Po naszymu ô Wilhelmie Tellu
We Szwajcaryji, w tym kroju, kaj sōm take gōry, co sie aż z niebym stykajōm, żyli se ludzie bez krōla. Ale niydugo tak było, bo dostali bardzo złego landrota. Nazywoł sie Gesler, a bōł taki zażarty, że wto go niy suchoł, to zarŏz go zawar do łula.
Szandarōw se trzimoł bardzo dużo. Co miesiōnc wydowoł nowe podatki. Wto niy mōg płacić, to go zarŏz dŏwoł na supasta. Rŏz landrot doł mycka na żyrdź powiesić i na wsi postawić. Potym chodziōł po wsi szandara ze zwōnkym, a ludziōm meldowoł: „Ta mycka jes ôd naszego pana, wszechmocnego landrota Geslera. Wto idzie kole tyj mycki ferbaj, niych jōm pozdrowi i przez to pokŏże, że chce landrota suchać. Jak bych jŏ chyciōł takygo gizda, coby niy pozdrowiōł, to zarŏz go bierã”.
W tyj wsi żōł chałupnik, nazywoł sie Tel i miyszkoł na gōrce. Bōł bardzo bogaty, niy boł sie żŏdnego, ani landrota, ani szandary. Jak rŏz szoł ôżarty, to ujrzoł tã myckã i padŏ do siebie: „Ta czŏpka niy wort dwa czeske, na co jōm powiesiyły te gupie szandary. A możno sie do nij chrobŏki dali”. Jak pŏlnōł w tã żyrdkã, to zarŏzki sie złōmała, a czŏpka wpadła do marasu. Zarŏzki szandara chytŏ go za kragel, ale Tel doł mu w pysk, aż sie przewrōciōł. Ale terazki chytŏ go troje szandarōw i rynce mu wiōnżōm i idōm do Geslera. Pōn landrot padajōm: „Ty diŏbli giździe, ty świnio, ty tak poradzisz rajcować, tyś mojã myckã tak ôbraziōł, jŏ cie tu zarŏz ukŏrza. Na gowa twojigo Antka dōm te jabko, a ty do niego strzelisz; abo zastrzelisz synka, to wtynczŏs idziesz do dziury, abo niy cylniesz, to tyż idziesz do dziury. Ani świyncōnŏ kryjda ci niy pōmoże, ty diŏbli chacharze”.
Tyn landrot mioł serce jak kamyń. Ludzie żałujōm Tela i Antka, aż pani landrotka płacze. A landrot kŏzali swojim szandarōm Antka swiōnzać. Nasz Tel już trzimie flintã i mōwi: „Ferbaj panie landrot, jŏ strzelić niy moga, mie sie rynka trzyńsie”. Ale Antek wołŏ: „Strzylejcie fater, ôsmōlcie landrota!” Wrŏz krrach! Pŏd szus. Pōn Bōczku kochany, dyć Antek żyje! Jabko sie rozleciało na dwie czyńści, to bōł szusek! Tel strzeloł śmiało.
Dalszŏ tajla artykułu niżyj
Pani landrotka wyskoczyła aże pod strzecha. A szandary stojōm jak trupy ôd radości. Ludzie skŏkajōm i wrzeszczōm i ôbu czynstujōm gorzołkōm. A landrot padŏ: „Wiysz, tyś takŏ mamōna, ale co ci po tyj drugyj patrōnie?” – „Ta drugŏ patrōna jest narychtowano na pana Geslera, naszego landrota, strasznego chachara, huncwota, świntucha, gałgana i diŏbligo najducha” – padŏ Tel.
Zarŏz go szandarzi chytajōm, ale Tel bōł mocny i żŏdnego sie niy boł. Jak gichnōł szandary, to zarŏz z niego wylazły bachory i ślypiska. Jak to Gesler usłyszoł, to go aż krymfy wziōny. Wszyńdzie Tela szukali. Rŏz już po dwōch latach, kedy landrot z wojŏkym jechali z gościny, nasz Tel czekŏ na nich. Słyszy jak Gesler gŏdŏ; zofort flintã laduje i gŏdŏ: „Landrocie, rōb destamynt, bo już amyn z tobōm”. I strzelōł go w łeb. A Gesler wrzeszczy: „To Telōw szus, ty diŏblo ôwado!” Wojŏk rajtuje kalupym do pani landrotki. Nasz Tel idzie do wsi, bo landrot zabity. Chłopy prziśli Tela ôbejrzeć i ôbrać go za fojta.
Tekst napisoł Maksymilian Szombara ze państwowyj gimnazyje we Mikołowie w 1934 roku.
