Francek Fyrtok 20.01.1921

Wachtyrz prezyntuje ślōnske artykuły ze starych cajtōngōw przepisane do alfabetu ślabikŏrzowego. Trzeba je rozumieć we kōntekście historycznym i niy przedstawiajōm ône ôpiniji ôd redakcyje.

Kochany Hanysie!

Już sie pokozoł regulamin plebiscytowy. Niymcy se myśleli, iże bydōm mogli Gōrnoślōnzakōw golić bez mydła, a tu psińco. Ôni nos downiej zawsze golili bez mydła. A czy wiesz co to znaczy: golić bez mydła? Nasz nieboszczyk stary Miarka padoł iże golić bez mydła to znaczy: „dōjść do celu łatwym sposobym nie narażajōnc sie na koszta”. Tak pedzioł Prusakōm i za to wsadzili go do kozy. Jo to Niymcōm jeszcze roz przipōminōm i jeszcze im na przidatek co inszego powiym ô golyniu.

Byłech roz w Meklymburgii – to jest hyn za Berlinym na Niymcach. Jako porzōndny farpuś poszełech do golarza. Tam na Niymcach golarze nie robiōm mydlin. Jakech sie siodł, golacz wypluł sie na mydło i wio do mojej gymby. Jakech nie skoczył i nie zagnoł żeby go po fōnografie przejechać – ale Niymiec sie cofnōł i bardzo pieknie zaczōnł udać, żebych sie nie gorszył, bo, powiadoł, bauerōw swojich goli tak: nojprzōd napluje na gymba, a potym jeździ po niej mydłym. Przi lepszych ludziach, jak przi mie, to pluje na mydło. Tyn golacz był jednak bildowany, bo abych sie nie zgorszył, zaprosił mie na kawa. I wiesz co mi do niej doł? Kartofli. Takech sie struł z tego, żech myśloł, iże wszystko ze mie wytargo.

Dalszŏ tajla artykułu niżyj

Niymcy se myśleli, iże cały plebiscyt ôcyganiōm. Ale jak jest regulamin plebiscytowy to nie wszystko bydōm poradzili sfałszować. Lo tego tak graniczōm i protestujōm bo sōm protestantami.

Heimattrojery sōm praktisch. Jedyn artysta polski widzioł Niymca, co mioł na karku brodawki. Tyn Niymiec był tak mōndry, że na tych Brodawkach formetla i kraglik zapinoł jak na kneflikach. A że sie człowiek żyni na to z kobietōm, aby mioł wszystke knefle przi galotach, to kto wie, czy Urbanek nie zapino hosyntreglōw na brodawkach, bo sie jakoś nie żyni.

Ulitzka, Quester i Urbanek przigotowujōm nowa nota do koalicyji i zażōndajōm, żeby sie ludzie rodzili z kabsami. Na co te kabsy, to nojlepiej wie Ulitzka i Hörsing. Niymcy ciōngle wyszukujōm ersatze, nie jyno na chleb, na knefliki, na kabsy itd., ale już majōm ersatz i na kobiety: bo na Niymcach kożdy człowiek po trzidziestce jest Eulynburgym. Jak tak dalej pōjdzie, to niymiecke hebamy nie bydōm potrzebowały strajkować.

Moje libsty nie żalōm sie. Jużech downo nie dostoł żodnej skargi. Jak sie libsta skarzi jesl źle, ale jak sie nie skarzi jeszcze jest gorzej, bo sie pewnie coś psujie, abo juz dała laufpas. Nie wiym jaki buks mi wlozł na grzōndka, ale teroz kozdy chce być fyrtokym i dziouchy też. Świat jest inszy niż mo być.

Teroz na ôstatki Niymcy chca sie zleberować, bo to doprowdy lo nich ôstatki na Gōrnym Ślōnsku. Dziouchy co w miynsopuście zrobiōm cōmber babski, muszōm mie zaprosić, a jak mie nie zaproszōm, to kożdo dzioucha ôpisza w „Kocyndrze”. Bydzie im ciepło. Niech se dziouchy nie myślōm, iżech jo jest byleco, joch też u mamulki kluski jodoł. Spiewka powiado: „Kej ôstatki to ôstatki, niech sie cieszōm stare babki”. A jak sie babki cieszyć mogōm, to cieszyć sie może i

Francek Fyrtok.