Francek Fyrtok 13.03.1921
Wachtyrz prezyntuje ślōnske artykuły ze starych cajtōngōw przepisane do alfabetu ślabikŏrzowego. Trzeba je rozumieć we kōntekście historycznym i niy przedstawiajōm ône ôpiniji ôd redakcyje.
Kochany Hanysie!
Zbiero mi sie na kocynderka. Sprzikrziło mi sie moje mieszkanie, bo mieszkōm na gōrze, pod dachym niby w gołymbniku, a niymo schodōw jyno drabinka. Jak mi gospodyni wynajmowała to pōmieszkanie, to pedziała mi, że byda mioł fajny Aussicht, niby widok. I doprowdy mōm widoki roztōmajite, bo w ścianach i dylōwce sōm szpary na palec i na dwa. A nojpiekniejszy widok jest bez dylōwka, ale co to za widok, tego ci nic powiym, bo byś pedzioł mojej libście i mioł bym z niōm ôstuda. Zebych sie chcioł wykludzić skiż dylōwki, to nie, jyno skiż drabinki. Po tej drabinie nie jyno jo właża do mojej izby, ale i dziouchy mojej gospodyni jak idōm po jajca na chlewik. Jo zaś czynsto droźnia te dziouchy skiż tej dylōwki i tōż sie zymściły. Wziyny mi drabinka i bez dwa dni musiołech siedzieć w pōmieszkaniu jak w hereszcie. Tōż musza sie wykludzić, bo drabinki se nie kupia. Żol mi bydzie tej dylōwki, ale niech tam.
Zamieszkołbych w barakach lo ymigrantōw, co je Niymcy budujōm. Ale w barakach sie leży, jak sie mo cholera abo biedrōnki, a jo nie mōm cholery i nie potrzebuja sie iskać. Potym baraki wyglōndajōm jak lauzoleum i pryndko sie spolōm. Nojlepiej naszafna se jako ymigrantka. Naszych ymigrantōw przijedzie cało hołda, to trzeba se bydzie wybrać jako szykowno. Nasze dziouchy, co wyjechały do Westfal urosły a dziōbki majōm jak jabłka. Jo Je znōm. boch był w Botropie, Boer, Ôberhausyn, Altstadyn itd. Ale jak sie ślōnske dziouchy dowiedzōm, iże se chca naszafnōńć jako gryfno ymigrantka, to mi ôczy wydropiōm. A jednak chciołbych se trocha pobłoznować. Ale co tam, jo wszystkim dziouchōm byda wierny, jezi głosować bydōm za Polskōm. Kożdo dzioucha, co bydzie głosować za Polskōm, wydo sie jeszcze w tym roku i dostanie dobrego i tyngego chłopa. Wszystke nasze dziouchy głosować bydōm za Polskōm.
Dalszŏ tajla artykułu niżyj
Inaczy jest u Urbanka. Questera i Ulitzki. Libsty Urbanka i Questera zasztrajkowały skiż tego iże Urbankōw Cōmisaryat plebiszczytowy „hinter Deutschland” jut bankrutuje. Libsta Urbanka głosować bydzie za Polskōm. Skiż tego Urbanek ciōngle sie szkrobie po głowie i potym mo zielōne palce. Ulitzka i Quester pakujōm już swoje łachy, bo 21 marca wyjadōm z Gōrnego Slōnska. Ulitzka tak wyjedzie jak Nieborowski. Ks. Nieborowski ôpuścił fara. kupił se tuzin ślipsōw a drugi tuzin podarowały mu Niymki we Westfalach.
Jo bych libsty nie narożoł na koszta, bo bych tego bez hōnor nie przyniosł. Byłech wczora w parku ôbejrzeć jak wyglōndajōm ôlejandry, a tu trzi moje stare libsty idōm alejōm. Po wesołym prziwitaniu skryńcili by w bok i wiesz kogochmy spotkali? Czterech buksōw z Berlina i Hamburga. Byli to ci sami, co szturmowali łōńskego roku w Katowicach. Ale wtedy ich nasi przegnali kole Bogucic i uciekać musieli bez rzeka Rawa. A iże, jak kożdy na Niymcach, mieli ancugi z papieru, a buty z papyndeklu, toż im to wszystko ôstało w rzece, jyno im ślipsy tak wisiały. Jakech to libstōm ôpedzioł, zaczyny sie głośno śmioć, a buksy chcieli nos zbić. Ale Julcia, wiesz ta, co mie nie chciała i ciōngle bez telefōn godo, umie boksować, szmernyła ci jednego w broda, że sie jak widełka do gōry nogami postawił, a ci insi uciekli. Nie miołech jo roboty. Kopnyła ci go jeszcze roz w Ameryka i wpodł pod sztrasbanka, co zazwyczaj nie jeździ. Z tej uciechy poszli my na kawa i kreple.
Teroz Niymcy rozsyłajōm „Mobilmachungsbefehl” choć to jest zakazane. Joch ci też taki befel dostoł alech im ôdpisoł, iże mie mogōm pohuśtać. Koleks Walek Brōzda też dostoł „Mobilbefehl” choć służył we wojsku pod mostym i żaby żgoł. Ôn se tym befelym zapolił do fajfki, bo nie jest w ciymia bity. Niymcy se myślōm, iże wrōcił rok 14-sty, ale my ich weźniymy na ejinunzwanzig i walić ich bydziymy tuzym, że nie poznajōm marmelady.
W ôstatnim piśmie, jakech ôpisowoł Lyski, wydrukwołeś źle, bo niymiała być godka ô Leśnikach, jyno ô leśniczym Beyerze, co to poradzi gnać kozy Urbankowe. A Lojek w Lyskach jeszcze se nie kupił nowej baraniny, chodzi w niej i bez lato, choć mu Hajmatstroje przajōm.
Hanysie, strugej plecybit, a dziołchōm, jak przidōm w niedziela z mojikiym. dej jajca, abyś dostoł ôd nich na śmiergust fajne kroszōnki.
Francek Fyrtok.
