Deklaracja Radzionkowska Gabriela Tobora i Aleksandra Lubiny
Radzionków, 28 sierpnia 2023
28 sierpnia w Urzędzie Miejskim Radzionkowa spotkali się dr Gabriel Tobor i Aleksander Lubina z KTG Karasol. Uzgodniliśmy szczegóły współpracy.
W ramach Deklaracji Radzionkowskiej ogłosiliśmy dwa konkursy:
– REGULAMIN KONKURSU NA SCENARIUSZ LEKCJI O ŚLĄSKU;
– KONKURS NA OPRACOWANIE LEKTURY PO ŚLĄSKU z uwzględnieniem aktualniej Podstawy Programowej.
Trzeci zapowiemy z końcem października – początkiem listopada. W tym terminie będzie miało miejsce spotkanie zainteresowanych konkursami z panem dr Gabrielem Toborem burmistrzem Radzionkowa.
W roku szkolnym 2023/24 będziemy kontynuować op cykl: Współczesna edukacja na Górnym Śląsku. Edukacja regionalna i język regionalny w ramach obowiązującej podstawy programowej.
Cykl składa się z 40 części z podaniem rozwiązań praktycznych oraz literatury przedmiotu.
Działanie uwieńczy konferencja: Deklaracja Radzionkowska – Współczesna edukacja na Górnym Śląsku w roku szkolnym 2023/2024.
******
REGULAMIN KONKURSU NA OPRACOWANIE LEKTURY PO ŚLĄSKU
z uwzględnieniem aktualniej Podstawy Programowej
- 1
- Organizatorami konkursu są Klub Twórców Górnośląskich KARASOL ORAZ Fundacja Nauki i Kultury na Śląsku, zwani dalej Organizatorem.
- Przedmiotem konkursu jest wykorzystanie na lekcji przedmiotu ogólnokształcącego, zajęć pozalekcyjnych, podczas pracy własnej fragmentu lub w całości lektury obowiązkowej, dodatkowej lub wybranej przez nauczyciela po śląsku.
- Celem konkursu jest wyłonienie laureatów – nauczycielek/nauczycieli oraz/lub uczennic/uczniów, którzy zaproponują najciekawsze rozwiązanie, oraz zachęcenie nauczycielek i nauczycieli do zastosowania innowacji, programów i/lub scenariuszy lekcyjnych z wykorzystaniem lektury obowiązkowej, dodatkowej lub wybranej przez nauczyciela po śląsku.
- 2
- Konkurs skierowany jest do nauczycielek i nauczycieli oraz uczennic i uczniów przedszkoli i wszystkich typów szkół oraz placówek kulturalnych i oświatowych działających na terenie Rzeczpospolitej Polskiej, a zwłaszcza do szkół działających na Górnym Śląsku.
- Każdy z uczestników może nadesłać dowolną liczbę prac.
- Praca konkursowa musi zawierać
- a) imię nazwisko autora
- b) temat przeprowadzonej/go lekcji/zajęć/innowacji/programu autorskiego
- c) nazwę przedmiotu/zajęć
- f) metody pracy
- Prace konkursowe należy przesłać do 20.11.2023 r. (włącznie).
- Dokumentację wraz z wypełnionym załącznikami nr 1 i 2 należy dostarczyć:
– w formie wydruku (osobiście lub pocztą na adres: Urząd Miasta Radzionków ul. Męczenników Oświęcimia 42, 41-922 Radzionków , z dopiskiem na kopercie
“ KONKURSU NA OPRACOWANIE LEKTURY PO ŚLĄSKU“,
decyduje data stempla pocztowego)
- Autor scenariusza jest zobowiązany do podania danych kontaktowych: imię i nazwisko,
nauczany przedmiot, szkoła, telefon kontaktowy, e-mail.
- Zgłoszona do konkursu praca nie może być wcześniej nigdzie publikowana, a zgłaszający
uczestnik musi być jej autorem.
- Wyniki konkursu zostaną ogłoszone na stronie internetowej wachtyrz.eu
- Prace zostaną opublikowane w formie publikacji online i w miarę możliwości Organizatora jako podręcznik dla nauczycieli.
- Na zwycięzców czekają dyplomy i nagrody rzeczowe.
- Ogłoszenie wyników konkursu nastąpi nie później niż 2 stycznia 2024 r.
- Wręczenie nagród zwycięzcom nastąpi w marcu 2024 r.
- 3
- Oceny prac oraz wyboru laureatów i wyróżnień dokona jury konkursu składające się z osób wyznaczonych przez Organizatorów.
- Podczas oceny prac będą brane następujące czynniki:
- b) zgodność z celami konkursu (1-10 pkt.)
- c) zastosowanie nowoczesnych metod nauczania (1-10 pkt.)
- g) własnoręcznie przygotowane pomoce dydaktyczne. (1-10 pkt.)
- Decyzje jury są ostateczne i nie przysługuje od nich odwołanie
- 4
1.Uczestnicy przystępujący do konkursu są zobowiązani nie nadsyłać prac, które naruszają prawa do wizerunku lub praw autorskich osób trzecich.
- Uczestnicy konkursu ponoszą pełną i wyłączną odpowiedzialność wobec osób, których prawa naruszyli.
- Uczestnicy konkursu są zobowiązani do wypisania, z których publikacji i źródeł korzystali.
- 5
- Uczestnik konkursu, poprzez udział w nim, wyraża zgodę na nieodpłatne wykorzystywanie przez organizatora zgłoszonej pracy, z poszanowaniem autorskich praw osobistych autora do celów związanych z organizacją, przebiegiem, promocją konkursu.
- Autorzy zgłoszonych do konkursu prac udzielają Organizatorom nieodpłatnego i bezterminowego zezwolenia na ich wykorzystanie z poszanowaniem autorskich praw osobistych.
- Przekazanie pracy konkursowej oznacza jednocześnie, że przekazujący oświadcza, iż nie narusza ona praw osób trzecich (w szczególności praw majątkowych i autorskich).
- 6
1.Uczestnik wyraża zgodę na przetwarzanie danych osobowych zgodnie z rozporządzeniem
Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) dalej „RODO” dla celów związanych z przeprowadzeniem konkursu przez Organizatorów, w tym w szczególności w celach komunikacyjnych, naukowych, dydaktycznych, statystycznych.
- Uczestnik konkursu podaje swoje dane osobowe dobrowolnie.
- Uczestnik konkursu wyraża zgodę na przetwarzanie przez Organizatorów swych danych
osobowych w celach związanych z organizacją konkursu.
- Na zasadach przewidzianych przepisami w/w ustawy o ochronie danych osobowych
Uczestnik konkursu ma prawo dostępu do swoich danych, ich poprawiania oraz żądania
zaprzestania ich przetwarzania.
- Żądanie zaprzestania przetwarzania danych osobowych jest równoznaczne z rezygnacją
z udziału w konkursie.
- Administratorem danych osobowych są Organizatorzy.
- Przystępując do konkursu, każdy uczestnik akceptuje postanowienia niniejszego
regulaminu i jego warunki.
- 7
- Prace zgłoszone do konkursu pozostaną w zbiorach Organizatorów.
- Organizatorzy, w uzasadnionych przypadkach, zastrzegają sobie możliwość odwołania konkursu w czasie jego trwania oraz zmiany liczby przyznanych nagród.
- W przypadku odwołania konkursu nadesłane prace nie będą wykorzystywane przez Organizatorów.
- We wszystkich sprawach nieuregulowanych niniejszym regulaminem decyzje podejmują
Organizatorzy.
ZAŁĄCZNIK NR 1
KARTA ZGŁOSZENIA PRACY KONKURSOWEJ
TYTUŁ SCENARIUSZA:
IMIĘ I NAZWISKO NAUCZYCIELA (opiekuna pracy):
E-MAIL:
NR TELEFONU:
NAZWA I ADRES PLACÓWKI (EW. PRYWATNY):
Informuję, że zapoznałam się/zapoznałem się i w pełni akceptuję regulamin konkursu.
Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych
…………………………………………………..
podpis uczestnika (lub opiekuna pracy)
ZAŁĄCZNIK NR 2
Zgoda na utrwalenie na zdjęciach i nagranie wideo wizerunku oraz jego wykorzystanie
Ja, niżej podpisany/podpisana ……………………………………………… (imię i nazwisko)
wyrażam zgodę na utrwalenie na zdjęciach i nagranie wideo mojego wizerunku oraz jego bezterminowe wykorzystanie/utrwalenie na zdjęciach i nagranie wideo na stronie internetowej Organizatora, w materiałach informacyjno-edukacyjnych w wersji papierowej i elektronicznej oraz w mediach społecznościowych.
Oświadczam, że niniejsza zgoda jest udzielona nieodpłatnie, bez ograniczeń czasowych i terytorialnych. Niniejsze wyrażenie zgody na utrwalenie na zdjęciach i nagranie wideo wizerunku i jego wykorzystanie jest równoznaczne z wyrażeniem zgody na przetwarzanie danych osobowych w postaci mojego wizerunku/wizerunku mojego niepełnoletniego dziecka/wizerunku mojego niepełnoletniego podopiecznego.
Oświadczam, że zapoznałem/zapoznałam się z klauzulą informacyjną o przetwarzaniu danych osobowych załączoną do niniejszej zgody na utrwalenie na zdjęciach i nagranie wideo wizerunku oraz jego wykorzystanie.
………………………………………………
Data i czytelny podpis uczestnika (opiekuna prawnego)
Klauzula informacyjna o przetwarzaniu danych osobowych do zgody na utrwalenie na
zdjęciach i nagranie wideo wizerunku oraz jego wykorzystanie:
Stosownie do art. 13 ust. 1 i 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych), dalej „RODO”, zostałem poinformowany / zostałam poinformowana, że:
- Administratorem danych osobowych uczestnika konkursu w rozumieniu przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE)2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) dalej „RODO” są Organizatorzy.
- Dane osobowe uczestnika Konkursu będą przetwarzane w celu przeprowadzenia i promocji Programu, a w przypadku otrzymania nagrody lub wyróżnienia – publikacji danych laureata na stronach internetowych oraz w mediach społecznościowych należących do Organizatorów, a także w mediach na podstawie prawa prasowego.
- Podstawą prawną przetwarzania danych osobowych uczestnika jest:
- a) udzielona zgoda na udział w konkursie (art. 6 ust. 1 lit. a RODO).
- b) prawnie uzasadniony interes Administratora (art. 6 ust. 1 lit. f RODO) –
ustalenie lub dochodzenie ewentualnych roszczeń lub obrony przed takimi roszczeniami przez Administratora, kontakt z uczestnikami konkursu.
- c) wypełnianie obowiązków prawnie ciążących na Administratorze – obowiązki prawne wynikające w szczególności z prawa podatkowego, w przypadku uzyskania nagrody przez uczestnika konkursu (art. 6 ust. 1 lit. c RODO).
- Odbiorcami danych osobowych uczestników Konkursu będą te podmioty, którym mamy obowiązek przekazywania danych na gruncie obowiązujących przepisów prawa, nasi pracownicy, partnerzy a także podmioty świadczące na naszą rzecz usługi na podstawie umów powierzenia przetwarzania danych (w szczególności usługi IT).
- Dane osobowe nie będą przetwarzane w sposób zautomatyzowany, nie będą profilowane. Nie będą przekazywane do państw trzecich i organizacji międzynarodowych z zastrzeżeniem ponadnarodowego charakteru social media takich jak Facebook i Youtube.
- Dane przetwarzane na podstawie zgody będą przetwarzane do momentu jej wycofania jednakże bez wpływu na ich przetwarzanie przed wycofaniem zgody.
- Podanie danych osobowych jest dobrowolne, jednakże ich niepodanie spowoduje, że udział w konkursie nie będzie możliwy.
- Uczestnikowi konkursu przysługują następujące prawa:
- prawo dostępu do treści danych, na podstawie art. 15 RODO,
- prawo do sprostowania danych, na podstawie art. 16 RODO,
- prawo do usunięcia danych, na podstawie art. 17 RODO,
- prawo do ograniczenia przetwarzania danych, na podstawie art. 18 RODO,
- Uczestnikowi konkursu przysługuje prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego – Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych, jeśli uzna, że przetwarzanie danych osobowych odbywa się z naruszeniem przepisów RODO.
LEKTURY z listy lektur MEN
SZKOŁA PODSTAWOWA klasy 4-6
Lektury obowiązkowe:
3) René Goscinny, Jean-Jacques Sempé, Mikołajek (wybór opowiadań);
11) John Ronald Reuel Tolkien, Hobbit, czyli tam i z powrotem
15) Biblia: stworzenie świata i człowieka oraz wybrane przypowieści ewangeliczne, w tym o siewcy, o talentach, o pannach roztropnych, o miłosiernym
Samarytaninie;
17) Wybrane baśnie polskie i europejskie, w tym: Charles Perrault, Kopciuszek,
Aleksander Puszkin, Bajka o rybaku i rybce;
Lektury uzupełniające (obowiązkowo dwie w każdym roku szkolnym), na przykład:
3) Lewis Carroll, Alicja w Krainie Czarów;
lub inne utwory literackie i teksty kultury wybrane przez nauczyciela
SZKOŁA PODSTAWOWA klasy 7-8
Lektury obowiązkowe:
1) Charles Dickens, Opowieść wigilijna;
7) Antoine de Saint-Exupéry, Mały Książę;
Lektury uzupełniające (obowiązkowo dwie w każdym roku szkolnym), na przykład:
lub inne utwory literackie i teksty kultury wybrane przez nauczyciela
SZKOŁA PONADPODSTAWOWA
Lektura obowiązkowa – Zakres podstawowy
1) Biblia, w tym fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi, Hioba, Księgi Koheleta, Pieśni nad Pieśniami, Księgi Psalmów, Apokalipsy wg św. Jana;
2) Jan Parandowski, Mitologia, część I Grecja;
Lektura uzupełniająca – Zakres podstawowy
…lub inne utwory literackie wybrane przez nauczyciela….
Lektura uzupełniająca – Zakres rozszerzony
Wolter, Kandyd (fragmenty).
Lista lektur (po ślōnsku)
(Podstawa Programowa szkół podstawowych i ponadpodstawowych)
- René Goscinny, Jean-Jacques Sempé – Mikołojek
tłumaczenie: Grzegorz Buchalik,
Dodatek: płyta CD oraz tekst na w plikach MP3.
- A. Milne – Niedźwiodek Puch tłumaczenie: Grzegorz Kulik,
Dodatek: słowniczek i audiobook
- Lewis Carroll – Przigody ôd Alicyje we Kraju Dziwōw
tłumaczenie: Grzegorz Kulik
Dodatek: audiobook
- Antoine de Saint-Exupery – Mały Princ + audiobook –
Tłumaczenie: Grzegorz Kulik
Dodatek: audiobook –
- R. R. Tolkien – Hobit, abo tam i nazad
tłumaczenie: Grzegorz Kulik
- Charles Dickens “Godniŏ pieśń” (A Christmas Carol” (pol. “Opowieść wigilijna”)
tłumaczenie: Grzegorz Kulik
- Ajschylos – Prōmytojs przibity
tłumaczenie: Zbigniew Kadłubek
- Nowy testament po ślōnsku
tłumaczenie: Gabriel Tobor
- Wolter – Kandyd
tłumaczenie: Eugeniusz Kosmała
Wybór poezji w tłumaczeniu na śląski wg Mirosława Syniawy.
W tym: Horacy, Angelus Silesius, William Blake, Iwan Kryłow, Joseph Von Eichendorff, John Keats, Henry David Thoreau, Giacomo Zanella, Frédéric Mistral, Rosalia De Castro, Jaroslav Vrchlický, William Butler Yeats, Patrick Henry Pearse, Osip Mandelsztam, Siergiej Jesienin
Dodatkowo e-book
- DANTE I INKSI I JESZCZE INKSI – Światowŏ poezyjŏ po ślōnsku
tłumaczenie: Mirosław Syniawa
W wyborze zjdujemy: Hōmera, Katullusa, Han Shana, Matsuo Bashō i Bolesława Leśmiana. Oraz poetycke utwory ze staroindyjskij „Rigwedy” i starochińskij „Ksiyngi Pieśni”.
