Święty Jacek Odrowąż i Grzegorz Gerwazy Gorczycki wracają do Bytomia

Aleksander Lubina

Święty Jacek Odrowąż i Grzegorz Gerwazy Gorczycki wracają do Bytomia

Od roku 2021 sadzimy w Ligocie Łabędzkiej drzewa Wielkich ze Śląska. To przy okazji 725 rocznicy tej wsi rycerskiej.

Są wśród nich dęby Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego oraz świętego Jacka Odrowąża. Gorczyckiego posadziła prezes Justyna Dziuma i profesor Krystyna Krzyżanowska-Łoboda.

Dalszŏ tajla artykułu niżyj

A w niedzielę 3 września 2023 r. koncertem w Gliwicach zakończył się projekt „Gorczycki – Completorium” Warsztatowego Chóru Chórtowni pani Justyny Dziumy.
To było wielowymiarowe wydarzenie – zarówno dla uczestników projektu (czyli chóru, zespołu instrumentalnego oraz solistów, którzy byli zarazem instruktorami podczas warsztatów wokalnych), jak i dla publiczności, która przyszła na koncerty do kościoła Świętego Jacka w Bytomiu i do kościoła Wszystkich Świętych w Gliwicach.
Nadrzędną ideą tego projektu było łączenie: ludzi z różnych miejsc i różnych pokoleń, nauczycieli z uczniami, wykonawców z publicznością, starego z nowym, zawodowców z amatorami, Niemiec z Polską poprzez osobę Gorczyckiego, urodzonego przecież w czasach, kiedy Rosenberg (obecnie Rozbark) nie był w granicach Polski, oraz poprzez chórzystów z Niemiec, którzy śpiewali wraz z nami.
Ten projekt to własny prezent urodzinowy Justyny Dziumy, która pisze: „Odkąd poznałam Completorium Gorczyckiego, zawsze chciałam zaśpiewać ten utwór. Ale przez ponad 20 lat nie miałam takiej okazji. Pomysł na projekt urodził się w marcu tego roku na warsztatach Chóru Mieszanego Klaster, w którym śpiewam pod dyrekcją Łukasza Łobody i od razu wiadomo było, że będzie to właśnie Gorczycki.
Warsztatowy Chór Chórtowni stworzyło 35 osób, które przyjechały do Gliwic z różnych miejsc: mieliśmy gości z Niemiec, z Australii, a także z różnych zakątków Polski: ze Szczecina, z Łańcuta, Kielc, Poznania, Pruszkowa i całego Śląska. Zanim spotkaliśmy się na próbach, wszyscy uczyliśmy się swoich partii w domach. Większość z nas wzięła urlop, aby na te cztery dni całkowicie się podporządkować muzycznemu projektowi.
Podczas bardzo intensywnych prób uczestnicy warsztatów, nie znający się wcześniej, z miejsca zaczęli się ze sobą zaprzyjaźniać. A Niemiec objaśniający Australijczykowi polską wymowę Bogurodzicy to kwintesencja tego projektu pod względem współpracy międzynarodowej
Z chórem pracowali fantastyczni pedagodzy wokalni – ludzie z wielką wiedzą i wielką klasą, którzy potrafią pracować z amatorami, wydobywając z nich wszystko, co najlepsze, dzieląc się z nimi swoim doświadczeniem w relacji mistrz-uczeń: Barbara Tritt, Damian Suchożebrski, Bartosz Gorzkowski i Magdalena Nogańska. Artyści ci rozumieją, jak ważna jest wspólnota podczas tworzenia muzyki – i było to czuć na każdym kroku.

