Jorg

Aleksander Lubina
Napisałem 35 jednoaktówek po górnośląsku.
Siedem z nich wyróżniono w konkursie na jednoaktówkę po górnośląsku.
Czy była wśród nich ta pod tytułem Jorg?

Jorg

Persōny:
Farorz-Franciszkōn, Ślōnzok, stół
Cołkym ćma. w dale flidrowe światełko. Sychać kroki i cŏfanie stołka, bijōm zwōny, ôziym razy. Skrzipiynie dźwiyrze i kroki. Ftoś stynkŏ i klynkŏ.

Godajōm:

Ślōnzok: Niych bydzie pochwalony Jezus Krystus.
Farorz: Na wieki wiekōw. Amyn.
Ślōnzok: W miano Fatra i Syna, i Ducha Świyntego.
Farorz: Bōg niych bydzie we twojim sercu, cobyś skruszony w duchu ôbznojmiōł swoje grzychy.
Ślōnzok: Ôstatni rŏz bōłch u spowiedzi świyntyj…? Niy spomna se. Downo Wos niy bōłŏ, Ôjcze Damianie.

Farorz: Bōłch we Braunau.
Ślōnzok: We Braunau…?
Farorz: We Braunau ze wizytacyjōm u mojich franciszkōnōw. Sōm tam, coby pomōc u Świyntego Sztefōna.
Ślōnzok: Szczepōna?
Farorz: Austryjokōm kapelōnkōw brakuje, toch tam dwōch bracikōw posłōł.
Ślōnzok: Ze Panewnika do Braunau. Do tego Braunau, kaj sie Hitler urodziył.
Farorz: Gynał!
Ślōnzok: Byliście w chałpie Hitlera.
Farorz: Niy! Zawarto! Leży kamień z napisym: Für Frieden, Freiheit, Demokratie. Nie wieder Faschismus.
Ślōnzok: Ô pokōj, wolność, dymokracyjõ. Nigdy wiyncyj faszyzmu. Tyż coś…
Farorz: Kole kościoła Szczepona je kaplica, sklepiynie gwiaździste i żebrowe trójnawowej zale wsparte je na sztyrech masywnych, ośmiokątnych kolōnach. Po drugij wojnie światowyj krypta przekształcōno było w godne plac pamiyńci bojownikōw. Dynkmal nagrobny, masywny blok alminum podle z tufu, przedstawiŏ umrzitego bojownika. Na ścianach tabule do dywizje Madziarów, Chorwatów, Urainców i innych.
Ślōnzok: Wiym, w samym SS do ino końca 1941 sużyło 4814 Holendrów, 2399 Duńczyków, 1883 Norwegów, 1571 Flamandów. 1180 Finów, 135 Szwajcarów i mieszkańców Liechtensteinu, 39 Szwedów i 6200 Niemców z Alzacji, Rumunii, Serbii i Węgier.
Farorz: We bośniackij i chorwackij dywizji SS „Handschar” służyło od 17 000 do 26 000 ludzi, z czego 23 000 muzułmanów”, kerym pozwolono nosić fezy ze trupią główką i orłem SS”. Było tyż do 115 000 Łotyszy. 40 000 Estończyków, do 16 000 Litwinów, kilkuset Hiszpanów, w Dywizji „Charlemagne” walczyło 8000 Francuzów.
Ślōnzok: Styknie tego wielkiego świata. Teraz chciółbych sie wyspowiadać.

Ślōnzok: Ôstatni rŏz bōłch u spowiedzi świyntyj zanimście pojechali do Braunau. Zadanõ pokutã wypołniōłch.
Farorz: Przipōminōm: Bez dobrego rachōnku sumiyniŏ niy dŏ sie ôdpednio narychtować do spowiedzi świyntyj. To ôn pōmŏgŏ uświadōmić sie, jake grzychy popołniyło sie ôd czasu ôstatnij spowiedzi świyntyj.
Ślōnzok: Zrobiōłch.
Farorz: Bez szczyrego żŏlu za grzychy spowiedź świynto niy mŏ synsu. Rozgrzeszenie niy może być dane, jeźli niy żałujesz tego, coś zrobiył.
Ślōnzok: Szczyrze żałujã.

