Dziyń Gōrnoślōnskij Fany powiniyn być teroz?

Za pora dni, 8 września, bydymy fajrować 488. rocznica wydanio ważnego dō nos dokumyntu. We 1531 roku ôstatni ôpolski Piast, Jōn II Dobry, doł Wielki Prziwilej Ziymski, co sie go mianuje prziwilejym hanuszowym. Niykerzi nawet padajōm, iże to tak po prowdzie ślōnsko kōnstytucyjo. Niy bydymy sie zastanowiać ale nad cołkim prziwilejym, ino nad jednym jego fragmyntym:

(12.) Na wieczno pamiyńć rodu naszego dowōmy im korōngew i wojskowy znak, ôrła naszego złotego i złoto korōna na modrym polu, co go nasi ôjcowie dziynki swojij ôpowodze i czynōm chwalebnym dostali, co pod niymi tyż jejich wcześniyjsi przodkowie krwie swojij niy szczyńdziyli przelywać, przeciw wrogōm karki swe nadstawiajōnc. Bez to kejby im sie kedy ino podarziło wyruszyć na pole, wtynczos majōm i mogōm tako korōngew za swōj erbowy, dumny wojskowy znak dlo swojij prawości abo szyrzyj, dlo ôgōłu na naszo wieczno pamiōntka mieć i używać jako cnotliwi, rycerscy ludzie.

(13.) Dowōmy im tyż tego ôrła naszego złotego na sztymple powszechne, żeby mogli go po naszyj śmierci używać, kejby kedy ino spōlnie posłōw słali i ôd wszyjskich ksiynstw i krojōw tytułowanych mieli kōmu ô czym pisać, abo ôdpowiednio pokōj ziymie ślōnskij sztymplować, abo jakby zaistniała szyrszo potrzeba, abo tyż dlo wysuchanio ôd sōndu ôsōb, jak dalij sie pisze. Ino aby tyn sztympel niy bōł używany bez przizwolynio wszyjskich ôbywateli, sztandu pańskigo i rycerskigo, i [żeby] tekst mioł tako forma: Sigillum ducatuum Oppoliensis et Ratiboriensis.

488 lot tymu nasi praôjcowie dostali w testamyńcie naszego gōrnoślōnskigo ôrła i naszo gōrnoślōnsko, złoto-modro, fana. Dostali tyż sztympel ze ôrłym, żeby go używać we kōntaktach miyndzynorodowych i do podpisowanio pokoju.

Dalszŏ tajla artykułu niżyj

Lepszo data na Dziyń Gōrnoślōnskij Fany?

Redakcyjo Wachtyrza chciała by tōż zapropōnować ślōnskij społeczności wkludzynie tego dnia do kalyndorza fajrōw gōrnoślōnskich. Niy wiymy, czy lepij by było przeniyś Dziyń Ślōnskij Fany z połowy lipca na wrzesiyń, abo wkludzić blank nowe świynto.

Woleliby my przeniyś Dziyń Ślōnskij Fany na wrzesiyń. Zdowo nōm sie, że 8 września to je lepszy dziyń na fajrowanie naszych farbōw. Je to rocznica wydanio hned pōł tysiōnca lot tymu naszego dokumyntu, co ô tych farbach godo, ôd naszego princa, na naszyj ziymi. Ale niy ino to. Za dwanoście lot bydymy mieć 500-lecie tego dokumyntu.

Toć, że 15 lipca to tyż ważno data, ale to je data rocznice uchwolynio we Warszawie „Ustawy Konstytucyjnej z 15 lipca 1920 r. zawierającej statut organiczny Województwa Śląskiego”, to znaczy – jak by na to niy patrzeć – cudzyj legislacyje i tyż doś nowyj.

Wkludzynie świynta 8 września zwiynkszyło by świadōmość tego, iże w czasach, jak tukej niy było Polski, tyż coś sie dzioło. Tyn czas miyndzy sztyrnostym a dwudziestym stoleciym to je durch dlo wiynkszyj tajle miyszkańcōw Ślōnska historyczny czorny flek, bo dzieje Ślōnska niy mieszczōm sie we historyji Polski.

Stōnd chcieliby my spytać ślōnsko społeczność, co ô tym myśli. Chcieliby my spytać, czy Dziyń Gōrnoślōnski ze towarzistwym ślōnskich farbōw 15 lipca i Dziyń Gōrnoślōnskij Fany 8 września, to dobro idyjo. A możno szło by to inakszyj rozwiōnzać? Czekōmy na ôdpowiedzi we kōmyntorzach, mailach i kożdōm inkszōm drōgōm.