Kōnferencyjŏ na 20-lejcie trwaniŏ Cyntrōm Eichendorffa
We ôgraniczōnych ramach ôdbōła sie konferencyjŏ skuli 20-lejciŏ Gōrnoślōnskigo Cyntrōm Kultury a Trefōw Eichendorffa we Lubowicach. Proszōne goście ze rynōmowanych uniwerzytyjtōw jak Yale a Heidelberg a gōrnoślōnskich ze Ôstrawy Katowic a Ôpolŏ berichtowały ô jego grōntowaniu, dokōnaniach a prziszłości.
Cyntrōm Eichendorffa fajeruje 20’ste jubilyjōm
20 lŏt tymu Gōrnoślōnzŏcy uczcili ôsobliwie swojigo nŏsławniyjszygo dichtra – Josefa Barōna von Eichendorffa – grōntowaniym Cyntrōm Kultury a Trefōw Eichendorffa we Lubowicach. Naukowŏ rada doradczŏ potykała sie ôd 16 do 18 pajździernika 2020 społym ze zaproszōnymi internacjonalnymi gośćma niydaleko miyjsca narodzin niymieckigo rōmantyka. Już 20’ty rŏz sebrali sie ôsoby forszōngu a kultury pod naukowym kerownictwym Pani Prof. Dr. Joanny Rostropowicz, coby terŏźnym razym ôpoważyć sie na historyczne spojzdrzynie do zadku na grōntowanie Cyntrōm Eichendorffa a ku tymu na ludzi piyrszyj godziny, ale tyż coby skŏzać na bedojtōng rajōw publikacyjnych a dalszych perspektywicznych możliwości.
Gōrnoślōnkie wisynszaftlery fedrujōm (wiedzã)
Pōn Dr.-Ing. Josef Gonsior, jedyn ze ôjcōw grōntowaniŏ tygo znakōmitygo insztytutu, rzōndziyli ô jego poczōntkach a herausforderungach, przed ftorymi społym ze swojimi koleżankōma a kolegōma stŏli na poczōntku rychtowaniŏ Cyntrōm. We nawiōnzaniu do tego Pani Prof. Dr. Rostropowicz nakryślyli kulise grōntowaniŏ naukowy rady doradczyj, jeji cele a ôd tygo czasu wydane raje publikacyjne ôd Cyntrōm Eichendorffa. Jak “Lubowitzer Jahrbuch” (Jarbuch Lubowski), szrifty kwartalne “Eichendorff-Hefte” (Hefty Eichendorffa), raja biograficznŏ “Schlesier” (Ślōnzŏcy), perspektywiczne “Schlesien in Europa” (Ślōnsko we Ojropie), a krōm tygo skarby ślōnskij literatury. Nŏstampnie spōmniano ô mecynie Gōrnoślōnskigo Cyntrōm Kultury a Trefōw Eichendorffa we Lubowicach a ku tymu forzicyndygo rady kuratorōw tamtych lŏt – Joachima Niemann. Ftorzi ôdeszli ôd nŏs co do dnia gynau miesiōnc tymu we wieku 86 lŏt.
Dalszŏ tajla artykułu niżyj
Konferencyjŏ we formie hybrydowyj
Kuli ôgraniczyń wywołanych pandymicznōm sytuacyjōm, toli tyż bōło możliwe branie part referentōw, dlŏ ftorych ôbecność fizycznŏ bōła uniymożliwiōnŏ, bez połōnczynie online.
Na tyn spōsob cołkõ konferencyjõ śledzili Pani Prof. Dr. Grażyna Szewczyk – jedni ze matek grōntowaniŏ Cyntrōm Eichendorffa a wieloletniŏ człōnkiniŏ naukowy rady nadzorczyj. Ku tymu Pani Prof. Dr. Szewczyk zbogacali konferencyjõ jejij resumé na tymat wkładu lubskigo Cyntrōm na popularyzacyjõ niymieckij literatury.