Robi sie widnij. Za stołym siedzi ksiōndz na stōłku przed nim klynczy Ślōnzok.

Farorz: Ôboczymy… Spowiydź niy bydzie ważnŏ, jeźli po ôdejściu ôd suchatelnicy durch mŏcie zamiŏr dalij błōndzić.
Ślōnzok: Chca sie poprawić.
Farorz: Ôboczymy…
Ślōnzok: Ôbraziłech Pana Boga nastympujōncymi grzychami.
Farorz: Słuchōm.
Ślōnzok: Trza zaczōńć ôd początku?
Farorz: Trza…
Ślōnzok: Zawiyrzōm Wōm moje grzechy.
Farorz: Niy mie, Pōnbōczkowi. Siednijcie sie ku mie. Godej!

Ślōnzok siadō kole farorza.

Ślōnzok: Godajōm, że bōłch politykiym, byamtrym, działŏczym partyjnym, państwowym, jak tyż wojskowym…
Farorz: To jeszcze niy grzych. Bynajmniyj niy ciynżki…
Ślōnzok: Ino co jo bōł komunistōm.
Farorz: Byliście, eli ino tak godali?
Ślōnzok: Sōm niy wiym.
Farorz: Być komunistōm…
Ślōnzok: To co?
Farorz: To grzych.
Ślōnzok: Ja? Bo co? Bo komuniści w Boga niy wierzōm? Jŏ wierzã.
Farorz: Inō nieuki niy wierzōm.
Ślōnzok: Jŏ wierzã.
Farorz: To sie niy do!
Ślōnzok: Czamu?
Farorz: Bo komuniści zyzwolajōm na zabijanie.
Ślōnzok: To jo niy ma komunistōm. Bōłch z gyneracyje powstańczej, kerych ôsiōngnōł srogszõ pozycyjõ w kryngu władze kōmunistycznyj i ôstatnim wojewodōm ze przedwojynnōm, niekomunistycznōm działalnościōm politycznōm.
Farorz: Władze kōmunistycznyj! „Niy bydziesz miōł bogōw niywłŏsnych przedy Mnōm.”
Ślōnzok: Niy miōłch. Poradza po łacinie: Credo in unum Deum, (pokłonił głowa) / Patrem omnipoténtem, Factórem cæli et terræ, visibílium ómnium et invisibílium. Et in unum Dóminum Jesum Christum, Fílium Dei Unigénitum,Et ex Patre natum ante ómnia sæcula…
Ślōnzok: Et unam, sanctam, cathólicam et apostólicam Ecclésiam. Confíteor unum baptísma in remissiónem peccatorum. Et expecto resurrectionem mortuorum, Et vitam ventúri sæculi. Amen.
Ślōnzok: Bōłch ministrantym.
Farorz: Wiym, wiym, godaliście już…

Farorz: A potym: Jynyroł brygady Siył Zbrojnych Polskij Rzeczypospolitej Ludowyj. Czōnek Kōmitetu Cyntralnego PZPR (1964–1981), kludzōncy prezydium Wojewōdzkij Dorady Nŏrodowyj w Katowicach (1964–1973), wojewoda ślōnski (1945), wojewoda katowicki (1973–1975), czōnek Dorady Państwa (1963–1985). Deputyrowany na Syjm III kadyncyje w II RP, na Syjm Prawodŏwczy jak tyż na Syjm PRL II, III, IV, V, VI, VII i VIII kadyncyje PRL.
Ślōnzok: Ftoś to musiōł robić.
Farorz: Ino co to niy była krześcijōńskŏ robota. To niy było dzieło Boże.
Ślōnzok: Ftoś to musiōł robić. Cudzy byliby gorsi.
Farorz: Grzeszysz pychōm!
Ślōnzok: (milczy)
Farorz: Trza dużyj pogodać!

