Fajer, robota, pamiyńć. Regijōnalny jynzyk ślōnski – dyć to niy kōniec!
Ślōnsko godka ze sztatusym regijōnalnego jynzyka. Ja, super, brawo! Tōż:
Roz. Fajrujymy!
Godajōm u nos durch na roztōmajte przipadki z historyje: “Już roz tak bōło!”. Teroz ale mōmy sytuacyjo blank nowo – żodyn roz jeszcze nasza godka niy była tak blisko, coby mieć klarowny, ôficjalny sztatus ôd państwa. Tōż dowōmy pozōr, co sie jeszcze z tym nowym prawym podzieje, zaglōndōmy na polski Synat a prezydynta… ale fajrujymy, bo richtich je czymu.
Dwa. Robiymy!
Same prawo ale nic nōm niy do: to je aże – ale i ino – szansa. Jak naôbkoło nij niy porobiymy do porzōndku, jak jij niy wykorzystōmy, to tak a tak nōm sie ślōnsko godka straci. Niy ino to; jak zrobiymy to źle, sami pōmogymy jij umrzić (“Już roz tak było!” – w inkszych myńszościowych godkach).
Mōmy cołko edukacyjo ślōnskigo a po ślōnsku do zbudowanio, mōmy projekty kulturowe a tōżsamościowe do pochytanio, mōmy robota popularyzatorsko do zrobiynio… Jak to zrobiymy źle, to żodyn tego – legalnego już – ślōnskigo niy bydzie chcioł sie uczyć. Jak to zrobiymy źle, to bydymy uczyć szpotlawyj godki. Jak to zrobiymy źle, to przepultōmy piniōndze, a efektu – wiynkszego bezpieczyństwa ślōnskij godki, przekazowanio jij bajtlōm, sztajgniyńcio jeji kulturowego sztatusu – jak niy było , tak niy bydzie. Tōż… do roboty!
Trzi. Pamiyntōmy!
Sztatus regijōnalnyj godki to je minimum. To je bezma to, co szło szafnōńć już teroz. Trza ale pedzieć, że ślōnskoś to niy ma ino ślōnsko godka! Moc Ślōnzokōw ani po ślōnsku niy godo. I z drugij strōny: bez cołkij tożsamości, bez głymbokij potrzeby, coby po ślōnsku godać niy ino skuli kōmunikacyje, ale tyż skuli tożsamości, skirz wewnyntrznyj potrzeby, niy idzie skutecznie flyjgować myńszościowyj godki.
Tōż niy śmiymy dać se pedzieć, że już mōmy, co my chcieli – i szlus. Na kultura ôd ślōnskij myńszości etnicznyj skłodo sie niy ino godka, ale i kultura, historyjo, zwyki, pamiyńć… a nojwiyncyj ta myśl: my sōm Ślōnzoki. Ślōnzoki, a niy Poloki, co używajōm ślōnskigo regijōnalnego jynzyka.
Toć, sprawa regijōnalnyj ślōnskij godki łōnczy i tych z nos, co sie majōm za etnicznych Ślōnzokōw, i tych, do kierych Slōnzok to regijōnalny Polok, a tych, co majōm to w sercach poukłodane jeszcze inaczyj. Ale na godce bycie Ślōnzokiym sie ani niy zaczyno, ani niy kōńczy: dopiyro sztatus etnicznyj myńszości dowo Ślōnzokōm dobro rōma i dobre sparcie we prawie.
Dalij!
Tōż przi tym naszym świyńcie, podziynkowaniach i radości, a zaroz tyż przi (mōm nadzieja) robocie, pamiyntejmy: szafli my cosik nowego, w co moc z nos ani niy wierziło, ale nasza drōga je dugszo. Teroz pofajrujmy, a zaroz idymy dalij, pra?
Dyć! 🙂 Dalij sōm my aktiv!