Znaczyniy Cyntrōm
Pōn Jurista Andrzej Rostropowicz prezyntyrowali na tymat percepcyji wielobandowych publikacyji we świetle presy a ôpiniji ôd strōny świata nauki. Wszyjske publikacyje tygo Cyntrōm patrzōm pokazować mulikulturalnõ erbowiznã gōrnoślōnskigo hajmatu Eichendorffa, tym spōsobym, co sōm w nich dopuszczane teksty we nŏstampnych mŏwach: niymieckij, polskij, czeskij. Czansto bajtragi sōm wydŏwane we dwiuch mŏwach, niymckij a polskij, jak we falach teskstōw popularnonaukowych, co sōm narychtowane dlŏ ludzi zainteresowanych Gōrnym Ślōnskiym. Przi publikacyjach ô charakterze naukowym, ôstowo sie przi originalnie ôbranyj mŏwie autora. Pani Dr. Gabriela Jelitto-Piechulik wygrōntowali we swojim bajtragu kōnkretne naukowe a kulturowe inicjatywy Gōrnoślōsnkigo Cyntrōm Eichendorffa, co skoplowane ze już mianowanōm analizōm recenzyje ô naukowyj robocie insztytucyji, przyczyniyło sie ku tymu, co dziynka działalności humanistycznych mitarbajterōw przi rostolicznych unikalnych a niyzawisłych publikacyjach, perspetywa Gōrnygo Ślōnska wpłynōła do świata nauki.
Czeskiy Gōrne Ślōnsko
Intenacjonalny charakter insztytucyje podkryślało branie partu we konferencyji Pani Dr. Ireny Šebestovyj społym ze jejich sztudyntōma ze morawsko-ślōnskigo Uniwerzytyjtu we Ôstawie, ftorzi sie ze jednyj strōny skōncyntrowali na spotkaniowym charakterze Cyntrum, a ze drugiij strōny berichtowali ô ślōnsko-morawskich autorach, krōm tygo przibliżyli aszpekt niymiecko-czeskij tuplowanyj sztaatowości miyszkańcōw Krajiku Hulczińskigo. Ôd Pana kerownika Cyntrōm Eichendorffa, Pawła Ryborza, ôstoł wygłoszōny bericht na tymat alkoholizmu we Ślōnsku a prōbie jego bekymfowaniŏ.
Internacjonalnŏ perspektywa prziszłościowŏ
We ôstatni dziyń konferencyje ôstały prezyntyrowane dwa bajtragi, co sie ôzprawiajōm ze tyjmōm bildōngu. Ze jednyj strōny zôriyntowany na prziszłość kōncept doktoranta ze Heildelberg – Adama Kubika, ô jeszcze niy egzistujōncym ślōnsko-niymiecko jynzycznym Uniwerzytyjcie Eichendorffa położōnym na nŏwiynkszym terytoriōm zidlōngowym Niymcōw poza krajōma niymieckojynzycznymi. Realizacyjŏ tygo kōnceptu ôstała założōnŏ we Gōrnym Głogowie, ze ukerunkowaniym na internacjonalny a ojropejski cuzamynarbajt miyndzy tymi regionōma, we ftorych idzie trefić na Gōrnoślōnzŏkōw, jako choćby we Texajsie/USA, Niymcach, Austryji, Szkocyji, Czechach a Polsce. Ôstatniŏ prezentacyjŏ ô ważnyj roli Ślōnska dlŏ ojropejskigŏ renesansu a jego insztytucyjach bildowaniŏ, ftore aże do czasōw Eichendorffa a toli do 20 storoczŏ twały, ôstała przedstawiōnŏ ôd amerykōńskigo doktoranta ze Uniwerzytyjtu Yale – Michael Lo Paiano, co jako sztypyndiant programu Fullbright kludzi terŏzki swoje podszukunki we Isztytucie Polskij Gŏdki na Polskij Akadymiji Nauk (PAN).
Ôbrŏz wielogŏdkowości Gōrnygo Ślōnska
Chociŏż bajtragi konferencyje pokŏzowały poczōntkowe trudności a czasym aji negatywnõ krytykã, to jednak głōwnie skazowały na charakter Ślōnska, ftory je zbogacyniym dlŏ świata nauki, jednako we przeszłości jako i, dziynka Cyntrumowi Eichendorffa, we doczesności. Ône reprezyntyruje jedne ze małowieluch insztytucyji we Ślōnsku, ftore rychtujōm bajtragi we niymieckij mŏwie a ftore tym spōsobym napandzajōm niymieckojynzycznõ naukã Gōrnygo Ślōnska, kuli czygo po rŏz ftory widoczne stŏwŏ sie znaczyniy Gōrnoślōnskigo Cyntrum Eichendorffa dlŏ twaniŏ fōrt Myńszości Niymieckij Ślōnsk.
Tłōmaczynie ze mŏwy niymieckij na ślōnskõ artykōłu ôd Pana Adama Kubika:
https://wachtyrz.eu/tagung-zum-20-jahrigen-bestehen-des-eichendorff-zentrums/