Farorz wstowo, wyłazi i woło:

Farorz: Kafyj abo tyj.
Ślōnzok: Kafyj, zalewajka!

Farorz podŏwŏ kafyj.

Farorz Cuker, mlyko?
Ślōnzok: Cuker.

Farorz: Działŏcz powstańczy na Gōrnym Ślōnsku? Guae sunt caesaris, caesari; et quae sunt Dei, Deo.
Ślōnzok: A tu zgoda!
Farorz: Tu niy ma zgoda, tu jest spowiydź. Tu jest rozgrzeszynia, abo go niy ma. Na podzim 1920 wrało skirz ôdpŏry gynyrała Henri Le Rōnda wobec wizytacyje terytorjum ôbjyntego absztimōngiem bez kardynoła Bertrama, a kōmisyjõ interalianckŏ słożonobyła z protestantōw i ateistōw. Po jakiemu rzykali Wasi ŏjcowie? Po jakiemu wyście rzykali, po francusku? Niy wpuściliście katolickiego kardynoła.
Ślōnzok: Było mi 20, co jō tam miōł do godaniŏ?!
Farorz: No, jo czitoł: W latach 1919–1921 aktywny działŏcz na Gōrnym Ślōnsku. Uczestnik powstōń ślōnskich…
Ślōnzok: Ino co jo we I i II powstōniu niy broł udziału, we III niy bōłch bezpostrzednio zaangażyrowany w boju zbrojnym. Dziypyro we 1920 ôstołch czōnkym Polskij Ôrganizacyje Wojskowyj Gōrnego Ślōnska.
Farorz: A tyn POW niy zabijōł? W Ksiyndze powtōrzonego Pawa stoi: „Niy bydziesz zabijoł” (Pwt 5:17).
Ślōnzok: Korfanty chciōł ino przestraszyć.
Farorz: Kogo chciōł ino przestraszyć Guae sunt caesaris, caesari; et quae sunt Dei, Deo. Korfanty niy bōł cysōrzym! Godom wom jeszcze roz: Kōmisyjõ interalianckŏ słożono była z protestantōw i ateistōw. Korfanty godoł ze ateistami. Byliście za Korfantym?
Ślōnzok: Z Gōrnoślōnzŏkōw żyjōncych na przełōmie wiekōw XIX i XX historyjŏ gorsko zadrwiła. Los sprawiōł, iże niy bez ruszanie sie z placu prziszło nōm żyć we pŏru państwach. Niymcy mordowali i wsadzali do wiynziyniŏ za ôpedzynie sie „za Polskõ”, potym Polŏki wsadzali i szkalowali za ôpedzynie sie „za Niymcami”.
Farorz: Dokōnowałŏ sie co pŏrã lŏt. A Wy tyż?
Ślōnzok: Miyndzy rokym 1900 a 1945 Gōrnoślōnzŏk, co narodziōł sie w Cysŏrstwie Austryjŏckim abo w Krōlestwie Prus, po 1918 roku znŏd sie w republice Czechosłowackiej, Rzeczypospolitej Polskij, Republice Weimarskiej. Potym mōg żyć w nazistowskiej Trzecij Rzesze abo Polsce, coby po 1945 roku wszyjscy, kerzi sam ôstali, znŏdli sie w granicach nowyj, „ludowyj” Polski, a tajla zasik w Czechosłowacji. Szło sie potracić…
Farorz: Przełomowy bōł rok 1922. Po strōnie polskij znŏdło sie tedy kole sztwierć milijōna Niymcōw, a po strōnie niymieckij kol. 750 tysiyncy Polŏkōw. Co dziesiōnty Ślōnzŏk.
Ślōnzok: Ôbskarżani byli z tego powodu ô wyzdradã.

Ślonzok wstōwō, biere kryka, podpiyro się, zaświyco wiyncyj /swiatła.

