Ślōnsk bocznymi drōgami – Rychvald, Orlova, Karvina
Mocie Wy we zocy rajzowani po Ślōnsku? Jo fest rod rajzuja po Ślōnsku, tyż tej jego tajli, we Czeskij Republice. Dyć niy dziwōm sie za fest na to, czy je żech na Ślōnsku, abo już trocha „za granicōm” Ślōnska. Głōwnie dziwōm sie na to, czy Velorex do rada tak daleko zajechać. Przejechoł żech bez 15 lot ôd Opawy, bez Hlucinsko, Ostrawa, Karwina, Hawierzōw, Cieszyn, a roztomańte wsie miyndzy nimi. Wiycie kaj je Żwirowisko we Cierlicku, kaj Żwirko a Wigura sie roztrzaśli we swojim fligrze? A piykne wioski Ligotka Kōmornicko, Rzyka, a inksze.
Tym razym wybroł żech sie na mało rajza przi granicy miyndzy Bohuminym a Karwinōm. Głōwnym pōnktym mojij rajzy bōł tref starych autōw, motorcyklōw a moplikōw we Rychvadzie. Bōł to już bezmała 13 roz tyn Rychvald Plny Veteranu, a jo żech tam tyż bōł już trzeci, abo możno i sztworty roz. Przi takij rajzie trza tyż po drōdze nawiydzić jaki inksze miejsca, tōż jo żech tyż ôbroł se pora placōw, kaj żech chcioł zajechać, ale dycko tak je, że jada tyż tam, kaj zejrza co ciekawego po drōdze.
Granica miyndzy Polskōm a Republikōm Czeskōm minyli my (jo a Velorex) we Chałupkach, a bez Nowy Bohumin, Zablati (Zabłoci), do Rychvalda na Namesti Miru. Ô samym trefie sam niy byda pisoł, możecie se pohledać kaj we internecu. Jo żech ze Rychvalda pojechoł cestōm 470 na Orlowa, a tak gynau, to na Staro Orłowa. Z tego, co żech czytoł, a słyszoł, to piyrwej było to wielki miasto, kaj jeździyła banka, cugi, a mieli tam tyż muzeum, uniwersitety, lazarety. Nō, ja, mieli, ale prziszło „uhli” (wōngel), a miasto sie straciyło. We latach kole 1960 zbulyli kole 2000 chałupōw, ludzi przekludziyli do familokōw we Lutyni, kaj postawiyli „nowo” Orlowa. We starej Orłowej ôstoł kościōł a pora chałupōw. Jak sie jedzie, to yno krzoki a lasy. Możno sōm to zarosnyte hołdy? Ze starej Orłowej już głōwniejszōm cestōm 59, kero kludzi ze Ostrawy na Karvina, pojechoł żech do Karwiny, do jejij tajle, co sie mianuje Doly. Tam tyż niy ôstało „za wiela”. Stoji tam stary, krziwy kościōł św. Piotra ze Alkantary z 1759 roku. Teryn kole kościoła zapod sie bezmała 37 metrōw, ale kościōł krziwy stoji. We latach 90- tych bōł kościōł wyremōntowany, a teraz idzie go zwiydzać, a sōm tam tyż w niedziele msze po czesku, a po polsku na zmiana. Kole kościoła je yno jakiś zalywisko, krzoki. Chałupōw niy ma. Po drugij strōnie drōgi je kerchōw, ale tyż już mi sie zdo tam niy chowiōm żodnego.
Terazki chcioł żech zajechać do Doubravy (Dōmbrowy), ale niy skrynciōł żech na „cyntrum” wsie, yno pojechoł żech prosto cestōm 47214 a znod żech sie kole Dinoparku Ostrawa. Kery mo dziecka, to może se tam wlyź. Jo żech stanōł na krziżówce drōgōw 47214 a 474. Mōg żech pojechać normalnie we prawo na nowo Orlova, dyć jo żech sie woloł wrōcić ku tej Dōmbrowie. We Dōmbrowie udało mi sie trefić na kerchōw a kościōł, ale bōł doś srogi hyc tōż niy chciało mi sie już zwiydzać za dużo. Nasztelowoł żech GPS na Dziećmarowice, bo tych polnych a leśnych cestōw tam niy znōm, dyć tyn gizd pokludziōł mie tak, że zas żech sie znod przed nowōm Orłowōm, a musioł żech przejechać bec cołko Orłowa. Velorex jechoł, pogoda piykno, mie sie niy śpiychało tōż było mi ganc egal, kerōm drōgōm pojada. Ze Orłowej zajechoł żech już do tych Dziećmarowic, a tam cestōm 67 aż na most na Olzie i do lewa na Zavada, a granica we Gołkowicach. Na granicy pora fotkōw a na Rybnik. W dōma „zygor” ze Velorexa pokozoł, że pokulali my się tak 127 km.
Fajnie je tak pojechać roz za czas przed sia, bez srogigo planowanio, a pojeździć tymi bocznymi cestami po Ślōnsku a niy yno. GPS werci sie mieć, jak sie człowiek straci kaj w polu, abo w lesie, dyć ôn tyż rod robi człowieka za błozna, tōż jo wola raczyj jeździć bez niego. Najciekawsze miejsca idzie nawiydzić wtedy, jak sie człowiek kaj „straci”.
Fojerman