Kultura

Malowano historyjo Ślōnska: Bitwa pod Lutyniōm

Batalijo pod Lutyniōm ze 5 grudnia 1757 roku to była jedna ze wczasnych bitew trzecij wojny ślōnskij. Dziesiyńć kilōmetrōw ôd Wrocławia trefiyły sie armijo ôd Fridricha Wielkigo ze 33 tys. wojokōw i roz tako armijo austryjacko, co niōm kōmandyrowali princ Karol Lotaryński i fyszt Leopold Joseph von Daun.

Fridrich znoł teryn moc lepij, a jego wojocy byli lepij wyszkolyni, tōż dziynki tymu mōg ôszydzić Austryjokōw, co bez pora godzin myśleli, iże nojważniyjszo walka dzieje sie z jednyj strōny pola bitwy.

W tym czasie armijo prusko z wiynksza przeniosła sie na drugo strōna, za małe pagōrki, i zatakowała szagim porzōndkym (niym. „Schiefe Schlachtordnung”, ang. „oblique order”).

Hugo Ungewitter, „Fridrich Wielki i jego świta na bitwie pod Lutyniōm”
Hugo Ungewitter, „Fridrich Wielki i jego świta na bitwie pod Lutyniōm”

Prusocy wtynczos w siedym godzin rozniyśli austryjocko armijo, co ze swojich 66 tysiyncy straciyli jedna trzecio: 3 tys. zabitych, 7 tys. rannych i 12 tys. chycōnych do niywole.

Dalszŏ tajla artykułu niżyj

Bitwa pod Lutyniōm widzi sie za jedno ze nojwiynkszych taktycznych zwyciynstw ôd Fridricha Wielkigo. Za dwa dni krōl już ôblygoł Wrocław i miasto sie poddało zaroz przed Świyntami, 19 abo 20 grudnia.

Ôbrozek na wiyrchu: Carl Röhling, Bitwa pod Lutyniōm. Prusocy atakujōm wyłōm we austryjockim szyku.

Carl Röhling, Pruski szturm kościoła we Lutyni
Carl Röhling, Pruski szturm kościoła we Lutyni

Społym budujymy nowo ślōnsko kultura. Je żeś z nami? Spōmōż Wachtyrza

Grzegorz Kulik

Tumacz, publicysta, popularyzatōr ślōnskij mŏwy. Autōr Korpusu Ślōnskij Mŏwy, ślōnskich przekładōw „A Christmas Carol” Charlesa Dickensa, „Dracha” Szczepana Twardocha, „Le Petit Prince” Antoine de Saint-Exupéry'ego i „Winnie-the-Pooh” A. A. Milne, jak tyż ger kōmputrowych Euro Truck Simulator i American Truck Simulator. Laureat Gōrnoślōnskigo Tacyta za rok 2018.

Ôstŏw ôdpowiydź