Ślōnzok: W 1922 abo 1923 przijechołech do Tarnowskich Gōr. Ôd 1925 ôstołech sekretŏrza Wydziału Krysowego w Tarnowskich Gōrach. 24 stycznia 1929 ôstołech nōminowany na byrgera Radziōnkowa. 9 lutego 1931 ôstołech ôbrany na byrgermajstra Radziōnkowa. Potym deputyrowany na Syjm III kadyncyje Bezpartyjnego Bloku Spōłprace z Regyrōnkym w latach 1931–1935.
Farorz: „Niy bydziesz ôddŏwoł im pokłonu ani sużōł. Bo Jŏ je żech Pōn, Bōg twōj, Bōg zŏwistny, kŏrajōncy nieprawość fatrōw na synach w trzecij i we sztwŏrtyj gyneracyji – tych, kerzi Mie niynawidzōm”
Ślōnzok: Miōłech służyć Niemcom?
Farorz: „Niy bydziesz pragnōł…”
Ślōnzok: „Niy pragnōłech żōny swojigo bliźnigo…”
Farorz: „Niy bydziesz pragnōł żōny swojigo bliźnigo…
(Farorz wstowo, podnosi rynka i gos) Niy bydziesz pragnōł dōmu swojigo bliźnigo ani jego pola, ani jego niywolnika, ani jego niywolnicy, ani jego karwa, ani jego yjzla, ani żŏdnyj rzeczy, co przinŏleży do bliźnigo twojego!”
(Farorz idzie ku Ślōnzokowi i powtarza drżącym z emocji głosem): Niy bydziesz pragnōł dōmu swojigo bliźnigo ani jego pola, ani żŏdnyj rzeczy, co przinŏleży do bliźnigo twojigo!” „co przinŏleży do twojigo bliźnigo!” A do bliźnigo przinŏleży wszyjsko, co niy je twoje! Co niy je twoje!

Ślōnzok stoi i milczy.

Ślōnzok: Kej Niymcy po napoczyńciu wojny weszli na Gōrny Ślōnsk, potraktowali go za swōj.
Farorz: A bōł Wasz? „Niy bydziesz pragnōł dōmu swojigo bliźnigo ani jego pola…”
Ślōnzok: Ôd 4 marca 1941 podle dekretu Heinricha Himmlera wkludzōno Volkslista. (DVL),
Jedynkami byli snŏżni rasowo Niymcy, co aktywnie spiyrali hitlerowców. Dwōjkã dostŏwali Niymcy pasywni politycznie. Trōjkã nojczyńścij Ślōnzŏki. Sztwōrkã dostały ôsoby pochodzyniŏ niymieckigo, kere cołkowicie sie spolonizowały. Nastympnõ kategoryjōm było już ino „P”, to znaczy „Polŏk”. 16 lutego 1942 roku zarzōndzōno było ôbowiōnzek skŏzaniŏ policyje ôsōb, co niy podały nŏrodowości niymieckij. Dostanie 3 kategoryje DVL było dlŏ Ślōnzŏkōw ôchrōnōm przed wiynziyniym abo ôbozym kōncyntracyjnym.

Ślōnzok siadŏ.

Farorz: Sami uciekliście społym z inkszymi byamtrami wojewōdztwa ślōnskigo do Lwowa, kaj robiliście za portiera. Latym 1940 ruski łagr – do podzimōw 1941, kedy to Wos zwolnili po podpisaniu układu Sikorski-Majski.
Ślōnzok: Dotōrłch na Kaukaz, kaj robiōłch w fabryce ôctu niydaleko Groznego. W czyrwniu 1943 poszōłch do Polskich Siył Zbrojnych w ZSRR.
Farorz: Do szkoły ôficyrōw polityczno-bildōngowych. Potym sztela zastympnika kōmandyra 3 Dywizyje Infanteryje im. Romualda Traugutta.
Farorz: Tyj, co we syptymbrze 1944 chciała pomōc powstańcōm we Warszawie i straciła pōł tysiōnca żołnierzy?
Ślōnzok: Tyj!
Farorz: Co dowodził Stanisław Galicki?
Ślōnzok: Ja.
Farorz: Co się załōmōł psychicznie, bo Ruscy niy pomogli powstacōm?
Ślōnzok: Tak godajom…
Farorz: A wyście kaj…?