Prowadzący warsztaty występowali również jako soliści podczas koncertów. Partię altu w Completorium i w Laetatus sum oraz dwa utwory solowe na koncercie w Bytomiu wykonał brawurowo gliwiczanin, kontratenor Daniel Oktawian Piotrowski. W Gliwicach zastąpiła go – awaryjnie – Magdalena Nogańska. Chórowi i solistom towarzyszyli instrumentaliści Akademickiego Zespouł Muzycznego Politechniki Śląskiej, na co dzień grający jako kameralna orkiestra smyczkowa. Całość poprowadził Łukasz Łoboda, bardzo utalentowany, świetnie wykształcony, empatyczny dyrygent, pracujący z kilkoma chórami w Gliwicach i w Zabrzu.
Do repertuaru warsztatów trafiły trzy utwory. Pierwszy z nich to współczesna wersja Bogurodzicy, opracowana podczas pandemii przez Małgorzatę Kalinowską-Przybylską specjalnie dla Chórtowni. Była to prapremiera tego utworu, ponieważ do tej pory utwór ten w rzeczonej aranżacji można było usłyszeć tylko w nagraniu wykonanym przez Wirtualny Chór Chórtowni właśnie podczas pandemii, w roku 2022. Drugim i trzecim utworem były odpowiednio: Laetatus sum oraz tytułowe Completorium.”
Co osiągnęliśmy? Przede wszystkim wielką satysfakcję z wykonania pięknych, ale trudnych utworów na bardzo dobrym poziomie, w ciekawych miejscach, dla licznie przybyłej publiczności – w tym dla przyjaciół, dla których zawsze się dobrze śpiewa. Udowodniliśmy, że amatorzy mogą wykonywać wielkie dzieła nie gorzej, niż zawodowcy. Przypomnieliśmy utwory Gorczyckiego, które zostały entuzjastycznie przyjęte i zostawiły ślad również w nas, wykonawcach. Wreszcie, każdy z nas przywiózł do domu nowe przyjaźnie, z których nie wiadomo, co jeszcze się urodzi!
Projekt otrzymał wsparcie finansowe projektu od Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej i Centrum Kultury Victoria w Gliwicach w ramach programu “Start-up kulturalny” oraz Gminy Bytom, a Partnerami projektu byli: CHORALSPACE – Academy of Choral Arts z Berlina, Stowarzyszenie Gorczycki.pl, Stowarzyszenie Schola Cantorum Posnaniensis, Akademicki Zespół Muzyczny Politechniki Śląskiej, Stowarzyszenie Kulturalne „Pod Blaszanym Kurem”, Klub Twórców Górnośląskich „Karasol” oraz Szkoła Języków Obcych “Britam”.”

GORCZYCKI FESTIWAL W BYTOMIU – koncert oraz drzewa ku pamięci
Pani Jolanta Piela pisze dalej tak: „Pomysł posadzenia w Ogrodzie Parafii św. Jacka w Bytomiu dębów tzw. drzew Wielkich ze Śląska narodził się w trakcie omawiania z Fundacją „Chórtownia” z Gliwic realizacji wspólnego projektu – wydarzenia koncertowego upamiętniającego bytomskiego kompozytora Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego. Prezes fundacji – Justyna Dziuma opowiedziała
o sadzeniu drzew Wielkim ze Śląska przez KTG Karasol.
We wrześniu 2023 Klub przekazał dla Bytomia dwa dęby imieniem świętego Jacka (niższy) i Gorczyckiego (wyższy). Drzewa te wkrótce zostaną zasadzone na terenie Parafii św. Jacka w Bytomiu, w którym to miejscu urodził się ks. Gerwazy-Gorczycki.
Zadzieje się to w trakcie kolejnego 18. już Festiwalu Gorczyckiego, po koncercie 24 września br., który rozpocznie się w kościele pw. Św. Jacka o godz. 17.00. Uroczysty koncert, podczas którego usłyszymy utwory Antonina Dvořaka, Peterisa Vasksa, Ivana Taranenko oraz Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego. W koncercie wystąpią: Grzegorz Wollmann (tenor), Michał Goławski (fortepian), Ivan Taranienko (fortepian) oraz Zespół Śpiewaków Miasta Katowice Camerata Silesia pod dyrekcją Anny Szostak. Natomiast bezpośrednio po zakończeniu koncertu ok. godz. 18.10-18.20., ww. drzewa zostaną uroczyście zasadzone na terenie Parafii.
Takie właśnie inicjatywy, pozwalające na spotkanie, łączące i przypominające o wspólnym dziedzictwie są ogromnie potrzebne. Historia Górnego Śląska przypomina zasypaną kopalnię skarbów. Tak jest również z muzyką Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego urodzonego około 1665-67 roku w dzisiejszej dzielnicy Bytomia, Rozbarku. Wydaje się wręcz niemożliwe,
że znajomość postaci i twórczości Gorczyckiego nazywanego „polskim Händlem” nie jest wiedzą powszechną. Ale to się zmienia zarówno w skali miasta, regionu jak i kraju, a także na arenie zagranicznej. Ogromie przyczynia się do tego od blisko 20 już lat organizowany
w Bytomiu festiwal.”
O samym koncercie czytamy na stronie festiwalu:
https://gorczycki.pl/24-09-wollmann-golawski-taranenko-camerata-silesia/
24.09 – WOLLMANN & GOŁAWSKI & TARANENKO & CAMERATA SILESIA
niedziela 24.09.2023

