O ekshumacjach drugi raz
Aleksander Lubina
O ekshumacjach drugi raz
Pozacmentarne miejsca pochówków w Gliwicach (i okolicy), część czwarta
Jeśli przyjmiemy, że na Cmentarzu Starokozielskim w Gliwicach w roku 1982 oraz w roku 2000 dokonano jedynie częściowych ekshumacji, to Park Przyjaźni Polsko-Francuskiej w Gliwicach położony między ulicami Kozielską a ulicą gen. Wł. Andersa jest pozacmentarnym miejscem pochówków. Świadczą o tym ślady w literaturze i w ziemi.
Cmentarz Starokozielskim założono ok. 1857 (zakup gruntu), a oficjalnie otwarto w 1877, zamknięto zaś w latach dwudziestych XX wieku. Ponownie użytkowano go w latach 1945-1948. Ostatecznie zamknięto go w 1950. W roku 1982 prezydent Gliwic zezwolił na likwidację cmentarza „stwierdzając przy okazji, że nie posiada on żadnej wartości historycznej, archeologicznej ani artystycznej…” ( za m.in. Marianem Jabłońskim)
Na byłym cmentarzu znajduje się kilka zdewastowanych grobowców i nagrobków w stylu eklektycznym z końca XIX wieku, między innymi grobowiec Augusta Wilhelma Hegenscheidta, który wspólnie z Georgem von Caro w 1889 założył Oberschlesische Eisenindustrie KG (kurz Obereisen) w Gleiwitz, która to spółka w owych czasach była największym koncernem na Górnym Śląsku. Na Cmentarzu Starokozielskim pochowano także drukarza Carl Friedrich Neumann właściciela czasopisma Der oberschlesische Wanderer”. Miejsca pochówku Neumanna nie można ustalić. Nic nie wiadomo o losach ciał wywleczonych z grobowców.
Według Gleiwitzer Rundblick (1997) wzmiankowane ponowne użytkowanie cmentarza w latach 1945-1950, to ukrywanie masowych mogił poprzez założenie tzw. grobów maskujących (Tarngräber) – nad masowymi mogiłami zamordowanych w 1945 mieszkańców Gleiwitz pochowano osoby zmarłe w latach 1945-1948.
Osoby zmarłe w latach 1945-1948 ekshumowano w roku 2000 i pogrzebano na gliwickim Cmentarzu Komunalnym. Na plastikowej tablicy wymieniającej 60 ekshumowanych nie znalazłem żadnej wzmianki o ekshumacji cywilnych mieszkańców Gliwic zamordowanych w roku 1945.
http://www.gliwiczanie.pl/Albumy/cmentarze/ulica_kozielska.htm
https://eksploratorzy.com.pl/viewtopic.php?f=164&t=31938
http://www.parki.org.pl/parki-miejskie/park-starokozielski-park-przyjazni-polsko-fra
http://wikimapia.org/38619990/pl/Cmentarz-Starokozielski
https://www.buchfreund.de/de/d/p/48200126/gleiwitzer-rundblick-heft-3-1997