- Wiersze i śpiywki Roberta Burnsa REMEMBER TAM O’SHANTER’S MARE – SPŌMNIJCIE SE TAMOWÃ KLACZKÃ
tłumaczenie: Mirosław Syniawa
(poezja romantyczna)
******
REGULAMIN KONKURSU NA SCENARIUSZ LEKCJI O ŚLĄSKU
- 1
- Organizatorami konkursu są
Klub Twórców Górnośląskich KARASOL
oraz
Fundacja Nauki i Kultury na Śląsku,
zwani dalej Organizatorem.
- Przedmiotem konkursu jest opracowanie scenariusza lekcji przedmiotowej (przede wszystkim obejmujących problematykę zawartą w podstawie programowej z matematyki, chemii, fizyki, astronomii, wychowania fizycznego i religii, ale także z historii, j. polskiego, języków obcych, informatyki, muzyki, plastyk, podstaw przedsiębiorczości lub wychowawczej z elementami nauczania środowiskowego.
- Celem konkursu jest przeprowadzenie lekcji/zajęć o Śląsku w ramach podstawy programowej i upowszechnienie tego rozwiązania.
Oczywiście Organizator wyłoni laureatów – nauczyciela oraz ucznia, który zaproponuje najciekawszy scenariusz lekcji, oraz zachęcenie nauczycieli do tworzenia autorskich propozycji dydaktycznych z wykorzystaniem języka śląskiego.
Premiowane będzie uwzględnienie kompetencji kluczowych.
- 2
- Konkurs skierowany jest do nauczycieli oraz uczniów wszystkich typów szkół oraz placówek kulturalnych działających na terenie Rzeczpospolitej Polskiej , a zwłaszcza do instytucji oświatowych działających na terenie Górnego Śląska
- Każdy z uczestników może nadesłać dowolna liczbę prac.
- Praca konkursowa musi zawierać
- a) imię nazwisko autora
- b) temat lekcji/zajęć
- c) nazwę przedmiotu/zajęć
- d) adresatów lekcji/zajęć
- f) metody pracy
- g) pomoce dydaktyczne
- Prace konkursowe należy przesłać do 20.11.2023 r. (włącznie).
- Scenariusz wraz z wypełnionym załącznikami nr 1 i 2 należy dostarczyć:
– w formie wydruku (osobiście lub pocztą na adres: Urząd Miasta Radzionków ul. Męczenników Oświęcimia 42, 41-922 Radzionków , z dopiskiem na kopercie “Konkurs na scenariusz”, decyduje data stempla pocztowego),
- Autor scenariusza jest zobowiązany do podania danych kontaktowych: imię i nazwisko, szkoła, telefon kontaktowy, e-mail.
- Zgłoszona do konkursu praca nie może być wcześniej nigdzie publikowana, a uczestnik korsu musi być jej autorem.
- Wyniki konkursu zostaną ogłoszone na stronie internetowej wachtyrz.eu oraz stronach partnerów konkursu.
- Zwycięskie prace zostaną opublikowane w formie publikacji online i w miarę możliwości Organizatora jako podręcznik dla nauczycieli.
- Na zwycięzców czekają dyplomy i nagrody rzeczowe.
- Ogłoszenie wyników konkursu nastąpi nie później niż 2 stycznia 2024 r.
- Wręczenie nagród zwycięzcom nastąpi w marcu 2024 r.
- 3
- Oceny prac oraz wyboru laureatów i wyróżnień dokona jury konkursu składające
się z osób wyznaczonych przez Organizatorów.
- Podczas oceny prac będą brane następujące czynniki:
- b) zgodność z celami konkursu (1-10 pkt.)
- c) zastosowanie nowoczesnych metod nauczania (1-10 pkt.)
- g) własnoręcznie przygotowane pomoce dydaktyczne. (1-10 pkt.)
- Decyzje jury są ostateczne i nie przysługuje od nich odwołanie.
- 4
1.Uczestnicy przystępujący do konkursu są zobowiązani nie nadsyłać prac, które naruszają prawa do wizerunku lub praw autorskich osób trzecich.
- Uczestnicy konkursu ponoszą pełną i wyłączną odpowiedzialność wobec osób, których prawa naruszyli.
- Uczestnicy konkursu są zobowiązani do wypisania, z których publikacji i źródeł korzystali.
- 5
- Uczestnik konkursu, poprzez udział w nim, wyraża zgodę na nieodpłatne wykorzystywanie przez organizatora zgłoszonej pracy, z poszanowaniem autorskich praw osobistych autora do celów związanych z organizacją, przebiegiem, promocją konkursu.
- Autorzy zgłoszonych do konkursu prac udzielają Organizatorom nieodpłatnego i bezterminowego zezwolenia na ich wykorzystanie z poszanowaniem autorskich praw osobistych.
- Przekazanie pracy konkursowej oznacza jednocześnie, że przekazujący oświadcza, iż nie narusza ona praw osób trzecich (w szczególności praw majątkowych i autorskich).
- 6
1.Uczestnik wyraża zgodę na przetwarzanie danych osobowych zgodnie z rozporządzeniem
Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie
ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie
swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne
rozporządzenie o ochronie danych) dalej „RODO” dla celów związanych z
przeprowadzeniem konkursu przez Organizatorów, w tym w szczególności w celach
komunikacyjnych, naukowych, dydaktycznych, statystycznych.
- Uczestnik konkursu podaje swoje dane osobowe dobrowolnie.
- Uczestnik konkursu wyraża zgodę na przetwarzanie przez Organizatorów swych danych
osobowych w celach związanych z organizacją konkursu.
- Na zasadach przewidzianych przepisami w/w ustawy o ochronie danych osobowych
Uczestnik konkursu ma prawo dostępu do swoich danych, ich poprawiania oraz żądania
zaprzestania ich przetwarzania.
- Żądanie zaprzestania przetwarzania danych osobowych jest równoznaczne z rezygnacją
z udziału w konkursie.
- Administratorem danych osobowych są Organizatorzy.
- Przystępując do konkursu, każdy uczestnik akceptuje postanowienia niniejszego
regulaminu i jego warunki.
- 7
- Prace zgłoszone do konkursu pozostaną w zbiorach Organizatorów.
- Organizatorzy, w uzasadnionych przypadkach, zastrzegają sobie możliwość odwołania konkursu w czasie jego trwania oraz zmiany liczby przyznanych nagród.
- W przypadku odwołania konkursu nadesłane prace nie będą wykorzystywane przez Organizatorów.
- We wszystkich sprawach nieuregulowanych niniejszym regulaminem decyzje podejmują
Organizatorzy.
ZAŁĄCZNIK NR 1
KARTA ZGŁOSZENIA PRACY KONKURSOWEJ
TYTUŁ SCENARIUSZA:
IMIĘ I NAZWISKO NAUCZYCIELA (opiekuna pracy):
E-MAIL:
NR TELEFONU:
NAZWA I ADRES PLACÓWKI (EW. PRYWATNY):
Informuję, że zapoznałam się/zapoznałem się i w pełni akceptuję regulamin konkursu.
Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych
…………………………………………………..
podpis Uczestnika (lub opiekuna pracy)
ZAŁĄCZNIK NR 2
Zgoda na utrwalenie na zdjęciach i nagranie wideo wizerunku oraz jego wykorzystanie
Ja, niżej podpisany/podpisana ……………………………………………… (imię i nazwisko)
wyrażam zgodę na utrwalenie na zdjęciach i nagranie wideo mojego wizerunku oraz jego bezterminowe wykorzystanie/utrwalenie na zdjęciach i nagranie wideo na stronie internetowej Organizatora, w materiałach informacyjno-edukacyjnych w wersji papierowej i elektronicznej oraz w mediach społecznościowych.
Oświadczam, że niniejsza zgoda jest udzielona nieodpłatnie, bez ograniczeń czasowych i terytorialnych. Niniejsze wyrażenie zgody na utrwalenie na zdjęciach i nagranie wideo wizerunku i jego wykorzystanie jest równoznaczne z wyrażeniem zgody na przetwarzanie danych osobowych w postaci mojego wizerunku/wizerunku mojego niepełnoletniego dziecka/wizerunku mojego niepełnoletniego podopiecznego.
Oświadczam, że zapoznałem/zapoznałam się z klauzulą informacyjną o przetwarzaniu danych osobowych załączoną do niniejszej zgody na utrwalenie na zdjęciach i nagranie wideo wizerunku oraz jego wykorzystanie.
