Listek po naszymu ôd syna do fatra ze 1826 roku
We piyrszym tōmie „Pamiętnika Sandomierskigo” we 1829 roku idzie znojś wydurkowany cołki listek, co go trzi lata wcześnij napisoł niyznōmy szkolŏrz ze szkoły we Ôpolu do swojigo fatra. Listek je pisany po naszymu, ale niy wiadōmo, skōnd bōł tyn, co go pisoł. Ôdmiana noguma padŏ nōm, iże bōł ze dzisiejszyj ôpolskij czyńści Gōrnego Ślōnska. Sycynie padŏ, iże bōł ze rejōnu pōłnocnego. Pisownia je dojś niykōnsekwyntnŏ. Mōmy waus, da, co we teoryji przedstawiajōm jednã i tã samã głoskã. Niy ma kōnsekwyncyje we wygłosie: pozdrawuja, pian, ale na zicher mōmy sam ã, a niy normalne a, jak na połedniowym wschodzie. Widać, iże –ą ôznaczŏ -õ abo ōm: jedna i drugą (jednã i drugõ), na wiecerzą (na wieczerzõ), ze Siarlotą (ze Szarlotōm), co może wynikać z tego, iże w niykerych rejōnach Gōrnego Ślōnska jedno i druge wymŏwiŏ sie tak samo.
Ciekawe je słownictwo. Mōmy sam libe faterliczku, niyôbyczajny miszōng niymieckigo Liebe Vater ze ślōnskim słowotwōrstwym. Wiymy tyż dziynki tymu tekstowi, iże słowa szolka, westa, galoty, mycka, szpyndlik, farorz, zŏgōwek, bety, co do dzisiej sōm powszechnie znane, już dwiesta lŏt tymu były używane. Mōmy tyż słowo kafej, co we ôpolskim wariańcie ôznaczŏ kawã (kafyj to je na wschodzie lokal, kaj idzie ôbsztalować kawã). Sōm tyż słowa, co już dzisiej mogōm niy być używane, np.: frysztyk, szpek, ankej, cajtwerty, ministrunek. Ciekawŏ je forma Brocław, to znaczy Wrocław. We historyji tego miasta take formy szło trefić moc razy, ale dycki zaczynŏ sie ôd Bre-, a niy ôd Bro-, np.: „Breczlaw”, „Bretzlaw”, „Bretlav”, „Brezlaw”, „Breßlaw”.
Libe faterliczku!
Pozdrawuia waus tes na sto tysięcy razy i donosa wom ze iestech z laski Boga zdrow, iakeście mię san do tey skoy odwieźli to tes widzicie ze sam niemom godu, na frystyk pian solka iedna i dugą kafeiu, a pred się ię pauran peyzow ze spekię, a na wiecerzą iarmuzu to też widzicie ze san niemom godu, ucionech się tez w noga srodze toć tez mi się zgoiła chwała Bogu – a kupcie mi też tam Ankeiu na Litewka i na Galoty, kartonu na westa i kapalus nowy, bo mi się mycka rozlyrgawa, i przyślijcie paran piętakow na spandliki dlaw dzewki iak mi bandzie chusty warzyć i razy mi też skrzypka nową kupcie bo uterazkiego farauza banum grauwać na chorze, a i use tez bana na niey rzempolił – Libe faterliczku, ta skoa iśnia mi się nadawa, bo się tu ma rozności- cytać pisać caytwertów ministrunku i noguma fikać tam i san botu iest ta stara frycka z Brocławia coś cię ią dauwnok znali- i razę tes mezecie przysłać mi pauran zaglowkow bo nas farauz niema zbytnich betow a ian musan na goem łozu legać pozdrow cię tes tan odemnie tego małego brata Kaurlika i kiby ieny miau tan chanć na księdza co ian mom.
Dalszŏ tajla artykułu niżyj
Mui Kaurliku niech ci też tan Paun Bog da zdrowie i ty Siarlota kibyś bya wsandy zdrowa Uilha Pautra Staurka i syćkich wasi przyiaciele ktorych wy satrzycie pozdrawiaią – bandzie tes tu Kiermas w Nouselach to tez mozecie na nia przyiechać – poyććie tez tan Kaurlikowi kiby ię ze Siarlotą syćko nieswarzył, boć kozak wartki na smyki.
Teraz pozdrawuia waus i sićkich z serca Libe faterliczku.
Cypmfeld.
