Walek Brōzda 20.03.1921

Wachtyrz prezyntuje ślōnske artykuły ze starych cajtōngōw przepisane do alfabetu ślabikŏrzowego. Trzeba je rozumieć we kōntekście historycznym i niy przedstawiajōm ône ôpiniji ôd redakcyje.

Kochany Kocyndrze!

To teś to moje pierwsze pismo postawił, narobiło larma u nos na wsi. W zeszło niedziela po nabożyństwie ôbstōmpili mnie gospodorze i padajōm: winszujymy ci, Walku, tych błoznōw w „Kocyndrze”, pisz jyno dalej, bo jest na wsi ô czym pisać. A rechtor, co też jest u nos ôrganistōm, pado: „Herr Brozda, erlaubujōm jyno na chwila na bok”. A potym ci mi godo: „wiedzōm co, Herr Brozda, ôni to tam geschickt napisali, ale jobych im radził pisać do „Dzwōnu” abo „Gazety Gōrnoślōnskej”, dobrze wōm za to zapłacōm, Kocynder przeca nie mo piyniyndzy”.
A jo mu na to: „Jo też ôd Kocyndra piyniyndzy za moje pisanie nie żōndōm, a jeźlich napisoł, to skiż tego, że mi sie tak chciało, a z tōm jejich, panie rechtor radōm – to do – – hinterdojczland zajadōm” – wyplułech sie i poszołech. Rechtor stanōnł jak baba Lotowa ze soli i nie wiedzioł co pedzieć, potym coś tam mruknōnł i poszoł.

Wiosna sie, Hanysie robi. Gnōj wywoża na pole, jak ôbeschnie, byda ôroł. Strokula już też znaczy, tak sie mo ôcielić koło plebiscytu. Moja też już postynkuje, żeby jyno dziepiero po głosowaniu sie położyła, bo szkoda by było głosu.

Dalszŏ tajla artykułu niżyj

Wiesz co, Hanysie! Jako gospodorz radza, aby w dziyń plebiscytu, na pamiōntka tego wielkego dnia wyzwolynia Gōrnego Ślōnska – wszyscy gospodorze na Gōrnym Ślōnsku zasadzili w ôgrodzie abo w stosownym miejscu koło gospodarstwa, strōmek, gruszka, jabłōń, a najlepiej to byłaby lipa, staropolska lipa, ktōrōm i krōl Sobieski sadził na Gōrnym Ślōnsku, kej pod Wiedyń jechoł.
Tako lipa przetrwo wieki i bydzie przipōminała naszym potōmkōm tyn wielki, ważny dziyń, kedy to nasz kochany Gōrny Ślōnsk, przez naszōm wola znōw do Polski wrōcił. Teraz jeszcze drzewka można sadzić. Tōż ci ta mōja myśl przedstawiōm, podej jōm tam dalej do wiadōmości wszystkich gospodarzi na Gōrnym Ślōnsku.

Mieli my tu w niedziela wiec polski, chcioł nōm go rechtor, iszpektor ze dworu i myśliwczyk rozbić. Ale padōm ci, ci dziepiero dostali smary. Zapamiyntajōm ôni se tyn dziyń dobrze. Jedyn mōj synek jest ministrantym, tōz ci szkut wczora wlozł na wieżo ku dzwōnōm, czy tam kobuszek mo jeszcze swoje gniozdo. Przilatuje ci do dōm cały zdyszany i pado: „tatulku, pudźcie jyno, bo jo wōm musza coś pedzieć”. Wychodzymy do szopy a ôn tak: „wiecie tatulku, jo tam tego nie chcioł przi mamulce i przi dzieciach godać, żeby sie to nie rozniosło, wiecie, ale tam we wieży jest maszingwer i kisty z patrōnami i z rewolwrami!”

„Kto ci to godoł?” – pytōm. „Żodyn – pado – jo to sōm widzioł, boch tam był”. – „Toś dobrze zrobił – padōm mu, ale wiyncej ô tym ani mrumru”. – „Rozumia tatulku, jyno wy też tam ô tym nie rozklyćcie”. – „Co ty se, ty snoplu myślisz” – krziknyłech i biera za pas alech go nie ôdpiōnł, bo mi sie tyn mōj Manuś jednak spodoboł, iż to tak tam wynuchtoł.

Poszołech do naszych do miejscowego kōmitetu plebiscytowego; zrobiliśmy wacha i pokozało sie, że tyn Waffynlager urzōńdzili se tam nasze hajmaki: rechtōr, myśliwczyk i iszpektor. Rechtora myśmy chycili, iszpektor kajś uciekł, myśliwczyk kajś w lesie sie ukrył. Rechtora ôddalimy kōntrolerowi powiatowymu, ktōry też i skład brōni skōnfiskowoł. Ale jak se kōmisyjo do wypuścić tego lumpa, tak jak tych buksōw w Koźlu, to niyma co dalej na drugich sie ôglōndać, jyno sami zrobimy porzōndek z Stosstruppami. Strōmy i powrozy na wsi jeszcze sōm.
Walek Brōzda.