………………………………………………
Data i czytelny podpis uczestnika (opiekuna prawnego)
Klauzula informacyjna o przetwarzaniu danych osobowych do zgody na utrwalenie na
zdjęciach i nagranie wideo wizerunku oraz jego wykorzystanie:
Stosownie do art. 13 ust. 1 i 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych), dalej „RODO”, zostałem poinformowany / zostałam poinformowana, że:
- Administratorem danych osobowych uczestnika konkursu w rozumieniu przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE)2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) dalej „RODO” są Organizatorzy.
- Dane osobowe uczestnika Konkursu będą przetwarzane w celu przeprowadzenia i promocji Programu, a w przypadku otrzymania nagrody lub wyróżnienia – publikacji danych laureata na stronach internetowych oraz w mediach społecznościowych należących do Organizatorów, a także w mediach na podstawie prawa prasowego.
- Podstawą prawną przetwarzania danych osobowych uczestnika jest:
- a) udzielona zgoda na udział w konkursie (art. 6 ust. 1 lit. a RODO).
- b) prawnie uzasadniony interes Administratora (art. 6 ust. 1 lit. f RODO) –
ustalenie lub dochodzenie ewentualnych roszczeń lub obrony przed takimi roszczeniami przez Administratora, kontakt z uczestnikami konkursu.
- c) wypełnianie obowiązków prawnie ciążących na Administratorze – obowiązki prawne wynikające w szczególności z prawa podatkowego, w przypadku uzyskania nagrody przez uczestnika konkursu (art. 6 ust. 1 lit. c RODO).
- Odbiorcami danych osobowych uczestników Konkursu będą te podmioty, którym mamy obowiązek przekazywania danych na gruncie obowiązujących przepisów prawa, nasi pracownicy, partnerzy a także podmioty świadczące na naszą rzecz usługi na podstawie umów powierzenia przetwarzania danych (w szczególności usługi IT).
- Dane osobowe nie będą przetwarzane w sposób zautomatyzowany, nie będą profilowane. Nie będą przekazywane do państw trzecich i organizacji międzynarodowych z zastrzeżeniem ponadnarodowego charakteru social media takich jak Facebook i Youtube.
- Dane przetwarzane na podstawie zgody będą przetwarzane do momentu jej wycofania jednakże bez wpływu na ich przetwarzanie przed wycofaniem zgody.
- Podanie danych osobowych jest dobrowolne, jednakże ich niepodanie spowoduje, że udział w konkursie nie będzie możliwy.
- Uczestnikowi konkursu przysługują następujące prawa:
- prawo dostępu do treści danych, na podstawie art. 15 RODO,
- prawo do sprostowania danych, na podstawie art. 16 RODO,
- prawo do usunięcia danych, na podstawie art. 17 RODO,
- prawo do ograniczenia przetwarzania danych, na podstawie art. 18 RODO,
- Uczestnikowi konkursu przysługuje prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego – Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych, jeśli uzna, że przetwarzanie danych osobowych odbywa się z naruszeniem przepisów RODO.
Obecne uwarunkowania prawne umożliwiają edukację środowiskową (regionalną) i językową w zapisach podstawy programowej zarówno w przedszkolach, szkole podstawowej, jak i w szkołach ponadpodstawowych oraz pozainstytucjonalnie w bibliotekach, domach kultury i stowarzyszeniach:
- W ramach uczenia się zorientowanego/skoncentrowanego na ucznia/uczniu (Learner Centred Learning/Teaching/Education) należy stosować metody projektu, edukacji rówieśniczej i międzypokoleniowej, uczenia się przez nauczanie (LdL/LbT), zintegrowanego uczenia się języka i przedmiotów ogólnokształcących (CLIL), uczenia się przez działanie (learning by doing) w praktyce lekcyjnej i pozalekcyjnej.
- Innowacje pedagogiczne oraz autorskie programy nauczania prowadzą do obowiązującej w oświacie indywidualizacji nauczania oraz do ubiegania się o granty i certyfikaty, w tym Europejski Certyfikat Innowacyjności w Nauczaniu/Uczeniu się Języka (ELL).
- Nauczanie/uczenie się języka (także w dwujęzycznym lub wielojęzycznym krajobrazie kulturowym) powinno odbywać się w oparciu o sprawdzonej jakości teksty, czyli przy wykorzystaniu tekstów/podręczników obudowanych (książka plus nagranie audio).
- Takimi materiałami są znajdujące się na liście lektur szkoły podstawowej i średniej: Mikołajek, Alicja w krainie czarów, Mały książę, Opowieść wigilijna, Hobbit, tam i z powrotem, mity greckie i Biblia.
- Klub Twórców Górnośląskich we współpracy z Fundacją Nauki i Kultury na Śląsku przeprowadzi konkurs na nauczanie/uczenie się godki przy zastosowaniu powyższych lektur po śląsku.
******
Aleksander Lubina
Współczesna edukacja na Górnym Śląsku. Edukacja regionalna i język regionalny w ramach obowiązującej podstawy programowej – wprowadzenie.
Od wielu lat trwa dyskusja na temat języka śląskiego oraz edukacji regionalnej w szkołach. Dla wielu to sprawa poważna, dla niektórych odżywa przed wyborami, jeszcze inni czekają na uznanie języka śląskiego i śląskiej mniejszości narodowej.
Na miejscu wrogów Górnoślązaków i Górnoślązaczek zgodziłbym się na nauczanie języka śląskiego i nauczanie regionalne, bo pewne jest dziś, że skończyłoby się jak z nauczaniem religii, a byłoby na poziomie nauczania, jaki widzieliśmy w telewizji przy nauczaniu zdalnym podczas covidu.
Warto jednak pomóc jednostkom, które samotnie dryfują pod prąd i wskazać im rozwiązania już dzisiaj dostępne. Warto przećwiczyć działania praktyczne. Warto zajrzeć, żeby wiedzieć i zrozumieć: https://web.archive.org/web/20150324185338/http://men.gov.pl/zycie-szkoly/ksztalcenie-ogolne/podstawa-programowa/podstawa-programowa-wychowania-przedszkolnego-oraz-ksztalcenia-ogolnego-w-szkolach-podstawowych-gimnazjach-i-liceach.html
Podstawa programowa to obowiązkowy na danym etapie edukacyjnym zestaw treści nauczania oraz umiejętności, które muszą być uwzględnione w programie nauczania i umożliwiają ustalenie kryteriów ocen szkolnych i wymagań egzaminacyjnych.
Podstawę programową określa Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej (Dz.U. z 2017 r. poz. 356).
Podstawę programową dla szkół średnich określa Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej (Dz.U. z 2018 r. poz. 467).
Podstawę programową dla wszystkich rodzajów szkół ogłasza minister właściwy do spraw oświaty i wychowania.
Podstawa programowa każdego przedmiotu zawiera:
Wstęp
Cele kształcenia – wymagania ogólne (podstawy programowej)
Treści nauczania – wymagania szczegółowe (podstawy programowej)
Warunki i sposób realizacji (podstawy programowej)
Podstawa programowa to obowiązkowy na danym etapie edukacyjnym zestaw treści nauczania oraz umiejętności, które muszą być uwzględnione w programie nauczania i umożliwiają ustalenie kryteriów ocen szkolnych i wymagań egzaminacyjnych.
Podstawę programową określa Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej (Dz.U. z 2017 r. poz. 356) w załącznikach dla:
- wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego;
- szkoły podstawowej,
- szkoły podstawowej dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym,
- branżowej szkoły I stopnia,
- szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy,
- szkoły policealnej.
Podstawę programową dla szkół średnich określa Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej (Dz.U. z 2018 r. poz. 467) w załącznikach dla:
- czteroletniego liceum ogólnokształcącego i pięcioletniego technikum,
- branżowej szkoły II stopnia dla uczniów będących absolwentami dotychczasowego gimnazjum,
- branżowej szkoły II stopnia dla uczniów będących absolwentami ośmioletniej szkoły podstawowej.
Podstawę programową dla wszystkich rodzajów szkół ogłasza minister właściwy do spraw oświaty i wychowania.
W cyklu Współczesna edukacja na Górnym Śląsku omówię możliwości realizacji postulowanej edukacji regionalnej i nauczania języka śląskiego w oparciu o obowiązującą podstawę programową.
