do krwawej bijatyki. Kilku młodych ludzi z Biskupic pokłóciło się z tutejszymi młodzikami, wskutek czego powstała wielka bijatyka, przyczym połamano 20 krzeseł i rozbito kilka tuzinów szklanek. Dwaj uczestniczy zostali tak ciężko nożem poranieni, że musiano odstawić ich do domu chorych.

17 kwiecień

Olesno. Dotychczas przejeżdżało przez Olesno 25.000 polskich robotników sezonowych na prace rolne w głąb Niemiec. W jeden dzień tylko rozesłano 2.000 robotników. Liczba robotników wyjeżdżających do Niemiec obliczona jest na 50.000 osób.

1931

28 luty

W piętnastą rocznicę zgonu sprawiedliwego Sługi Bożego świętej pamięci księdza Alexandra proboszcza parafii Oleski.

Zbliża się dzień 1 marca, dzień rocznicy śmierci świętej pamięci księdza proboszcza Aleksandra, który zasłużył sobie na wdzięczną i długą pamięć wszystkich oleskich parafian. Był bowiem wzorowym proboszczem niezmordowany pracownikiem Winnicy pańskiej. Przykładność jego życia była znana w całej okolicy. Cieszył się szacunkiem ludu i szczególnym zaufaniem jako spowiednik. Usposobieniem jego była głęboka skromność i pokora. Za jego staraniem został zbudowany nowy kościół w Oleśnie, klasztor ojców Franciszkanów w Borkach Wielkich i kościół w Chudobie.

KONIEC

 

Piotr Górok – urodzony w Oleśnie, pasjonat historii lokalnej i genealogii.

Pierwsza część przeglądu wraz z rysem historycznym tutaj.

Druga część przeglądu tutaj.

Trzecia część przeglądu tutaj.

Czwarta część przeglądu tutaj.