Ôd soboty do soboty: 26.05.2018
21-05-2018: Szwedy rychtujōm sie na wojna
Szwedzki regiyrōnek posyło kożdymu ôbywatelowi – do 4,8 milijōnōw statkōw – broszura, w kieryj stoi, co trza robić, jakby zaczła sie wojna. Idzie sie ś nij przewiedzieć, jak zabezpieczyć nojważniyjsze potrzeby: jŏdło, woda a ciepłota, co znaczōm jakie sygnały, a jak reagować i poznŏwać takie zagrożynia jak cybernetyczne a terrorystyczne ataki abo scyganiōne nowiny (fake news).
Szwecyjŏ niy miała wojny już wiyncyj jak dwiesta lŏt. Przōdzij Szwedy dostali taki tekst we 1943, we postrzodku drugij światowyj wojny. Na przileżytość ataku na kraj we broszurze stoi: “My sie niy poddōmy. Kożdŏ infōrmacyjŏ, w kieryj rozchodzi sie ô skōńczynie naszego ôporu, to je cygaństwo”.
Źrōdło: The Guardian
23-05-2018: Podwodny szac za 17 milijardōw dolarōw
Podwodny robot znŏd na dnie morza karaibskigo wrak hiszpańskigo szifu z szacym, co może być wert 17 milijardōw dolarōw. Szif “San Jose” utopiyły Brytyjczyki w 1701 roku, a ś nim cołki towŏr: złoto, strzybro a drogie kamiynie.
Dalszŏ tajla artykułu niżyj
Akuratnŏ lokalizacyjŏ wraku je tajymnŏ. Wiadōmo ino, co robot Remus 6000 znŏd go bezmała 700 metrōw pod wodōm, kajś przi kolumbiańskim brzegu. “Z technologijōm poradzisz wiyncyj zaryzykować i zōńś tam, kaj niy byłoby bezpiecznie abo mōndrze posłać człowiyka” – pedzioł Jeff Kaeli, inżinier z Woods Hole Oceanographic Institution, co kludzi tyn projekt.
Źrōdło: CBS News
24-05-2018: MH117 – Kōmisyjŏ pokŏzuje na Rusōw
Szustym, co we 2014 zestrzelōł fliger ôd Malaysia Airlines, strzelały ruskie wojŏki z ruskigo sprzyntu – pedziała ôfyn duńskŏ kōmisyjŏ we swojim ôswiadczyniu. Chociŏż Rusyjŏ niy prziznŏwŏ sie do tego, Duńczyki prziszli ku tymu, co wszyskie auta z konwoju, kiery wiōz insztalacyjŏ Buk, przinŏleżały do ruskij armije. Jeji ôddziały w tym czasie były na terytoriōm ôd Ukrainy pod kōntrolōm rebelije.
Na drugi dziyń, w piōntek 25. mŏja, regiyrōnki Australije a Holandyje ôficjalnie dały znać, co skuli ônych za katastrofa ôdpowiedzialno je Rusyjŏ. “Apelujymy do Rusyje, coby wziyna ôdpowiedzialność a blank spōłpracowała we procesie znojdowaniŏ prŏwdy i przichodzyniu ku sprawiedliwości do ôfiar flugu MH117 a bliskich ôd nich” – pedzioł holynderski minister sprŏw zagranicznych, Stef Blok.
25-05-2018: Putin regiyruje do 2024 roku?
Wladimir Putin doł znać, co we 2024 richtich przestanie być prezydyntym, gynau podug ruskij kōnstytucyje, kierŏ zakŏzuje tyj sużby na wiyncyj jak dwie kadyncyje z raje. Niy musi to dō niego ale być kōniec regiyrowaniŏ krajym. Putin już rŏz tak ranżyrowoł, jak we 2008 roku ôstoł premierym na czas, kiej za prezydynta bōł Dmitrij Miedwiediew.
Putin w Marcu wygroł welōnek, kiery doł mu władza do 2024 roku. “Jak w kōnstytucyji ôfyn stoi, co żŏdyn niy śmiy sużyć wiyncyj jak dwie kadyncyje z raje, to chca robić tak, jak przikŏzuje te prawidło” – pedzioł dziynnikarzōm na forum ekōnōmicznym w Sankt Petersburgu.
Źrōdło: Reuters
