Ôd soboty do soboty: 17.03.2018
Łōńskigo tydnia świat żōł ruskimi zabōjstwami dysydyntōw we Wielgij Brytaniji a żegnoł sie z fizykiym Stephenym Hawkingiym. U nŏs dŏwōmy ale pozōr na te wydarzynia, ô kierych werci sie wiedzieć, a niy ma ô nich tak głośno.
11-03-2018: Marsjański kosmoszif hneda bydzie fertich
Miyndzyplanetarny kosmoszif już na bezrok mŏ sie nadŏwać do piyrszych, krōtkich rajzōw kosmicznych – pedzioł Elōn Musk. Space X, muskowa fyrma, rychtuje sie do piyrszyj marsowyj misyje we 2022 roku. Bydzie to rajza transportowŏ, fōndamynt do prziszłyj kolōnizacyje Czerwōnyj Planety.
Systym rakietowy BFR ze Space X rychtowany je tak, coby poradzić lŏtać miyndzy planetami, a ku tymu być do wielokrotnego używaniŏ.
Źrōdło: CNBC
Dalszŏ tajla artykułu niżyj
12-03-2018: Schwarzenegger kōntra petrōnelowe kōncerny
Podug byłego gubernatōra Kalifōrnije petrōnelowe kōncerny już we 1959 znały wyniki podszukōnkōw, co padały, iże pŏliwa kopalne szkodzōm środowisku i majōm zły wpływ na klimat. Dō niego je to blank to samo co polityka ôd kōncernōw tabakowych, kiere sprzedŏwały ludziōm cygarety i niy dŏwały znać, co szkodzōm na zdrowie.
Beztōż Arnold Schwarzenegger patrzi ôbskarżyć petrōnelowe giganty. Prawie dogŏduje sprawa ze fyrmami prawniczymi i rychtuje sie do terminōw.
Źrōdła: Off Message podcast, The Hill
16-03-2018: Chińskŏ bana niy do kożdego
Ôd piyrszego mŏja w Chinach pudzie dostać sztrŏfa, skuli kieryj ôbywatel niy bydzie śmioł lŏtać fligrym abo rajzować cugiym. Chiński regiyrōnek wkludzŏ ôgraniczynia używaniŏ publicznego transportu do tych, kierzi znojdōm sie na ekstra wykŏzie.
Takŏ sztrofa czekŏ na tych, co łōmiōm prawidła rajzowaniŏ – jeżdzōm bez biletu abo kurzōm we wagōnach – ale tyż za wykroczynia z inkszych zortōw, bez przikłŏd za fałeszne alarmy ô atakach terrorystycznych i chaje bez czas rajzy. Niy porajzujōm sie tyż te, co niy płacōm za ubezpieczynie społeczne.
Kożdy ôbywatel mŏ być na wykŏzie zaufaniŏ społecznego, kiery kludzi państwo. Podug tego wykŏzu może mieć ôdkŏzane rajzowanie strzodkami publicznego transportu.
Źrōdło: Reuters
16-03-2018: Fińskie szkolŏrze niy chcōm sie uczyć szwedzkij gŏdki
Bez ôstatnie 10 lŏt ô połowa zmyńszyła sie liczba szkolŏrzy, co ôbierajōm sie szwedzko gŏdka do zdŏwaniŏ na maturze.
Status szwedzkij gŏdki to je gorki tymat na politycznyj binie we Finlandyji. Robi ôna za drugo ôficjalno gŏdka w tym kraju. Trza zdać ś nij egzamin, coby robić za urzyndnika abo zdŏwać na uniwerzitet. We 2005 roku ale egzamin z tyj gŏdki przestoł być ôbowiōnzkowy do fińskich szkolŏrzy i corŏzki mynij chce sie jij uczyć. Bez to mogōm mieć problymy przi zdobywaniu pōniykieryj roboty.
Źrōdło: Yle
