Myśleć po ślōnsku
Dużo sie słōcho, jak keryś godo: jo żech je Ślōnzok, jo poradza po ślōnsku, a za chwila zaczyno „mówić po polsku”, bo „tak wypada”, bo „jesteśmy w Polsce”, bo „co inni powiedzą”. Jo tyż poradza „mówić” a niy mōm problymu mówić z kimś, kery niy zno ślōnskigo, ale kej żech je Ślōnzok, tōż niy mōm tyż problymu z godaniym.
Niy ma to możno taki leki, ale muszymy sie nauczyć tego, że to je NASZ JYNZYK, tōż niy robiymy niczego złego. Niy mogymy sie dziwać na inkszych, ani starać ô to, co inksi pedzōm. Przeca Chińczyk godo po chińsku, a niy staro sie ô to, czy go Rus zrozumi. Mogōm se wziōnś tłōmacza, abo zaczōnć sie uczyć cudzych jynzykōw.
Jak zacznymy myśleć po ślōnsku, starać sie ô jynzyk ślōnski, a niy ô inkszych, to bydzie nōm downo jedno, co ci inksi godajōm, abo robiōm. Niy bydymy słōchać ô tym, że tam je za dużo germanizmōw, abo za dużo polōnizmōw. To je nasz, ślōnski, jynzyk i nasze słowa. Taki bōł, je a bydzie. Przeca my niy robiymy nic złego.
Ale z drugij strōny niy mogymy tyż słōchać tych „echt Ślōnzokōw”, co to wszystko wiedzōm, a poradzōm yno pouczać. Trza godać po swojimu, jak sie poradzi, słōchać, uczyć sie, a pomału bydzie lepszy. Tōż pamiyntejcie: trza sie dziwać na to, co MY czujymy, a niy na to, co inksi godajōm. Cudze jynzyki trza znać, ale myśleć i czuć trza po naszymu.
Dalszŏ tajla artykułu niżyj
Fojerman
Rod bych dostōł wyeksplikōwane, jakŏ tŏ je, myśleć pŏ naszymu.
Dlo mie ślōnski I niymiecki na Ślonsku to jynzyk rebeliji. Niystety tyn ślonski pomyslunek mocki Ślōnzokōw a Ślōnzoczek je zazbyt kōnformistyczny, Kuli czego mowã ślōnsko a niymiecko prawie na wschodzie G/Ś sie traci. Zamiast miec w zocy ślōnsko trojgodkowośc, to nasi ludzie dowajom sie robic za Wojtka, co z polskim a bez slonskigo dziecko dalij zōndzie… Co za czasy, co za maras… Jezli te myslynie Po ślōnsku mo byc Take zdradliwe, to niech lepiej lud nosz znacznie myślec Po luksymbursku, szwajcarsku Abo aby katalonsku, kaj tym pomyslunek jynzykowym niy je Taki szpotlawy Jak U mocki Ślōnzokōw a Ślōnzokōw.
Mocie recht. Pomału do przodu.
Jo znom ślōnski Jako jynzyk rebeliji. I jo to niy rozumia Jako idzie sie ślonskigo stydzic? Polska wytympila jynzyk niymiecki, ftory miol znaczōncy wplyw na j. Ślonski I bōl
(I we wieluch przipodkach dalij je) tyz szucszyldym przed polonizacjom mowy slonskij. Wytympiynie niymieckigo, to bylo piyrwszyn aktym wytympiynio ślonskigo i ślonskosci. Drugim aktym je uzalezniynie od j. Polskigo na koszta ślonskigo. Uczcie dzieci Po ślonsku I niymiecku (Abo angelsku, francusku, czesku etc.) Jezli chcecie im dowac richtig lepszo perspektywa. Bo Fto umi jedna stych wyzyj wymiynionych godek krōm ślonskigo tego byndom we robocie szanowac. Ze sōm polski dowo coś wiyncyj, to je fanaberyjo we ftoro moc Ślonzoków a Ślonzoczek niystety wierzi. Lompa, Miarka, Damrot, Korfanty by daleko niy zaszli ze samom znajomosciom Polskigo. Toli i wielgo lidzba tych, ftorzi szyrzy dzis aktywnie mowã ślonsko, poradzi zróndzic we inkszych godkach krōm ślōnskigo. No a ku tymu Po polsku, to bych niy pedziol, co kalyczom. I tych trza se brac za wzor! A niy tych, co chcom, coby lud ślonski bōl zalezny od polskigo! A Tak Po prowdzie Polskigo je tela na obkolo, co sie niy do niynauczyc tego jynzyka we Pl. Czynsci G/Ś! Te chorobstwo, coby klasc colko nadzieja na piykny polski nolezy zwalczac! Wōl niy wōl sōm ślonski, bez dobrego jynzyka skrzidlowego bydzie Miol ciynzko przetwac. Po 75 Latach Polskojynzycznyj hegemoniji niy trudno to stwierdzic.