Ślōnzok milczy.

Ślōnzok: Do Katowic wrōciōłch w styczniu 1945 już jako podpułkownik. Ôd lutego do marca 1945 bōłch wojewodōm ślōnskim. 14 marca ôstołch piyrszym wicewojewodōm ślōnskim, do 1950.
Za wicewojewody ślōnskiygo powołōłch latym 1945 kōmisyjõ, co podyjmła sie spisu grubiŏrzōw wywiezionych do ZSRR bez Armijõ Czerwōnõ. Spis zawiyrōł 9877 mian. Kōmisyjŏ podyjmła tyż fungowaniŏ zmierzajōnce do zwolniyniŏ deportowanych grubiŏrzōw i jejich powrōt do dōm.
Farorz: „Niy bydziesz gŏdoł przeciw bliźniymu twemu ôszydy” (Pwt 5:20). O tych grubiorzy upomniōł sie Topolski. „Jeźli zobŏczysz zbłąkanego karwa swego brata abo kōnszt myńszego bydła, niy ôdwrōcisz sie ôd nich, atoli zakludzisz jy nazŏd do swego brata” (Pwt 22:1). Topolski potrzabowōł grubiorzy, gruby potrzebowały wōngiel.
Ślōnzok: Ślōnzok to roboczy wōł.

Milczenie.

Farorz: Ślōnzok to wojok!
Ślōnzok: „Wojŏk w niymieckim mōndurze, co prōbowoł sie poddać, niy dycki mōg rachować na niywola. Pŏrunŏstu Ślōnzŏkōw zbiorowyj ucieczce do Rosjan ôstali bez nich wziynci na ôdpytōnki, po czym rozstrzelani.”

Farorz: milczy

Ślōnzŏk: Niymcy na zaczōntku brali ino te modsze roczniki, ftoś w kōńcu musioł sam ôstać robić – gruby, werku i tak dalij. W 43. roku polityka sie jednak zmiyniyła i zaczynto było brać kogo sie dało.

Milczenie.

Farorz: Ôd lutego 1945 czōnek Polskij Partyje Robotniczyj, ôd 1948 w Polskij Zjednoczōnyj Partyje Robotniczyj.
Ślōnzok: „Jeźli zbudujesz nowy dōm, uczynisz na dachu zegrodzynie, byś niy ôciōnżōł swego dōmu krwiōm, keby ftoś z niego ślecioł” (Pwt 22:8).

Milczenie.

Ślōnzok: Wyciepli mie z Polskiej Zjednoczonej Parti Robotniczej skuli sanacyjnyj przeszłości i prōby tworzyniŏ władz administracyjnych ze powstańców ślōnskich.
Do PZPR wrōciōłch we 1960. Franciszek Szlachcic przekŏzoł aktyntasze ze zgrōmadzōnymi przeciwko mie materyjami Edwardowi Gierkowi, kery nakŏzoł jy spŏlić w cołkości przi świadkach..
Farorz: Toście sie zaś mieli dobrze.
Ślōnzok: Gŏdŏł mi starszy Ślōnzŏk: „Czynsto trefiōm sie z ôpinijōm, iże Ślōnzŏki trzimali z Niymcami. Przecã to niyprŏwda! Ludzie niy rozumiōm, iże ôni niy mieli wyjściŏ. Jedyn pedzioł, iże w życiu niy pōdzie do Wehrmachtu, bo czuje sie Polŏkym. Ślōnzŏkym, ale polskim. Tōż udŏwoł: iże guchy, iże z chorobōm psychicznõ. Wysłali go na dwa tydnie do ôboza przechodnigo, do Mysłowic, taki choby przedsiōnek Auschwitz. Gŏdoł, iże jedzynie było „jak na weselu”. Bōł jednak pod stałõ ôbserwacyjōm, w cyle z pryczą, kaj mōg jyno leżeć. Jak mu sie zachciało, to niy mōg pōjść do tōalety. Mioł ściśle wyznaczōne na to godziny. Gŏdoł, iże po tydniu rypōł w dźwiyrze swojij cyle i bachtoł ô to, by go wziōnli do tego Wehrmachtu, bo dużyj tyj tortury psychicznyj już niy strzimie”.
Farorz: Jeźli Ślōnzŏkowi w mōndurze Wehrmachtu „podarziło sie” dostać do niywole alianckiej, mioł szansã trefić do polskij armije. Uwŏżōno jejich za wyszkolonych wojŏkōw, ale niy obdarzano połnym zaufaniym. Przijyńcie do polskigo wojska poprzedzały ôdpytōnku, niyrōwne traktowanie, co budziyło żŏl i rozczarowanie. Dwōch ślōnskich wojŏkōw, w polskim wojsku zabiyło na patrolu swego ôficyra i nazŏd przeszło do Niymcōw. Ôba znali polski tak samo jak rodowite Polŏki i w ôczach przełożōnych durch byli Niymcami.