17.00 Bytom
Kościół św. Jacka, ul. Matejki 1
Program:
Grzegorz Gerwazy Gorczycki – Alleluja. Prophetae Santi
Grzegorz Gerwazy Gorczycki – Te Joseph celebrant
Antonin Dvořak – Pieśni biblijne na głos z fortepianem
Pēteris Vasks – The Fruit of Silence
Ivan Taranenko – Psalm 27 Wzywam Cię, Panie na chór i fortepian
Wykonawcy:
Grzegorz Wollmann – tenor solo
Michał Goławski – fortepian
Ivan Taranenko – fortepian
Anna Szostak – dyrygent
Zespół Śpiewaków Miasta Katowice „Camerata Silesia”
24 września 2023 roku w Kościele św. Jacka w Bytomiu zabrzmi koncert, podczas którego usłyszymy utwory obrazujące ewolucję w muzyce sakralnej. Znakomity zespół „Camerata Silesia” pod dyrekcją Anny Szostak przedstawi zmiany, jakie zaszły na gruncie muzyki chóralnej w baroku oraz współcześnie. Przemiany zostaną ukazane na bazie muzyki patrona Festiwalu, pieśni Antonina Dvořaka oraz nowych technik kompozytorskich. Usłyszymy dzieła współczesnych kompozytorów – Ivana Taranenko z Ukrainy oraz Pēterisa Vasksa z Łotwy.
Ivan Taranenko jest kompozytorem, pianistą i pracownikiem naukowym Katedry Kompozycji Państwowej Ukraińskiej Akademii Muzycznej w Kijowie. Pierwiastek duchowości w jego twórczości łączy go z Pēterisem Vasksem, najwybitniejszym kompozytorem łotewskim. Vasks, zwłaszcza w muzyce wokalnej, znalazł szczególną przestrzeń do dzielenia się swoją wrażliwością. Jego dźwiękowy świat przenika refleksja nad wartościami chrześcijańskimi, sensem egzystencji czy naturą i jej losem w rękach współczesnego człowieka.
„Camerata Silesia” to najlepsza w Polsce kameralna grupa śpiewacza, znana z wysoko ocenianych interpretacji muzyki dawnej i najnowszej. To zespół, który jest inspiracją dla wielu twórców z Polski i Europy. Współpracował z takimi kompozytorami, jak: Krzysztof Baculewski, Henryk Mikołaj Górecki, Wojciech Kilar, Zygmunt Krauze, Krzysztof Penderecki, Bogusław Schaeffer, Witold Szalonek, Paweł Szymański, Agata Zubel.
Szczegółowy program Festiwalu dostępny jest na stronie www.gorczycki.pl
https://gorczycki.pl/24-09-wollmann-golawski-taranenko-camerata-silesia/

Oprac.: KK/ 12.09.2023