Adresatami i adresatkami cyklu są wójtowie, starostowie, burmistrzowie oraz prezydenci miast jako organy prowadzące placówki oświatowe i zatrudniający dyrektorów i nauczycielki oraz nauczycieli oraz dyrektorzy szkół i nauczycielki/nauczyciele wszystkich typów placówek oświatowych, doradcy i konsultanci w ośrodkach doskonalenia nauczycieli, a także urzędniczki i urzędnicy kuratoriów oświaty nadzorujący realizację podstawy programowej.
Adresatkami i adresatami są też samorządowcy i politycy głoszący w swych programach przedwyborczych konieczność nauczania regionalnego i uznania języka śląskiego oraz śląskiej mniejszości narodowej.
Najważniejszymi dla cyklu są jednak rodzice i dziadkowie jako odpowiedzialni za wychowanie i wykształcenie swych potomków i opłacający powyższe grupy odpowiedzialnych za poziom oświaty na Górnym Śląsku. To oni powinni wiedzieć, co mówi prawo oświatowe w Polsce.
Poziom oświaty na Górnym Śląsku zależy od realizacji podstawy programowej.
Po omówieniu w cyklu Współczesna edukacja na Górnym Śląsku zapisów ogólnych podstaw programowych dla przedszkola, szkoły podstawowej oraz szkoły ponadpodstawowej przejdę do podstaw programowych poszczególnych przedmiotów nauczania, a następnie do metod i technik umożliwiających skuteczne uczenie się.
Nauczanie/uczenie się o swoim regionie/środowisku (często nazywanym hajmatem) oraz języka (także w dwujęzycznym lub wielojęzycznym krajobrazie kulturowym) może odbywać się w oparciu o literaturę przedmiotu i sprawdzonej jakości teksty, czyli przy wykorzystaniu tekstów/podręczników obudowanych (książka plus nagranie audio) Takimi materiałami są m.in. znajdujące się w podstawie programowej lektury szkoły podstawowej i średniej w tłumaczeniu na język śląski:
SZKOŁA PODSTAWOWA klasy 4-6
Lektury obowiązkowe (w języku polskim):
3) René Goscinny, Jean-Jacques Sempé, Mikołajek (wybór opowiadań);
11) John Ronald Reuel Tolkien, Hobbit, czyli tam i z powrotem
15) Biblia: stworzenie świata i człowieka oraz wybrane przypowieści ewangeliczne, w tym o siewcy, o talentach, o pannach roztropnych, o miłosiernym
Samarytaninie;
17) Wybrane baśnie polskie i europejskie, w tym: Charles Perrault, Kopciuszek,
Aleksander Puszkin, Bajka o rybaku i rybce;
Lektury uzupełniające (obowiązkowo dwie w każdym roku szkolnym), na przykład:
3) Lewis Carroll, Alicja w Krainie Czarów;
lub inne utwory literackie i teksty kultury wybrane przez nauczyciela
SZKOŁA PODSTAWOWA klasy 7-8
Lektury obowiązkowe:
1) Charles Dickens, Opowieść wigilijna;
7) Antoine de Saint-Exupéry, Mały Książę;
Lektury uzupełniające (obowiązkowo dwie w każdym roku szkolnym), na przykład:
lub inne utwory literackie i teksty kultury wybrane przez nauczyciela
SZKOŁA PONADPODSTAWOWA
Lektura obowiązkowa – Zakres podstawowy
1) Biblia, w tym fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi, Hioba, Księgi Koheleta, Pieśni nad Pieśniami, Księgi Psalmów, Apokalipsy wg św. Jana;
2) Jan Parandowski, Mitologia, część I Grecja;
Lektura uzupełniająca – Zakres podstawowy
…lub inne utwory literackie wybrane przez nauczyciela….
Lektura uzupełniająca – Zakres rozszerzony
Wolter, Kandyd (fragmenty).
Lista powyższych lektur w tłumaczeniu na ślōnski)
- René Goscinny, Jean-Jacques Sempé – Mikołojek
tłumaczenie: Grzegorz Buchalik,
Dodatek: płyta CD oraz tekst na w plikach MP3.
- A. Milne – Niedźwiodek Puch
tłumaczenie: Grzegorz Kulik,
Dodatek: słowniczek i audiobook
- Lewis Carroll – Przigody ôd Alicyje we Kraju Dziwōw
tłumaczenie: Grzegorz Kulik
Dodatek: audiobook
- Antoine de Saint-Exupery – Mały Princ + audiobook –
Tłumaczenie: Grzegorz Kulik
Dodatek: audiobook –
- R. R. Tolkien – Hobit, abo tam i nazad
tłumaczenie: Grzegorz Kulik
- Charles Dickens “Godniŏ pieśń” (A Christmas Carol” (pol. “Opowieść wigilijna”)
tłumaczenie: Grzegorz Kulik
- Ajschylos – Prōmytojs przibity
tłumaczenie: Zbigniew Kadłubek
- Nowy testament po ślōnsku
tłumaczenie: Gabriel Tobor
- Wolter – Kandyd
tłumaczenie: Eugeniusz Kosmała
Wybór poezji w tłumaczeniu na śląski wg Mirosława Syniawy.
W tym: Horacy, Angelus Silesius, William Blake, Iwan Kryłow, Joseph Von Eichendorff, John Keats, Henry David Thoreau, Giacomo Zanella, Frédéric Mistral, Rosalia De Castro, Jaroslav Vrchlický, William Butler Yeats, Patrick Henry Pearse, Osip Mandelsztam, Siergiej Jesienin
Dodatkowo e-book
- DANTE I INKSI I JESZCZE INKSI – Światowŏ poezyjŏ po ślōnsku
tłumaczenie: Mirosław Syniawa
W wyborze zjdujemy: Hōmera, Katullusa, Han Shana, Matsuo Bashō i Bolesława Leśmiana. Oraz poetycke utwory ze staroindyjskij „Rigwedy” i starochińskij „Ksiyngi Pieśni”.
- Wiersze i śpiywki Roberta Burnsa REMEMBER TAM O’SHANTER’S MARE – SPŌMNIJCIE SE TAMOWÃ KLACZKÃ
tłumaczenie: Mirosław Syniawa
(poezja romantyczna)
O metodach i technikach opracowywania lektur tłumaczonych na język śląski będzie mowa w dalszych częściach cyklu (jest ich 40). Ale już teraz polecam na stronach wachtyrz.eu poradnik dla samouków: https://wachtyrz.eu/jak-uczyc-sie-slaskiego-poradnik-dla-samoukow-cz-i/
Lektury tłumaczone na język śląski mogą być też przerabiana na zajęciach pozalekcyjnych, na kółkach przedmiotowych, w teatrzykach szkolnych i podczas zajęć w bibliotekach oraz domach kultury.
Godka i jej dom (hajtam) są zjawiskiem intymnym, domowym i najlepszym środowiskiem jest dla niej rodzina w jej krajobrazie kulturowym – a więc w środowisku. Zasady, teorię i praktykę edukacji środowiskowej z materialnymi i niematerialnymi składowymi przybliżają autorytety w tej dziedzinie. Wybrana literatura dot. edukacji regionalnej/środowiskowej:
1) Krajobraz kulturowy : aspekty teoretyczne i metodologiczne = Cultural landscape : theoretical and methodological aspects / red. Urszula Myga-Piątek ; Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego.
Myga-Piątek, Urszula (1963- ) Redakcja. | Komisja Krajobrazu Kulturowego (Polskie Towarzystwo Geograficzne) Komisja krajobrazu kulturowego
https://krajobrazkulturowy.us.edu.pl/krajobraz.php
- Myga-Piątek – Krajobrazy kulturowe. Aspekty ewolucyjne i typologiczne, Uniwersytet Śląski, Katowice 2012
- Joanna Malinowska Edukacja Środowiskowa z metodyką
* Krajobraz kulturowy: ogół obiektów i cech fizycznych, obserwowalne wzrokowo wyrażenie kultury ludzkiej na powierzchni Ziemi, łączący elementy środowiska przyrodniczego i kulturowego. Krajobraz kulturowy jest wynikiem przekształcania krajobrazu naturalnego przez grupę lub kilka grup kulturowych i nakładania zróżnicowanych elementów kulturowych różnego wieku na tę samą rzeźbę terenu. Przestrzeń przyrodnicza, która znajduje się w sferze oddziaływań człowieka przyjmuje formę kulturową, wyrażoną w postaci krajobrazu kulturowego. Krajobraz ten można rozumieć jako antropogenicznie ukształtowany fragment przestrzeni geograficznej, powstały w wyniku zespolenia oddziaływań środowiskowych i kulturowych, tworzących specyficzną strukturę, objawiającą się regionalną odrębnością, postrzeganą jako swoistą fizjonomię. (Myga-Piątek, 2001, Nita, Myga-Piątek, 2006).
