Z dawnej prasy śląskiej: “Polska Zachodnia” 1928

Przed nami wybory samorządowe. Wybierać będziemy, między innymi prezydentów naszych miast. My mieszkańcy. Korzystajmy z tego prawa. Bo nie zawsze tak było. Bo nie zawsze tak  być musi.

Dlatego w dzisiejszych ciekawostkach o tym jak międzywojenna „dobra zmiana”, bo tym przecież miała być „sanacja”, dokonywała wyboru prezydenta Katowic, p. Kocura, przypomnianego zresztą nie tak dawno przez jednego z aktualnych kandydatów na prezydenta Katowic.

„Wczorajsze posiedzenie Kom. Rady miejskiej Katowic poświęcone było wyłącznie wyborowi I burmistrza miasta. Stanowiło ono końcowa część poprzedniego posiedzenia w dniu 25 maja, na którem Rada uchwaliła dokonać wyboru I burmistrza poza konkursem i ustanowiła normę Jego poborów.

W międzyczasie także Magistrat, jako druga korporacja miejska, w myśl obowiązujących przepisów, powziął uchwałę co do poborów i przedłożył obie uchwały Radzie Wojewódzkiej do zatwierdzenia.

Dalszŏ tajla artykułu niżyj

Ponieważ te uchwały dokonane zostały w porozumieniu z władzą nadzorczą, tj. z Województwem, można było przystąpić do samego wyboru I burmistrza.

Dla pełnego zobrazowania aktu wyborczego, należy przypomnieć, że na poprzedniem zebraniu Rady przedstawiciel wszystkich frakcyj polskich radny p. red. Przybyła oświadczył, że radni Polacy uzgodnili między sobą wspólną kandydaturę i  dlatego proponują wybór bez konkursu, co też zostało uchwalone większością 9 głosów polskich z wyjątkiem p. Sławika, który się wtedy wstrzymał od głosowania.

Radni niemieccy w ilości 4 (jeden był nieobecny) głosowali przeciwko. W związku z wynikiem tamtego głosowania jawnego, stoi wynik  głosowania tajnego na wczorajszem posiedzeniu publicznem. Posiedzenie, które poprzedziło krótkie zebranie Wydziału Przygotowawczego, zagaił o godzinie 18,39 prezes Rady p. dr. Dąbrowski, który podał do wiadomości, że na porządku dziennym jest tylko wybór I. burmistrza m. Katowic. Wyboru tego może Rada Kom. dokonać na podstawie paragrafów 31 i 32 ordynacji miejskiej. Prezes stwierdza dostateczną ilość członków Rady, by powziąć prawomocną uchwałę. Na  15 członków Kom. Rady obecnych było 13; brakowało 2 polskich radnych p. Kobylińskiego (usprawiedliwionego) i p. Sławika (nieusprawiedliwionego). Ten ostatni, jak już wyżej podaliśmy, wstrzymał się od głosowania na poprzedniem posiedzeniu. Sprawa ta była przedmiotem obrad okręgowej władzy partyjnej P.P.S, na ostatniem jej posiedzeniu, na którem, jak donosi „Ga­zeta Robotnicza”, polecono radnym swoim głosować na uzgodnioną kandydaturę.

W związku z tą uchwałą p. Sławik zamierzał podobno złożyć mandat członka Rady miejskiej. Czy nieobecność jego na wczorajszem posiedzeniu stała w związku z tym zamiarem, nie można się było konkretnie dowiedzieć. „Gaz. Rob.“ organ P.P.S redagowany przez p. Sławika, oświadczył się przedtem za konkursem, władze partyjne P.P.S, za wyborem bez konkursu.

Po zagajeniu wczorajszego posiedzenia przez prezesa rady zabrał głos p. radny Piechulek i jako senjor radnych polskich oświadczył, iż wszystkie frakcje polskie uzgodniły wspólną kandydaturę p. Adama Bronisława Kocura, obecnego głównego komendanta policji wojewódzkiej i proponują tę kandydaturę także radnym niemieckim. Ze względu na to, iż osoba p. Kocura jest powszechnie znana, nie potrzeba się o niej obszerniej wywodzić.

P. radny Cichoń, wiceprezes Rady, odczytał w języku niemieckim i polskim deklarację frakcji niemieckiej, która oświadcza, iż do wyboru I. burmistrza powołana jest Rada z wyboru a nie komisaryczna i dlatego radni niemieccy nie wezmą udziału w wyborze z zasadniczych przyczyn. Oświadczają przytem wyraźnie iż nie czynią tego przeciwko kandydaturze p. Kocura przeciwko której nic nie mają.

Radny p. red. Przybyła w odpowiedzi na deklaracje niemieckie stwierdził, iż żadne przepisy ordynacji Miejskiej nie mówią o tem, że Rada komisaryczna nie może dokonać wyboru I burmistrza i innych Członków Magistratu. Pilne sprawy gospodarcze miasta wymagają już obecnego wyboru I burmistrza miasta. Ponieważ nikt więcej głosu nie zabierał, przystąpiono do wyboru tajnego na kartki.

Głosowało 8 polskich radnych pp.: Brzeskot, Dąbrowski, dr. Jarczyk, Kula, Piechulek, Przybyła, Zembok i Ziółkiewicz i 5 niem. radnych: pp. Adaschkiewitz, Cichoń, Kandziora, Schneider, Weichman, razem 13 radnych. Wynik głosowania był następujący: 9 głosów oddano na p. Kocura, 4 kartki oddano białe. Jeśli przyjąć, iż w myśl oświadczenia p. Piechulka, kandydatura p. Kocura była kandydaturą wszystkich obecnych 8 radnych polskich, to głos 9 ty oddany został przez jednego z radnych niemieckich, który widocznie uważał, iż deklaracja była manifestacją polityczną, lecz skoro obie deklaracje niemieckie nie mają nic przeciwko osobie p. Kocura, można na niego w zgodzie z sumieniem głos oddać.

Prezes Rady stwierdził, iż I. burmistrzem miasta wybrany został wszystkimi głosami ważnym p. Adam Bronisław Kocur; oddane kartki puste uważane są w takich wypadkach według przepisów ordynacji miejskiej, za nieważne. Wybór P. Kocura powitali radni polscy okrzykami: „Niech żyje”. Wtórowała im publiczność, zebrana na galerji. Po spisania i podpisania protokółu posiedzenia prezes Rady oświadczył iż wybór ten wymaga jeszcze zatwierdzenia Województwa i Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i na tem posiedzenie zamknięto.”

(Cytowany artykuł pochodzi z gazety „Polska Zachodnia ” nr 149, maja 1928r

Pisownia oryginalna, Ze zbiorów Śląskiej Biblioteki Cyfrowej)

Tomasz Heisig – Ślązak z urodzenia i wyboru. Amator górnośląskiej historii, literatury, krajobrazu i kuchni 🙂