Pałac w Rybnyj – historyjŏ i fotografije

Posiedzicielami statku w Rybnyj w XVIII stoleciu ôstali Warkoczowie, jak kupiyli go ôd Jana Kotulińskigo. Pałac w Rybnyj postawiyli w 1796 roku, a coby być barzij akuratnym, zrobiyła to Antōnina Warkocz z Bujakowskich, wdowa po Karolu Antōnie Warkoczu. Stawiynie było w baukōnszcie rynesansowym niyskorym i klasycystycznym. Fōndatorka umarła w 1829 roku i ôbiekt erbli pō nij Chrzōnszczewscy, co przedali go w 1856 von Koschützkim.

Koschützcy to była familijŏ szlacheckŏ polskigo pochodzyniŏ. Nojdŏwniyjszy czōnek ôd nij to bōł Maciej – warszawski podstarosta kole 1530 roku. W XVII stoleciu przekludziyli sie na Gōrny Ślōnsk i dorobiyli sie sam mocki dōminiōw. W czasach krōla Stanisława Augusta Paweł i Maciej von Koschützki przekludziyli sie nazŏd do Polski, kaj dostali indygenat i jedyn ôstoł kanōnikym w Gniyźnie, a drugi kapitanym Wojska Korōnnego. Potōmni ôd Macieja ôstali po rozbiorach na polskich ziymiach.

A co do linije ślōnskij: w 1811 Karol von Koschützki dostoł przizwolynie na złōnczynie miana Koschützki z mianym Larisch (moc barzij znanym; Karol bōł erbym ôd Gustawa von Larisch) i ôdtōnd pisoł sie von Koschützki-Larisch. Uwŏżoł sie za Niymca, chociŏż bōł polōnofilym. W latach 1851-1853 wydŏwoł „Poradnik dla ludu Górnośląskiego”, w 1859 przekŏzoł gminie 1000 talarōw, coby były piniōndze na sztwŏrtego rechtora, ale mioł jedyn warōnek: w szkole majōm być sztyry godziny polskigo w tydniu. Mioł dwōch synōw – Adalberta i Alfreda, i to prawie tyn drugi kupiōł pałac w Rybnyj i sie tam przekludziōł. Pō nim miyszkoł tam syn ôd jego brata Richard, a niyskorzij syn ôd Richarda, Egōn.

Dej pozōr tyż:  Europejskie pojednanie dzięki regionom

Egōn pōnoć welowoł za Polskōm. Po wytyczyniu granicy znŏd sie po polskij strōnie kole kilōmetra ôd granice. Mylynie patriotyzmu z nŏrodowym szowinizmym – dōmyna aktywistōw z cyntrale – dokludziyło do tego, iże Egōn, dyć Niymiec, mioł już doś. W 1922 roku przedoł Rybnõ i wyjechoł z familijōm do Wrōnina.

Dalszŏ tajla artykułu niżyj

Ôd 1935 pałac to była siedziba Skupiny Strzeleckij, a w czasie drugij wojny światowyj familijŏ Donnersmarck trzimała w nim swoje dokumynta. W 1945 stawiynie przerobiōno było na pōmiyszkania kōmunalne. Jak to bywŏ przi pōmiyszkaniach kōmunalnych – ôbiekt ôstoł doimyntnie zdewastowany. Szczyńściym w latach 1974-1980 strzybnicki Zamet społym z krakowskōm Prŏcowniōm Kōnserwacyje Zabytkōw ôdnowiyli pałac. Ôd 1983 używało go Stŏwarziszynie Polskich Artystōw Muzykōw, w 1991 zmiyniōł sie na Regiōnalne Cyntrōm Kultury, a ôd 1998 fōnguje jako Pałac w Rybnyj spōłka z o.o. Je tam dzisiej hotel, restauracyjŏ i cyntrum kōnferyncyjne. Ôrganizuje sie tyż kōncerty kameralne.

Społym budujymy nowo ślōnsko kultura. Je żeś z nami? Spōmōż Wachtyrza

Tumacz, publicysta, popularyzatōr ślōnskij mŏwy. Autōr Korpusu Ślōnskij Mŏwy, ślōnskich przekładōw „A Christmas Carol” Charlesa Dickensa, „Dracha” Szczepana Twardocha, „Le Petit Prince” Antoine de Saint-Exupéry'ego i „Winnie-the-Pooh” A. A. Milne, jak tyż ger kōmputrowych Euro Truck Simulator i American Truck Simulator. Laureat Gōrnoślōnskigo Tacyta za rok 2018.

Śledź autora:

Ôstŏw ôdpowiydź

Twoja adresa email niy bydzie ôpublikowanŏ. Wymŏgane pola sōm ôznŏczōne *

Jakeście sam sōm, to mōmy małõ prośbã. Budujymy plac, co mŏ reszpekt do Ślōnska, naszyj mŏwy i naszyj kultury. Chcymy nim prōmować to niymaterialne bogajstwo nŏs i naszyj ziymie, ale to biere czas i siyły.

Mōgliby my zawrzić artykuły i dŏwać płatny dostymp, ale kultura powinna być darmowŏ do wszyjskich. Wierzymy w to, iże nasze wejzdrzynie może być tyż Waszym wejzdrzyniym i niy chcymy kŏzać Wōm za to płacić.

Ale mōgymy poprosić. Wachtyrz je za darmo, ale jak podobajōm Wōm sie nasze teksty, jak chcecie, żeby było ich wiyncyj i wiyncyj, to pōmyślcie ô finansowym spōmożyniu serwisu. Z Waszōm pōmocōm bydymy mōgli bez przikłŏd:

  • pisać wiyncyj tekstōw
  • ôbsztalować teksty u autorōw
  • rychtować relacyje ze zdarzyń w terynie
  • kupić profesjōnalny sprzynt do nagrowaniŏ wideo

Piyńć złotych, dziesiyńć abo piyńćdziesiōnt, to je jedno. Bydymy tak samo wdziynczni za spiyranie naszego serwisu. Nawet nojmyńszŏ kwota pōmoże, a dyć przekŏzanie jij to ino chwila. Dziynkujymy.

Spōmōż Wachtyrza