******
Aleksander Lubina
Od wielu lat trwa dyskusja na temat języka śląskiego oraz edukacji regionalnej w szkołach.
Proponuję cykl: Współczesna edukacja na Górnym Śląsku. Edukacja regionalna i język regionalny w ramach obowiązującej podstawy programowej
W cyklu Współczesna edukacja na Górnym Śląsku omówię możliwości postulowanej edukacji regionalnej i nauczania języka śląskiego w oparciu o obowiązującą podstawę programową.
Poziom oświaty na Górnym Śląsku zależy od realizacji podstawy programowej. A więc należy ją poznać i przekonać się, że daje uczennicom i uczniom prawo do nowoczesnego uczenia się.
Żeby uczyć się o Górnym Śląsku i po śląsku wcale nie trzeba czekać na uznanie narodowości śląskiej i języka śląskiego – można zacząć od 1 września 2023.
Najważniejszym adresatem cyklu są rodzice i dziadkowie jako odpowiedzialni za wychowanie i wykształcenie swych potomków i opłacający ze swych podatków ludzi odpowiedzialnych za poziom oświaty na Górnym Śląsku. To rodzice i dziadkowie powinni wiedzieć, co mówi prawo oświatowe w Polsce.
Adresatami cyklu są także wójtowie, starostowie, burmistrzowie oraz prezydenci miast jako organy prowadzące placówki oświatowe i zatrudniający dyrektorów i nauczycielki oraz nauczycieli oraz dyrektorzy szkół i nauczycielki/nauczyciele wszystkich typów placówek oświatowych, doradcy i konsultanci w ośrodkach doskonalenia nauczycieli, a także urzędniczki i urzędnicy kuratoriów oświaty nadzorujący realizację podstawy programowej.
Adresatkami i adresatami są też samorządowcy i politycy głoszący w swych programach przedwyborczych konieczność nauczania regionalnego i uznania języka śląskiego oraz śląskiej mniejszości narodowej.
Obecne uwarunkowania prawne umożliwiają edukację regionalną i językową w zapisach podstawy programowej zarówno w przedszkolach, w szkołach podstawowych, jak i w szkołach ponadpodstawowych oraz pozainstytucjonalnie w bibliotekach, domach kultury i stowarzyszeniach w ramach uczenia się zorientowanego/skoncentrowanego na ucznia/uczniu (Learner Centred Learning/Teaching/Education) należy stosować metody projektu, edukacji rówieśniczej i międzypokoleniowej, uczenia się przez nauczanie (LdL/LbT), zintegrowanego uczenia się języka i przedmiotów ogólnokształcących (CLIL), uczenia się przez działanie (learning by doing) w praktyce lekcyjnej i pozalekcyjnej.
Innowacje pedagogiczne oraz autorskie programy nauczania prowadzą do obowiązującej w oświacie indywidualizacji nauczania oraz do ubiegania się o granty i certyfikaty, w tym Europejski Certyfikat Innowacyjności w Nauczaniu/Uczeniu się Języka (ELL).
Podstawa programowa to obowiązkowy na danym etapie edukacyjnym zestaw treści nauczania oraz umiejętności, które muszą być uwzględnione w programie nauczania i umożliwiają ustalenie kryteriów ocen szkolnych i wymagań egzaminacyjnych.
Podstawę programową określa Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej (Dz.U. z 2017 r. poz. 356) w załącznikach dla:
- wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego;
- szkoły podstawowej,
- szkoły podstawowej dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym,
- branżowej szkoły I stopnia,
- szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy,
- szkoły policealnej.
Podstawę programową dla szkół średnich określa Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej (Dz.U. z 2018 r. poz. 467) w załącznikach dla:
- czteroletniego liceum ogólnokształcącego i pięcioletniego technikum,
- branżowej szkoły II stopnia dla uczniów będących absolwentami dotychczasowego gimnazjum,
- branżowej szkoły II stopnia dla uczniów będących absolwentami ośmioletniej szkoły podstawowej.
Podstawę programową dla wszystkich rodzajów szkół ogłasza minister właściwy do spraw oświaty i wychowania.
Podstawa programowa każdego przedmiotu zawiera:
Wstęp
Cele kształcenia – wymagania ogólne (podstawy programowej)
Treści nauczania – wymagania szczegółowe (podstawy programowej)
Warunki i sposób realizacji (podstawy programowej)
Po omówieniu w cyklu Współczesna edukacja na Górnym Śląsku zapisów ogólnych podstaw programowych dla przedszkola, szkoły podstawowej oraz szkoły ponadpodstawowej przejdę do podstaw programowych poszczególnych przedmiotów nauczania, a następnie do metod i technik umożliwiających skuteczne uczenie się.
******
Aleksander Lubina
Od wielu lat trwa dyskusja na temat języka śląskiego oraz edukacji regionalnej w szkołach.
Proponuję cykl: Współczesna edukacja na Górnym Śląsku. Edukacja regionalna i język regionalny w ramach obowiązującej podstawy programowej
W cyklu Współczesna edukacja na Górnym Śląsku omówię możliwości postulowanej edukacji regionalnej i nauczania języka śląskiego w oparciu o obowiązującą podstawę programową.
Obecne uwarunkowania prawne umożliwiają edukację regionalną i językową w zapisach podstawy programowej zarówno w przedszkolach, w szkołach podstawowych, jak i w szkołach ponadpodstawowych oraz pozainstytucjonalnie w bibliotekach, domach kultury i stowarzyszeniach w ramach uczenia się zorientowanego/skoncentrowanego na ucznia/uczniu (Learner Centred Learning/Teaching/Education) należy stosować metody projektu, edukacji rówieśniczej i międzypokoleniowej, uczenia się przez nauczanie (LdL/LbT), zintegrowanego uczenia się języka i przedmiotów ogólnokształcących (CLIL), uczenia się przez działanie (learning by doing) w praktyce lekcyjnej i pozalekcyjnej.
Innowacje pedagogiczne oraz autorskie programy nauczania prowadzą do obowiązującej w oświacie indywidualizacji nauczania oraz do ubiegania się o granty i certyfikaty, w tym Europejski Certyfikat Innowacyjności w Nauczaniu/Uczeniu się Języka (ELL).
Poniżej teksty oraz działania wspomagające działanie:
Najważniejsza jest:
Podstawa programowa to obowiązkowy na danym etapie edukacyjnym zestaw treści nauczania oraz umiejętności, które muszą być uwzględnione w programie nauczania i umożliwiają ustalenie kryteriów ocen szkolnych i wymagań egzaminacyjnych.
Podstawę programową określa Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej (Dz.U. z 2017 r. poz. 356) w załącznikach dla:
- wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego;
- szkoły podstawowej,
- szkoły podstawowej dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym,
- branżowej szkoły I stopnia,
- szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy,
- szkoły policealnej.
Podstawę programową dla szkół średnich określa Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej (Dz.U. z 2018 r. poz. 467) w załącznikach dla:
- czteroletniego liceum ogólnokształcącego i pięcioletniego technikum,
- branżowej szkoły II stopnia dla uczniów będących absolwentami dotychczasowego gimnazjum,
- branżowej szkoły II stopnia dla uczniów będących absolwentami ośmioletniej szkoły podstawowej.
Podstawę programową dla wszystkich rodzajów szkół ogłasza minister właściwy do spraw oświaty i wychowania.