Ślōnzok: Wojynne losy Gōrnoślōnzŏkōw niy ôstawiajōm wōntōw: wojŏk niy mioł wpływu na swoje przeznaczynie i wybory, w jakich sie znŏd. Kōnsekwyncyjōm dycki ôstŏwała ryalnŏ groźba śmierci: jego abo jego bliskich.
Farorz: Wyście mieli wpływ. Wyście przeżili.
Ślōnzok: Miōłch do kogo! Miōłch dwóch synōw Mariana i Zbigniewa, jak tyż cery Salomea i Bożyna.
Farorz: Zbigniew i Bożena… Poradziliście zadbać.
Ślōnzok: „Zastępująć na ziemi Boskiego Mistrza, który aczkolwiek wszystkich ludzi, nawet grzeszników i niegodnych obejmował bezgraniczną swoją miłością, to jednak szczególniejszą tkliwość serca okazał dzieciom, jakiej wyrazem są te tak bardzo wzruszające słowa: „Dopuśćcie dziatkom iść do mnie”.”
Farorz: Divini illius magistra – O chrzescijańskim wychowaniu młodzieży. Pius XI – 1929. Encyklika. Stōnd to wziyniście.
Ślōnzok: „I tak po pierwsze, z wychowawczym posłannictwem Kościoła przedziwnie się zgadza wychowawcze posłannictwo rodziny, ponieważ i Kościół i rodzina pochodzą od Boga w sposób bardzo do siebie zbliżony. Rzeczywiście, rodzinie w porządku naturalnym Bóg bezpośrednio udziela płodności, początku życia a stąd też początku wychowania dla życia, a zarazem autorytetu, który jest pierwiastkiem ładu.”
Farorz: „Cielesny ojciec po części ma charakter początku, jaki całkowicie znajduje się w Bogu… Ojciec jest początkiem i rodzenia, i wychowania, i karności, i tego wszystkiego, co się odnosi do udoskonalenia ludzkiego życia”. Zatem rodzina ma bezpośrednio od Stwórcy posłannictwo, a stąd też i prawo wychowania potomstwa, prawo którego zrzec się nie można, ponieważ nierozdzielnie łączy się ono ze ścisłym obowiązkiem, prawo wcześniejsze od jakiegokolwiek prawa ludzkiej społeczności, czy państwa, a stąd nietykalne ze strony jakiejkolwiek ziemskiej władzy.”
Carnalis pater particulariter participat rationem principii quae universaliter invenitur in Deo… Pater est principium et generationis et educationis et disciplinae, et omnium quae ad perfectionem humanae vitae pertinent.
Ślōnzok: Prōwda. Tak godoł Thomas de Aquino, świynty Tomasz z Akwinu, doktor kościoła.
Pijōm kawa.
Farorz: „Jedna z ôsōb, co wrōciyła z Kazachstanu ôzprawiała mi prywatnie, jak po zwolniyniu z deportacyje wszyjskich skŏzanych przewieziono do ôboza filtracyjnego w Mysłowicach. Tam przebywali na tak zwanyj ôbserwacyje bez sztyrnŏście dni. Potym ustawiōno było jejich na placu i wyszoł dō nich sowiecki ôficyr, co dugo stoł i ino patrzoł, a potym położōł palec na usta i pogroził palcym. To stykło, iże ta pani milczała bez piyńćdziesiōnt lŏt.
Ślōnzok: Mie sie niy bōli. Bōłch lubiany bez moc spōłprŏcownikōw i społeczyństwo za to, iż ech sie niy wyrōżnioł, a z ludźmi ôzprawioł po ślōnsku. Ludzie docyniyli mie za rozrost jak tyż inicjacyjõ budowy moc ôbiektōw do dzisioj sużōncych miyszkańcōm.
Farorz: Niy robiliście tego sami.
Ślōnzok: Powołōłch do życiŏ Uniwerzytet Ślōnski w Katowicach, zbudowōłch Wojewōdzki Park Kultury, sanatoryjumy we Ustrōniu, Górnośląskie Cyntrum Rehabilitacyje „Repty” we Tarnowskich Gōrach, dokludziōł do wybudowaniŏ hale Spodek.
Farorz: Niy robiliście tego sami.
Ślōnzok: Dostōłch doktorat honoris causa Uniwerzytetu Ślōnskigo…

