Ewa Grzesik: Hoszanie w Studziennej
Witōm Wos wszystkich piknie.
Po dwōch latach pandymi Coronawirusa, dystansōw i izolacjōw społecznych, maseczkowych nakazōw i narzucanych kwarantannōw, nadeszła wreszcie wiosna, a razym z niōm Świynta Wielkanocne, wolne ôd strachu przed chorobskiym i kar za łamanie zalecanych ôbostrzeń. Pełni radości i nadziei, wracōmy pomału do normalności, ale jeszcze durch ôstrożnie bo lepij zawsze dmuchać na zimne.
Świynta Wielkanocne ôbfitujōm w roztōmańte tradycje i zwyczaje, kiere miyszajom sie z kościelnymi obrzyndami, ale z kuli tej zakażnej choroby nie mogli my sie ôstatnio za fest z nimi folgować. Po długim czasie stagnacji z radościōm pōdymy do kościoła z Palmōm Wielkanocnōm, w Wielko Sobota poświyncymy pokarmy w piyknie ôbstrojonym koszyczku, a w nim malowane kroszōnki, baranek i inne dobroci. W Lany Piyndziałek nareszcie frelki bydōm mogły wyglōndać na karlusōw, kierzy przidōm je poloć zaroz z samego rana. Zwyczaje te wszyscy znōmy i nie wyôbrażōmy sie bez nich Swiōnt Wielkanocnych, ale jest pewien zwyczaj kiery ôbchodzōny jest już raczyj lokalnie i pamiyntajōm go dobrze starsze ôsoby. To w małej miejscowości Studzienna koło Raciborza, dwie niedziele przed Wielkanocōm, małe dziołszki kiere nie były jeszcze w pierwszej komunii świyntej, chodzōm po dōmach ôdwiedzajōnc rodzina i sōmsiadōw z zielōnym goikiym. Zwyczaj tyn nazywany tu jest hoszaniem ôd słōw piosynki, kiero bajtle śpiywajōm przed drzwiami ôdwiedzanych dōmōw.
„Hoszu, hoszu, hoszu siedzi panna w koszu. W zielōnym wianku, w srebrnym pieszczōnku. Nasz Goik zielōny, piyknie ustrojōny. U naszego Pana stojōm kōniki, co wołajōm siana. Wstowej pachołku, dej kōniczkom siana, a se jeszcze wyśpisz do białego rana”.
Dalszŏ tajla artykułu niżyj
Ta horanka mo roztōmańte wersje, inaczej śpiywo, oma, inaczej mama idzie powiedzieć „ Co wieś to pieśn…”
Goik to pora nazbiyranych zielōnych gałōnzek, kiere sōm piknie ôbstrojōne kolorowymi szlajfkami, bibułkami i inkszymi cudami, tak coby piyknie to wyglōndało i furgało na wietrze. Nikiere źrōdła podajōm tyż, że Goik jest przedchrześcijańskōm tradycjōm i symbolizuje nadejście wiosny[1].
Za tako uciecha i radość przyniesiōno pod same drzwi, bajtle ôd gospodarzy dostowajōm jakieś maszkiety do przyniesiōnego ze sobōm koszyczka. Ta tradycja jest w rodzinnych dōmach przekazywano przez pokolenia i jest ważnym elementym w tworzeniu wiynzi rodzinnych i miyndzysōmsiedzkich. Ta mało wioska Studzienno to dlo mnie tako heklowano korōnkowo serwetka, a czamu tak? Gabriela Anna Kańtor pisarka o tematyce ślonskiej, w jednej ze swoich książek pod tytułem” KORONKI Z PŁATKÓW ŚNIEGU”, porōwnuje nasza tożsamość do pieknych koronek, ale bez naszego zaangażowania i dbałości ô nia, mogōm zniknōnć jak tytułowe płatki śniegu[2]. Może latoś już nie zdōnżycie, ale na bezrok wybiercie sie do swoich rodzin z zielōnym Goikiem ku radości tych najmłodszych i starszych, bo ô to przeca sie rozchodzi w Swiyntach Wielkanocnych.
Wesołego Alleluja!
.[1] https://teatrnn.pl/leksykon/tagi/pl/ (dostęp: 7.04.2022)
[2] G.A. Kańtor, „Koronki z płatków śniegu”, Drukarnia Wydawnicza im. W.L. Anczyca, Kraków, 2017.