W dalszej kolejności zapoznajmy się z poniższymi propozycjami:
- dr hab. Henryk Jaroszewicz: Język śląski a wymogi ustawowe Język śląski w świetle wymogów Ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym z 2005 r. https://wachtyrz.eu/?s=Jaroszewicz
2. Aleksander Lubina: O co chodzi w edukacji?
https://wachtyrz.eu/aleksander-lubina-o-co-chodzi-w-edukacji/
Aleksander Lubina: Poradnik jak samemu uczyć się godki
3. Adrian Górecki, Barbara Grządziel-Szylar, Rafał Szyma, Praktyczny kurs ślōnskij gŏdki Wideo lekcje w ramach kursu, po którym naukę można od razu wcielić w życie. Mogą z niego korzystać zarówno osoby, które nie nauczyły się śląskiego w domu, osoby, które gŏdajōm, ale chcą poprawić swój śląski, ale także osoby spoza Śląska, które np. są zafascynowane regionem lub planują tutaj przeprowadzkę.
https://wachtyrz.eu/rusza-pierwszy-na-swiecie-internetowy-wideo-kurs-slonskij-godki/
4. Aleksander Lubina: O co chodzi w edukacji?
https://wachtyrz.eu/aleksander-lubina-o-co-chodzi-w-edukacji/
Aleksander Lubina: Poradnik jak samemu uczyć się godki
https://wachtyrz.eu/jak-uczyc-sie-slaskiego-poradnik-dla-samoukow-cz-i/
Warto przypomnieć:
- Komenský, Jan Amos (1592-1670) Jan Amos Komeński : Wielka dydaktyka Didactica magna
Redakcyi Przeglądu Pedagogicznego, Warszawa , 1883
- A. Comenii Janua liguarum reserata, sive seminarium linguarum quatuor, Graecae, Latinae, Germanicae, Polonicae, omniumque simul scientiarum. Editio nona prioribus locupletior atque castigatior
- A. Comenii Dictionarius trium linguarum: Latine: Theutonice et Polonice potiora vocabula continens. Nunc denuo pluribus in locis auctus in Titulis per seriem Alphabeti continuatus, tum tum peregrinantibus tum domi residentibus et quibuslibet tribus loqui linguis cupientibus maxime necessarius et utilissimus
- Michał Cieśla Dzieje nauki języków obcych w zarysie, Warszawa 1974
Literaturę obowiązkowa:
- Gordon Dryden, Jeanett Vos Rewolucja w uczeniu
- Europejski System Opisu Kształcenia Językowego, ESOKJ ( Common European Framework of Reference for Languages, CEFR) – stopień znajomości języka obcego w określonej klasyfikacji, a więc umiejętności w mówieniu, słuchaniu, czytaniu i pisaniu.
- European Language Label
https://education.ec.europa.eu/focus-topics/improving-quality/multilingualism/european-language-initiatives Europejski znak innowacyjności w nauczaniu i uczeniu się języków obcych
https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/european-language-label-2023
Publikacja zalecana przez Ośrodek Rozwoju Edukacji MEN:
Aleksander Lubina: Języki bez belfra. Poradnik dla osób uczących się języków obcych
http://www.bc.ore.edu.pl/Content/712/Jezyki-bez-belfra-cc-by-nc-sa.pdf
http://www.bc.ore.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=685&from=&dirids=1&ver_id=&lp=2&QI=
https://edustore.eu/publikacje-edukacyjne/31-jezyki-bez-belfra-poradnik-dla-osob-uczacych-sie.html
Publikacje polecane przez fundację THINK
https://www.think.org.pl/e-publikacje
1) 45 minut. Praktyczny poradnik dla nauczycieli języków obcychhttps://edustore.eu/publikacje-edukacyjne/77-45-minut-praktyczny-poradnik-dla-nauczycieli-jezykow-obcych.html
2) Nusskern: po owocach poznacie. Uczniowie o skutecznych metodach nauki języków obcych https://edustore.eu/publikacje-edukacyjne/106-nusskern-po-owocach-poznacie-uczniowie-o-skutecznych-metodach-nauki-jezykow-obcych.html
Ponieważ literatura w języku domowym oraz w języku oficjalnym jest istotną składową krajobrazu kulturowego, a ten poznajemy dzięki edukacji środowiskowej, to na;eży zapoznać się z pracami:
- Komisji krajobrazu kulturowego
https://krajobrazkulturowy.us.edu.pl/krajobraz.php
2) Myga-Piątek, Urszula (1963- ) Redakcja. | Komisja Krajobrazu Kulturowego (Polskie Towarzystwo Geograficzne) Krajobraz kulturowy : aspekty teoretyczne i metodologiczne = Cultural landscape : theoretical and methodological aspects / red. Urszula Myga-Piątek ; Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego.
3) U. Myga-Piątek – Krajobrazy kulturowe. Aspekty ewolucyjne i typologiczne, Uniwersytet Śląski, Katowice 2012
Metody:
Obecne uwarunkowania prawne umożliwiają edukację regionalną i językową w zapisach podstawy programowej zarówno w przedszkolach, szkole podstawowej, jak i w szkołach ponadpodstawowych oraz pozainstytucjonalnie w bibliotekach, domach kultury i stowarzyszeniach.
- W ramach uczenia się zorientowanego/skoncentrowanego na ucznia/uczniu (Learner Centred Learning/Teaching/Education) należy stosować metody projektu, edukacji rówieśniczej i międzypokoleniowej, uczenia się przez nauczanie (LdL/LbT), zintegrowanego uczenia się języka i przedmiotów ogólnokształcących (CLIL), uczenia się przez działanie (learning by doing) w praktyce lekcyjnej i pozalekcyjnej.
- Innowacje pedagogiczne oraz autorskie programy nauczania prowadzą do obowiązującej w oświacie indywidualizacji nauczania oraz do ubiegania się o granty i certyfikaty, w tym Europejski Certyfikat Innowacyjności w Nauczaniu/Uczeniu się Języka (ELL).
- Nauczanie/uczenie się języka (także w dwujęzycznym lub wielojęzycznym krajobrazie kulturowym) powinno odbywać się w oparciu o sprawdzonej jakości teksty, czyli przy wykorzystaniu tekstów/podręczników obudowanych (książka plus nagranie audio).
- Takimi materiałami są znajdujące się na liście lektur szkoły podstawowej i średniej: Mikołajek, Alicja w krainie czarów, Mały książę, Opowieść wigilijna, Hobbit, tam i z powrotem, mity greckie i Biblia.
- Klub Twórców Górnośląskich we współpracy z Fundacją Nauki i Kultury na Śląsku przeprowadzi konkurs na nauczanie/uczenie się godki przy zastosowaniu powyższych lektur po śląsku. Regulamin ogłosiliśmy 25 sierpnia 2023.
- Zasady, teorię i praktykę edukacji środowiskowej z materialnymi i niematerialnymi składowymi przybliżymy korzystając z dorobku autorytetów w tej dziedzinie.
- Umożliwimy także uczestnictwo w spotkaniach, warsztatach konferencjach.
Polecamy współpracę z edunewsem:
- uczenie-sie-poprzez-nauczanieldl
https://www.edunews.pl/system-edukacji/szkoly/1981-uczenie-sie-poprzez-nauczanieldl-czyli-uczenie-sie-poprzez-nauczanie
https://www.edunews.pl/nowoczesna-edukacja/innowacje-w-edukacji/2178-ldl-czyli-uczenie-sie-poprzez-nauczanie
zintegrowane-ksztalcenie-przedmiotowo-jezykowe-clil
- rozwazania-o-nauczaniu-regionalnym
https://www.edunews.pl/badania-i-debaty/opinie/1966-rozwazania-o-nauczaniu-regionalnym
- kulturowka https://www.edunews.pl/edukacja-na-co-dzien/edukacja-przez-zycie/2249-kulturowka
- https://www.edunews.pl/narzedzia-i-projekty/narzedzia-edukacyjne/2291-gry-dydaktyczne-planszowePlanowanie nauczania
https://www.edunews.pl/system-edukacji/szkoly/2321-planowanie-nauczaniahttps://www.edunews.pl/system-edukacji/szkoly/2321-planowanie-nauczania
- Analiza, redukcja, cel
https://www.edunews.pl/badania-i-debaty/opinie/2335-analiza-redukcja-cel
- Akcja i refleksja
https://www.edunews.pl/system-edukacji/szkoly/2328-akcja-i-refleksja
- Notatki w dwóch językach
- https://www.edunews.pl/nowoczesna-edukacja/innowacje-w-edukacji/2371-notatki-w-dwoch-jezykach
Polecamy portal edunews oraz nauczycielskie wydawnictwo edustore
https://edustore.eu/2-produkty
Książki z listy lektur MEN (w języku polskim):
SZKOŁA PODSTAWOWA klasy 4-6
Lektury obowiązkowe:
3) René Goscinny, Jean-Jacques Sempé, Mikołajek (wybór opowiadań);
11) John Ronald Reuel Tolkien, Hobbit, czyli tam i z powrotem
15) Biblia: stworzenie świata i człowieka oraz wybrane przypowieści ewangeliczne, w tym o siewcy, o talentach, o pannach roztropnych, o miłosiernym
Samarytaninie;
17) Wybrane baśnie polskie i europejskie, w tym: Charles Perrault, Kopciuszek,
Aleksander Puszkin, Bajka o rybaku i rybce;
Lektury uzupełniające (obowiązkowo dwie w każdym roku szkolnym), na przykład:
3) Lewis Carroll, Alicja w Krainie Czarów;
lub inne utwory literackie i teksty kultury wybrane przez nauczyciela
SZKOŁA PODSTAWOWA klasy 7-8
Lektury obowiązkowe:
1) Charles Dickens, Opowieść wigilijna;
7) Antoine de Saint-Exupéry, Mały Książę;
Lektury uzupełniające (obowiązkowo dwie w każdym roku szkolnym), na przykład:
lub inne utwory literackie i teksty kultury wybrane przez nauczyciela
SZKOŁA PONADPODSTAWOWA
Lektura obowiązkowa – Zakres podstawowy
1) Biblia, w tym fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi, Hioba, Księgi Koheleta, Pieśni nad Pieśniami, Księgi Psalmów, Apokalipsy wg św. Jana;
2) Jan Parandowski, Mitologia, część I Grecja;
Lektura uzupełniająca – Zakres podstawowy
…lub inne utwory literackie wybrane przez nauczyciela….