Farorz: Czowiek z krykōm!
Ślōnzok: Kryka była potrzebnō!

Ślōnzok wstōwo i gasi światło. Słychać w mroku:

Ślōnzok: Wiyncyj grzychōw niy pamiyntōm, za wszyjske barzo żałujã, postanŏwiōm poprawã, proszã ô naukã, pokutã jak tyż rozgrzeszenie. Reklama
Farorz: Teroz bydzie pokuta…
Ślōnzok: Boże, bydź miłościw mie grzysznymu.
Farorz: Bōg Fater Miyłosierdziŏ, co pojednał świat z sobōm, bez śmierć i zmartwychstōnie swojigo Syna zesłał Ducha Świyntego na odpuszczenie grzychōw, niych ci dŏ przebŏczyniŏ i izby, bez posługę Kościoła. I jŏ odpuszczam Ci grzychy, w miano Fatra, Syna i ducha Świyntego.

Farorz klupie we stōł.

Ślōnzok: Amyn.

Farorz: Wysławiajmy Pana, bo je dobry. Wierny: A jego miyłosierdzie trwŏ na wieki.
Pōn odpuścił ci grzychy. Idź w pokoju.
Ślōnzok: Bōg zapłać.
Farorz klupie we stōł na znak, iże idzie ôdejść i społnić swojã pokutã.

Ku pamiyńci:
O. Damiana Henryka Szojdy biblisty katolickiego, tłumacza Pisma Świętego, franciszkanina (OFM), byłego prowincjała franciszkańskiej Prowincji Wniebowzięcia NMP w Katowicach.
Urodził się 1 stycznia 1932. Do franciszkanów wstąpił 15 września 1949. 18 lat pełnił funkcję ministra prowincjalnego swojej własnej prowincji zakonnej (lata 1973-1983 oraz 1991-1998). W tym czasie rozwinięto kontakty z prowincjałami innych prowincji zakonnych, m.in. austriackich i włoskich. Nastąpił również silny rozwój obecności zakonu na terenie byłego Związku Radzieckiego. Był m.in. spowiednikiem w ostatnich latach życia gen. Jerzego Ziętka.
O. Szojda władał biegle językiem niemieckim. Zmarł w 2011 w Centralnym Szpitalu Klinicznym w Katowicach-Ligocie, pochowany w kwaterze franciszkanów na Cmentarzu Komunalnym przy ul. Panewnickiej.

