Marcin Melon: Durś ta sama śpiywka…
Achcich na skryncie, kożdy loto choby pofyrtany… Idzie zmiarkować, co mōmy nowy rok szkolny. Bajtle jeszcze sie alujōm, pukeltasze pochowane durś po szrankach, tyty ciyngiym prōżne, nale rechtōry już sie nerwujōm. Warszawa zaś ściepła na nos nowo epno reforma i zaś przepōmnieli jōm do porzōndku narichtować. Wetna sie, co, eli ino wrazicie gowa bez dźwiyrze keregoś szkolnego sekrytariatu, zaroz ftoś Wōm frōnknie: „Ciś mi samstōnd, niy widzisz wiela mōmy roboty? Tela papiōrōw i żodyn nic z tego niy poradzi spokopić!”
A wele dźwiyrzy stojōm durś Ślōnzoki, kere zetrwale czekajōm, aże ślōnske szkolorze bydōm mogli sie we szkołach nauczyć cosik ô swojim Hajmacie. Spōmna Wōm sztyrysta dwanosty roz: na dziesiynć ślōnskich bajtli, dziewiynć niy poradzi pedzieć ani jednyj postaci i ani jednego wydarzenio z naszyj gyszichty. Małowiela z nich poradzi sie dogodać we godce swojich starzikōw. Cyntrala mo to kajś, a ślōnske gminy, kere znodły trocha piyniyndzy na edukacjo regiōnalno, idzie porachować na palcach.
Ślōnzoku, Ślōnzoczko! – pedzōm Wōm – Chopie, babo, eli Wōm sie richtiś zdowo, co polsko edukacyjo niy mo inkszych utropōw? Tako epno reforma, co żodyn jij niy poradzi spokopić, nawet te, kere jōm wynokwiły! Wszysko muszymy pomiyniać, a Wy stojicie wele dźwiyrzy choby te lajermany i ciyngiym jedna a ta sama śpiywka ô tyj Waszyj edukacyji regiōnalnyj! Dejcie sie już pokōj, ja?
I, musza to pedzieć, niyftore z nos dały sie przegodać. Ja, ta edukacyjo regiōnalno to je blank ważno, nale dyć niy nojważniejszo. Fajnie by było, jakby bajtle poradziły godać po ślōnsku, wiedziały kaj tak po prowdzie je tyn Ślōnsk i po jakiymu Altrajch to już niy, a Opawa – ja. Nale możno to richtiś niy ma aże take ważne? No, bo co sie złego stanie, kej mōj bajtel niy bydzie wiedzioł, fto to bōł Karol Godula?
Dalszŏ tajla artykułu niżyj
Jo już ôd poru lot tuplikuja, co na edukacyjo regiōnalno muszymy wejrzeć choby na srogo inwestycjo. Spokopić, co bajtle, kere bydōm umieć czytać po ślōnsku, same znojdōm robota za rechtorōw ślōnskigo, abo dajōm zarobić pisorzōm, kere bydōm pisać po naszymu. Turystyka regiōnalno nigdy niy nabiere szwōngu, kiej żodyn sam niy bydzie wiedziōł fto to bōł Guido von Donnersmarck i po jakiymu ta gruba we Zobrzu mianuje sie jego mianym. No i nojważniyjsze, za dziesiynć lot Wasze bajtle bydōm musieli ôdpedzieć na sroge pytaniy: ôstać tukej na Ślōnsku abo wykludzić sie kajś indzij. „Kajś indzij” je zowdy fajnij. Hameryka, Australijo, Lōndyn, Paryż abo choby Warszawa? Wiyncyj roboty, inksze perspektywy. Możno naszymu Ślōnskowi niy styknōnć argumyntōw, coby im przegodać do filipa. Wtynczos jedne, co nōm ôstanie to emocje. Rachowanie na to, co dzisiejszy szkolorz, wtynczos już majerantny karlus abo frela, spokopi, co możno kaj indzij je fajnij i bardzij sie werci robić, nale ino tukej bydōm tak po prowdzie u siebie. Eli niy spokopiōm, to sie wykludzōm, a z nimi jejich batjle i żodyn sam niy ôstanie, możno ino lōmpy, kere i tak wszysko majōm w rzici. I na pierōn nōm wtynczos bydzie cōłko ta zreformowano edukacyjo, kej niy bydzie sam bajtli?
Marcin Melon – nowiniorz, felietōnista, rechtōr, Ślōnzok. Dwa razy wygroł konkurs na “Jednoaktōwka po ślōnsku”. Autor kultowej seryje ô “Kōmisorzu Hanusiku“.