Lektura uzupełniająca – Zakres rozszerzony
Wolter, Kandyd (fragmenty).
Lista powyższych lektur dostępnych po ślōnsku, znajdujących się w wykazie MEN (Podstawa Programowa szkół podstawowych i ponadpodstawowych)
- René Goscinny, Jean-Jacques Sempé – Mikołojek
tłumaczenie: Grzegorz Buchalik,
Dodatek: płyta CD oraz tekst na w plikach MP3.
- A. Milne – Niedźwiodek Puch tłumaczenie: Grzegorz Kulik,
Dodatek: słowniczek i audiobook
- Lewis Carroll – Przigody ôd Alicyje we Kraju Dziwōw
tłumaczenie: Grzegorz Kulik
Dodatek: audiobook
- Antoine de Saint-Exupery – Mały Princ + audiobook –
Tłumaczenie: Grzegorz Kulik
Dodatek: audiobook –
- R. R. Tolkien – Hobit, abo tam i nazad
tłumaczenie: Grzegorz Kulik
- Charles Dickens “Godniŏ pieśń” (A Christmas Carol” (pol. “Opowieść wigilijna”)
tłumaczenie: Grzegorz Kulik
- Ajschylos – Prōmytojs przibity
tłumaczenie: Zbigniew Kadłubek
- Nowy testament po ślōnsku
tłumaczenie: Gabriel Tobor
- Wolter – Kandyd
tłumaczenie: Eugeniusz Kosmała
Wybór poezji w tłumaczeniu na śląski wg Mirosława Syniawy.
W tym: Horacy, Angelus Silesius, William Blake, Iwan Kryłow, Joseph Von Eichendorff, John Keats, Henry David Thoreau, Giacomo Zanella, Frédéric Mistral, Rosalia De Castro, Jaroslav Vrchlický, William Butler Yeats, Patrick Henry Pearse, Osip Mandelsztam, Siergiej Jesienin
Dodatkowo e-book
- DANTE I INKSI I JESZCZE INKSI – Światowŏ poezyjŏ po ślōnsku
tłumaczenie: Mirosław Syniawa
W wyborze zjdujemy: Hōmera, Katullusa, Han Shana, Matsuo Bashō i Bolesława Leśmiana. Oraz poetycke utwory ze staroindyjskij „Rigwedy” i starochińskij „Ksiyngi Pieśni”.
- Wiersze i śpiywki Roberta Burnsa REMEMBER TAM O’SHANTER’S MARE – SPŌMNIJCIE SE TAMOWÃ KLACZKÃ
tłumaczenie: Mirosław Syniawa
(poezja romantyczna)
Lektura sekundarna (wspomagająca) zalecana przez cykl Współczesna edukacja na Górnym Śląsku. Edukacja regionalna i język regionalny w ramach obowiązującej podstawy programowej:
- Gōrnoślōnski ślabikŏrz – ŚLĄSKI ELEMENTARZ
- Joanna Furgalińska – Ślōnsko godka
- Astrid Lindren – Pippi Långstrump
tłumaczył Rafał Szyma
- Aleksander Lubina – Bajki Hankowe
tłumaczenie Mirosław Syniawa
- Aleksander Lubina – Siódmak
tłumaczenie Eugeniusz Kosmała
- Aleksander Lubina – Bajka o królu
tłumaczenie Eugeniusz Kosmała
- Aleksander Lubina – Kostek. Edycyjo ślōnsko.
- Stanisław Neblik – Do rymu po naszymu abo ślōnski miszmasz
- Stanisław Neblik – Bojki Fojermana
- Legendy Górnego Śląska – Oberschlesische Sagenspiele
- Melon i J. Zygmunt Co by pedzioł Szekspir? – Rozmówki śląsko-angielskie na wesoło
- Aleksander Lubina – Jeden akt po ślōnsku (wybór 20 jednoaktówek po ślōnsku)
- Mirosław Syniawa – Cebulkowŏ ksiynga umartych
- Szczepōn Twardoch – Drach. Edycyjo ślōnsko. Tłumaczenie Grzegorz Kulik
Szczepōn Twardoch – Pokora. Edycyjo ślōnsko.
Tłumaczenie Grzegorz Kulik
- Carl Hauptmann – Księga ducha gór.
Tłumaczenie Eugeniusz Kosmała
Lektura zalecana:
- ŚLĄZACY od czasów najdawniejszych do współczesnych. SCHLESIER von den frühesten Zeiten bis zur Gegenwart“.
Praca zbiorowa pod redakcją prof. Joanny Rostropowicz (Uniwersytet Opolski) zawiera biogramy zasłużonych Ślązaków. Całość w języku polskim i niemieckim. - Marcin Kik – Filozofjo po ślōnsku
- Zbigniew Rokita – Kajś. Gyszichta ô Gōrnym Ślonsku. Edycyjo ślonsko
- Dziennik księdza Franza Pawlara – red. Leszek Jodliński
- Helena Buchner – Hanyska raz Dzieci Hanyski
- Arnold Ulitz – Wielki Janja
- August Scholtis – Wiatr od Wschodu
- Alfred Nowinski – W blasku ognia
- Margarethe Korzeniewicz –Eichendorff inaczej
- Carmina selecta – ponad 30 wierzszy Eichendorffa na język łaciński przetłumaczyła Anna Elysia Radke.
- Tradycje kultury antycznej na Śląsku (tom 1 i 2 ) – praca zbiorowa pod redakcją Joanny Rostropowicz
- Waldemar Meckauer – Górska kuźnia/Die Bergschmiede;
- Friedrich Bischofauf–Jutrzenka/Im Morgenrot;
- Joseph von Eichendorff – Z życia nicponia/Aus dem Leben eines Taugenichts, W poszukiwaniu czrodziejskiego słowa/Auf der Suche nach dem Zauberwort , Die Zauberei im Herbst/Jesienne czary, Zamek Dürande/Das Schoß Dürande oraz Ausgewählte Poesie/Poesie wybrane;
- Marie Klerlein – Uciecha i powaga/Spass und Ernst; P
- Paul Keller – Gedeon i inne opowiadania/Gedeon und andere Erzählungen;
- Hugo Gnielczyk – Das Grubenpferd/Siwek;
- Karl von Holtei – Żyd wieczny tułacz
- ValeskA Bethusy-Huc – Ostatni z rodu
Ale także
- Angelus Silesius, Jakob Bŏhme, Daniel Czepko von Reigersfeld, Cristian Hoffmann von Hoffmanswaldau, Friedrich von Logau, Martin Opitz, Andreas Gryphius
- Gerhart Hauptmann
A przede wszystkim:
- Alojzy Lysko i Janosch