O/powieści górnośląskie z okolic Katowic i Gliwic w Bibliotece Śląskiej, w Bibliotece UJ oraz Kongresu USA i w bibliotekach miejskich oraz w sprzedaży w gliwickiej księgarni Kawka na ulicy Siemińskiego (dawniej J. Wieczorka) i wysyłkowo w górnośląskim wydawnictwie Silesia Progress:
Bestiarium – to dwutomowy górnośląski Faust i Ulisses jednocześnie. Tyle tylko, że w Katowicach – powieść powieści w wielu językach o pięciu rodach oraz kilku bestiach i duchach.
https://www.silesiaprogress.com/pl/p/Bestiarium-I-II-A.-Lubina/1591
– Margott – albo o początku i końcu
https://www.silesiaprogress.com/…/A.-Lubina…/1151
Margott to druga część tryptyku, który rozpoczynają:
– Mimry z mamrami. Hanek i oni (elwry, pamponie, soronie, hadziaje i barbary) – albo o moich przodkach i zadkach.

– trzecią częścią jest: Hanka rajzowanie i szpiclowanie cygaństwa
https://wachtyrz.eu/aleksander-lubina-hanka-rajzowanie-i…/
– Jeden akt po śląsku
https://www.silesiaprogress.com/pl/p/Jeden-akt-po-slonsku-zbior-Aleksander-Lubina/1602
– Siódmak
https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/650486
Kostek
https://www.silesiaprogress.com/pl/p/A.-Lubina-Kostek/1608
O królu… po polsku
https://www.silesiaprogress.com/pl/p/A.-Lubina-O-krolu-dla-dzieci-starych%2C-starszych-i-niestarych/1606
O królu… po górnośląsku (Eugeniusz Kosmała)
https://www.silesiaprogress.com/pl/p/A.-Lubina-O-krolu-dla-dzieci-starych%2C-starszych-i-niestarych-SI/1607
Bajki Hankowe…
http://przeczytalamksiazke.blogspot.com/2020/07/bajki-hankowe-dla-dzieci-grzecznych-i.html
Barbarzyńcy – to formalne i tematyczne nawiązanie do greckiej pieśni żałobnej oraz współczesnej górnośląskiej pieśni dziadowskiej. W przypadku Barbarzyńców mamy do czynienia z pieśniami nowiniarskimi. Są to pieśni dziadowskie omawiające aktualne i/lub historyczne wydarzenia krajowe lub lokalne, zwykle o gwałtownymi lub złowrogim charakterze (rozruchy, wojny, bitwy, klęski naturalne, morderstwa) W tej grupie można odnaleźć zarówno opowieści o bitwach królów jak i wiejskich zbrodniach. Barbarzyńcy mówią zbrodniach i przestępstwach na Górnym Śląsku po roku 1945.Rzeczywistość Barbarzyńców to między innymi skutek skwapliwie wykonywanej dyrektywy:Moskwa 2.VI.1947. K.AA 113 Instrukcji NKWDnNK/003/47https://www.silesiaprogress.com/pl/searchquery/barbarzy%C5%84cy/1/default/5?url=barbarzy%C5%84cy
Pulver Georga Fabera (redakcja} – dzieje kobiet, powieść o sile i czarze żon, matek i córek oraz ich mężczyznach.
https://www.silesiaprogress.com/pl/p/Pulver-Georg-Faber/1581
Paternoster – Honoraty Faber (redakcja) – dzieje nie/zwykłej Górnoślązaczki
https://www.silesiaprogress.com/pl/p/Paternoster-Honorata-Faber/1572
Księga-Ducha-Gór – ostatnie wydane tłumaczenie przedśmiertne Eugeniusz Kosmały
https://www.silesiaprogress.com/pl/p/Carl-Hauptmann-Ksiega-Ducha-Gor/1582
Wielki Janja – Arnolda Ulitza (Aleksander lubinatłumaczenie i redakcja)
https://www.silesiaprogress.com/pl/p/Wielki-Janja-Arnold-Ulitz-oprawa-twarda/1574